Thời đại này có quá nhiều tiếng nói, quá nhiều ngôn từ, quá nhiều lý lẽ. Nhưng giữa những ồn ào ấy, lại vang vọng tiếng im lặng của một đoàn người đang đi bộ, không vì danh, không vì quyền, không vì ai cả, chỉ để sống đúng với lời Phật dạy. Và như vậy, họ không đến Ấn Độ để tìm Phật, mà để trở về chính mình – nơi Phật đang trú ngụ.
Nếu một ngày nào đó, người ta dựng tháp cho Minh Tuệ như người ta từng dựng cho Phật, cho Jesus, cho Gandhi – thì hãy nhớ: chính chúng ta là nhân chứng cho thời đại đã từng phỉ báng điều thánh thiện bằng giọng điệu rất thế gian.
Cái lõi nồi cơm điện kia, đối với người thường là vật tầm thường, nhưng đối với một hành giả không sở hữu gì, lại là pháp khí nhắc nhở: hãy tu trong từng hơi thở, từng bước chân, và từng niệm xả ly- không phải trong hình dáng của cái bát.
Chúng ta đang sống trong thời mạt pháp. Nhưng mạt pháp không phải là sự tuyệt diệt – mà là cơ hội trở về gốc, nếu còn những người thầm lặng giữ đạo, và những người dám lắng nghe chánh pháp từ đôi chân trần lặng lẽ trên đường đời.
Thầy Minh Tuệ từng nói: “Gặp đâu đi đấy, tùy duyên đến đâu thì đến đó”. Đây không phải lời của một người sống buông xuôi, mà là thái độ hành đạo vô cùng cao thượng: sống trong hiện tại, không cưỡng cầu, không mưu cầu kết quả, mà lặng lẽ đi giữa đời bằng chánh niệm.
“Ai, con cũng đều mong cho họ được tốt đẹp và hạnh phúc. Nếu họ tố cáo con mà khiến cho họ được vui vẻ, hạnh phúc, thì họ cứ làm, con không có ý kiến gì cả”- Sư Minh Tuệ. Giữa một xã hội ồn ào bởi tiếng nói tranh biện, nơi ai cũng muốn phân định đúng sai, lời nói của Sư Minh Tuệ vang lên như một làn gió mát thổi qua tâm hồn khô cằn vì chấp ngã.
Tôn giáo, suy cho cùng, không phải là chiếc áo. Cũng không phải là tấm thẻ tu sĩ. Nó là cách ta sống mỗi ngày, trong lặng lẽ, trong tự kỷ luật và tỉnh thức. Và nếu Minh Tuệ sai – thì cái sai ấy, có lẽ, chỉ là sai vì đã sống… quá đúng.
Sư Minh Tuệ – dù không phát ngôn, không xuất hiện trên các kênh truyền hình, không tranh luận – nhưng ông đang làm được một điều mà hàng ngàn bài pháp thoại không thể: gợi lại cho con người một niềm tin rằng: sống thật vẫn còn có thể, tu hành vẫn còn có ý nghĩa, và Phật pháp vẫn chưa tắt trong cõi nhân gian.
Khi một người chọn đi bộ suốt hàng ngàn cây số, không tiền bạc, không danh vọng, không tổ chức bảo trợ, không truyền bá giáo lý, không mưu cầu tín đồ – chỉ để thực hành 13 hạnh đầu đà của một người tu khổ hạnh, thì người ấy lẽ ra phải được nhìn bằng đôi mắt cảm phục, nếu không thể cùng chia sẻ con đường.
Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên kỳ quái, nơi tiếng ồn được vỗ tay, còn im lặng bị nghi kỵ. Kẻ biết lắng nghe bị xem là nguy hiểm. Kẻ không phản kháng, không tranh cãi, chỉ bước đi bằng chính đôi chân của mình – lại trở thành mục tiêu công kích của những bộ óc đầy học vị nhưng trống rỗng lòng trắc ẩn.
Người xưa nói: “Học để làm người.” Thời nay, người ta học để làm… công cụ. Công cụ phát ngôn, công cụ phán xét, công cụ nổi tiếng, công cụ phủ định tất cả – trừ chính sự trống rỗng của mình. Và trong khi đầu họ chất đầy lý thuyết, thì trái tim đã khô cong như một nhành củi mục, không còn đủ độ ẩm của lòng trắc ẩn.
“Thất bại là mẹ thành công” là câu nói quen thuộc trong tiếng Việt, và cũng là một chân lý phổ quát được nhiều nền văn hóa khác nhau công nhận. Ngạn ngữ Trung Quốc có câu “Thất bại vi thành công chi mẫu” (失敗為成功之母), người Nhật nói “失敗は成功の母” (shippai wa seikō no haha) đều có nghĩa là “Thất bại là mẹ thành công”. Người phương Tây cũng có những cách diễn đạt tương tự như “Failure is the stepping stone to success” (Thất bại là bước đệm đến thành công); “Failure leads to success” (Thất bại dẫn tới thành công). Dù được thể hiện bằng ngôn ngữ nào, những câu nói này đều gửi gắm một thông điệp: hành trình đi đến thành công thường khởi đầu bằng những thất bại, vấp ngã và trải nghiệm không như mong đợi.
Nhưng “tiết khí” là gì? “Thanh minh” có ý nghĩa ra sao? Vì sao người Việt lại có tục tảo mộ và hội đạp thanh vào dịp này? Hôm nay, ngày 4/4/2025 – nhân Tết Thanh Minh, hãy cùng Viên Ngọc Quý tìm hiểu về nét đẹp truyền thống này.
Người học đạo cũng như rèn kiếm chỉ lửa nóng và búa tạ mới tạo nên lưỡi kiếm sắc bén.
Chỉ những ai dám đối diện với khắc nghiệt và kỷ luật mới có thể trưởng thành thực sự.
Tosui dạy rằng tự do thực sự không đến từ giáo điều hay mong cầu một thế giới bên ngoài, mà từ việc sống trọn vẹn với thực tại, dù đơn sơ hay khắc khổ. Một người đã an trú trong tâm mình thì dù ở đâu cũng là cõi cực lạc.
Shoichi cho thấy rằng Thiền không nằm trong lời nói hay nghi thức, mà trong sự an trú tuyệt đối của tâm. Khi một bậc thầy thực sự ra đi, không cần ai báo tin – chỉ cần một sự thay đổi nhỏ trong không gian cũng đủ để thế gian nhận ra.
Trên con đường giác ngộ, điều quan trọng không phải là tài năng hay kiến thức, mà là sự tự do khỏi những vướng mắc dù đó là thú vui, quyền năng hay tài năng xuất chúng.
Một giọt nước cũng mang giá trị, đừng lãng phí dù là điều nhỏ nhất.
Trân trọng từng điều nhỏ bé trong cuộc sống chính là con đường dẫn đến giác ngộ.
Cuộc đối thoại giữa Gasan và thầy Tekisui tưởng chừng đơn giản, nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc về sự vô thường và tinh thần buông bỏ trong Thiền.
Đức Phật nhìn thế gian với con mắt của sự giác ngộ, thấy rõ bản chất vô thường của tất cả mọi hiện tượng. Ngài không bị ràng buộc bởi danh lợi, vàng ngọc, giáo điều hay thậm chí cả Niết bàn. Đó là Thiền của Phật một sự buông bỏ tuyệt đối, một cái nhìn thấu suốt mọi biến đổi mà không còn bám chấp.
Hiểu Thiền không nằm ở lời nói hay tò mò lý thuyết, mà ở sự trực nhận ngay trong khoảnh khắc.
Thiền không phải để bàn luận mà để trải nghiệm. Người thực sự thấu hiểu không cần nhiều lời, mà hành động chính là câu trả lời.
