Với thiền sư Thích Nhất Hạnh, “Giao cảm” không phải là cảm xúc thoảng qua – mà là năng lực giác ngộ. Và người có khả năng giao cảm, sẽ không bao giờ làm tổn thương sự sống. Bởi vì khi chạm vào được chiều sâu của mùa xuân trong lòng mình, ta sẽ không thể nào phá hủy mùa xuân nơi người khác.
Trong trái tim ấy, khổ đau có thể bị lưu đày, và niềm vui sẽ đủ chín để hóa thành ánh sáng. Đó là trái tim của một con người bình thường nhưng thấu suốt – người đã hiểu rằng: chỉ có tình thương, là con đường duy nhất.
Thiền sư không yêu cầu ai phải từ bỏ lý tưởng – mà chỉ mong hãy giữ cho tình thương còn sống. Bởi nếu tình thương chết đi, thì dù ta có xây xong cả ngàn lâu đài, cũng chỉ là dựng trên nghĩa địa của chính tâm hồn mình.
Bài thơ “Đề Thiền Duyệt Thất” không chỉ là một bài thơ thiền mà còn là một bản tuyên ngôn nhẹ nhàng và đầy từ bi của một bậc chân tu trước giờ chia tay. Nó dạy ta cách sống giữa cõi đời vô thường mà không đánh mất niềm tin, dạy ta đi qua sinh tử mà vẫn giữ chút lửa ấm từ bếp cũ, và dạy ta biết buông, biết thương, biết trở về với chính mình.
Nó là lời cầu nguyện, là tiếng chuông thức tỉnh, là trái tim trần trụi khước từ bạo lực trong bất kỳ hình thức nào, dù được khoác lên màu cờ hay chủ nghĩa.
Bài thơ “Chân dung” không khuyên ta trốn chạy khỏi thế giới đầy biến động, mà khơi gợi nơi ta một cái nhìn mới mẻ, đầy yêu thương và hiểu biết về thế giới. Em trong bài thơ là lời nhắc nhở dịu dàng rằng:
Một câu thơ dịu dàng như suối, mà cũng sâu như cội rễ. Thơ của Thiền sư không chỉ để đọc – mà để lắng, để sống, và để soi đường trong những đêm không trăng.
Anh không chết.
Anh chỉ chuyển hóa.
Và mỗi khi mùa xuân trở lại,
chúng tôi sẽ vẫn gọi tên anh –
bằng một bài ca,
bằng một nụ cười,
bằng ngọn khói trầm ấm áp giữa thư phòng.
“Rừng Sa La” không làm ta đau đớn bởi cái mất mát của một hóa thân, mà làm ta rưng rưng bởi lòng từ bi vẫn còn đó, bởi ánh sáng vẫn chưa tắt, và bởi chúng ta – những người ở lại vẫn còn cơ hội để tiếp tục bước đi, như những người con trong ánh nhìn từ ái của Bậc Giác Ngộ.
“Mùa xuân vô ý” không chỉ là một bài thơ, mà còn là tiếng vọng của những tâm hồn từng đi qua chiến tranh, lưu lạc và mất mát. Nhưng cũng chính từ đó, ta mới hiểu sâu hơn vẻ đẹp mong manh và quý giá của từng mùa xuân đang còn hiện diện quanh ta.
“Mùa xuân cũ” không là lời tiếc nuối mà là tiếng gọi. Gọi ta về sống với “bông Ưu Đàm trong tim”, sống một mùa xuân bất diệt giữa cuộc đời đầy biến động. Bởi như Thiền sư từng nói: “Bình an là có thật, nếu ta biết trở về với hiện tại.” Và mùa xuân ấy chưa bao giờ rời ta.
“Đường quê” là hành trình của đất nước, nhưng cũng là hành trình của mỗi tâm hồn. Giữa sương khói và tiếng chim quê, giữa giọt lệ và nụ cười, giữa đau thương và hi vọng, bài thơ để lại một dư âm rất lặng: hãy sống chậm lại, nhìn kỹ từng chiếc lá, nghe kỹ từng tiếng gọi trong gió, để rồi thấy chính mình – đang bước đi, và đang trở về.
Bài thơ “Ảo hóa” vì thế là một đóa hoa nhỏ mọc giữa rừng thơ Thiền, dịu dàng mà không yếu ớt, lặng lẽ mà không hề mờ nhạt. Nó nhắc ta rằng sự tỉnh thức không phải điều quá xa, cũng không phải điều cần phải chạy đi tìm. Đôi khi, chỉ cần một đêm thật yên, một chút mỏi nơi tâm hồn, là ta đã có thể… chợt thấy chân hình.
Mùa xuân vốn là mùa của sức sống, của tình yêu và những khởi đầu mới. Nhưng trong “Xuân lên đường” của Thúc Tề, xuân lại là sự chia ly, là sự trống vắng đến não lòng. Chỉ với ba khổ thơ ngắn, bài thơ khắc họa một nỗi buồn nhẹ nhàng mà thấm thía – nỗi buồn của người ở lại khi xuân đã rời xa, mang theo những điều đẹp đẽ nhất.
Đã bao giờ bạn đứng trước một đêm trăng mờ nơi dòng Hương, lặng nghe tiếng sóng thở dài, để rồi lòng chợt ngân lên những cảm xúc mơ hồ, vừa hoài niệm, vừa xao xuyến? “Trăng mơ” của Thúc Tề là một bài thơ như thế – một bức tranh huyền ảo của cảnh vật và tâm hồn, nơi thiên nhiên và lòng người giao hòa trong những thanh âm dịu dàng, u hoài.
Có những nỗi buồn không ồn ào, không dữ dội, mà nhẹ nhàng như làn sương giăng mỏng trên rèm liễu, như hương xuân len lỏi vào đêm. “Em buồn” của Thúc Tề là một bài thơ như thế – một khúc tự tình của người con gái lặng lẽ đối diện với mùa xuân mà lòng đầy hoài niệm, đầy cô đơn.
Bài thơ “Tiếng Sáo Thiên Thai” của Thế Lữ như một khúc nhạc thần tiên, dẫn dắt người đọc vào một thế giới hư ảo, nơi thiên nhiên hòa quyện cùng tâm hồn con người. Qua tiếng sáo trong trẻo giữa cảnh sắc diệu kỳ, tác giả khơi gợi một nỗi buồn man mác và khao khát thoát ly, tìm về chốn mộng lành nơi cõi tiên.
Thế Lữ, một trong những gương mặt sáng giá của phong trào Thơ Mới, đã để lại dấu ấn khó phai qua bài thơ “Cây Đàn Muôn Điệu”. Tác phẩm không chỉ là lời bộc bạch chân thành của một tâm hồn nghệ sĩ đa cảm mà còn là bản tuyên ngôn nghệ thuật, tôn vinh vẻ đẹp muôn hình vạn trạng của cuộc đời.
Thế Lữ, với bài thơ “Hồ Xuân Và Thiếu Nữ”, đã tạo nên một bức tranh sống động, nơi thiên nhiên hòa quyện với vẻ đẹp của tuổi trẻ và những xúc cảm tinh tế. Đọc bài thơ, người ta như được lạc bước vào một buổi chiều xuân mơ mộng, nơi cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn thiếu nữ hòa làm một, gợi lên những rung động mãnh liệt trong lòng người đọc.
Bài thơ “Tình Hoài” của Thế Lữ là tiếng lòng u uất và sâu sắc về một tình yêu đầy đau khổ và dằn vặt. Với ngôn từ giản dị nhưng giàu sức gợi, bài thơ khắc họa chân thực nỗi day dứt của một mối tình không trọn vẹn, đồng thời phản ánh những tâm trạng, suy tư phức tạp về tình yêu và sự hối tiếc trong lòng con người.
Bài thơ “Chiều Bâng Khuâng” của Thế Lữ là một bức tranh thiên nhiên thanh tĩnh nhưng thấm đẫm cảm xúc của một tâm hồn đa cảm. Chỉ với vài dòng ngắn ngủi, nhà thơ đã vẽ nên cảnh sắc chiều xuân đầy sức sống, đồng thời gửi gắm những nỗi niềm sâu kín qua cái nhìn của một trái tim thổn thức trước vẻ đẹp đời thường.
