“Bài ca vỡ đất” của Hoàng Trung Thông là một khúc ca hùng tráng, giản dị nhưng đong đầy ý nghĩa về tinh thần lao động cần cù và ý chí chinh phục thiên nhiên của con người Việt Nam. Bài thơ đã khắc họa sinh động hình ảnh người nông dân trong hành trình khai hoang, vỡ đất, biến những mảnh đất hoang vu thành ruộng vườn xanh tươi – biểu tượng cho sự sống và hy vọng.
Bài thơ “Tụng Bình Thường Tâm Thị Đạo” của Thiền sư Huệ Khai, qua bản dịch đầy xúc cảm của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, không chỉ là một bức tranh thiên nhiên thơ mộng mà còn là một lời nhắn nhủ sâu sắc về con đường đạt tới sự an lạc trong tâm hồn.
“Vội vàng” là một trong những bài thơ tiêu biểu của Xuân Diệu, người được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình” của thi ca Việt Nam hiện đại. Bài thơ là tiếng lòng nồng nhiệt, đắm say trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống và cũng là khát vọng mãnh liệt tận hưởng trọn vẹn từng khoảnh khắc của đời người.
Bài thơ “Đêm đông đọc sách dạy con trai Tử Duật” của Lục Du không chỉ là lời nhắn nhủ dành cho con trai mà còn là bài học sâu sắc cho mọi thế hệ về giá trị của học tập và rèn luyện.
Bài thơ “Thắc mắc” của nhà sư Thích Minh Niệm như một làn sương mỏng, nhẹ nhàng phủ xuống tâm hồn người đọc, gợi lên những câu hỏi giản dị mà sâu sắc. Những câu hỏi ấy vang vọng từ một tâm hồn nhạy cảm, một người đang chiêm nghiệm về cuộc đời, về những quy luật tự nhiên và những khổ đau hiện hữu trong kiếp nhân sinh.
Bài thơ “Không” của Thiền sư Thích Nhất Hạnh tựa như một lời tâm tình giản dị, mà sâu lắng đến tận cùng trái tim. Những câu chữ nhẹ nhàng ấy mở ra cả một chân trời của sự thấu hiểu, dẫn dắt chúng ta đi vào dòng chảy của triết lý sống: không có khổ đau thì cũng chẳng thể nào cảm nhận trọn vẹn hạnh phúc.
“Thôi hết băn khoăn” là bài thơ được Vũ Hoàng Chương sáng tác vào những năm cuối cuộc đời. Bài thơ không chỉ là một lời tự của cá nhân mà còn chứa đựng một triết lý, một con đường, một hành trình đưa đến sự giác ngộ về cuộc sống nhân sinh và những kiếp người.
Thơ ca về chữ “Nhàn” không chỉ phản ánh khát vọng sống hòa hợp với thiên nhiên mà còn là lời nhắn nhủ về việc buông bỏ danh lợi, tìm đến sự bình yên trong tâm hồn. Ở Việt Nam, những bài thơ về chủ đề “Nhàn” nổi bật như “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm, …
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Bài thơ “Nhà thờ” của nhà thơ Đồng Đức Bốn, chỉ vỏn vẹn hai câu nhưng lại mở ra một không gian cảm xúc mạnh mẽ và đầy bất ngờ. Bài thơ giống như một bức họa siêu thực, mà mỗi nét vẽ đều chất chứa sự mỉa mai nhẹ nhàng nhưng sâu cay, đánh thức những suy tư về tín ngưỡng và thân phận con người.
Bài thơ “Vào chùa” của Đồng Đức Bốn tuy ngắn gọn, nhưng lại chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc về cuộc đời, tín ngưỡng, và thân phận con người. Kể từ khi ra đời, “Vào chùa” đã tạo ra một cơn sốt cho người đọc với nhiều ý kiến và cung bậc cảm xúc khác nhau.
Bài thơ “thêm một” tựa như một câu chuyện tình yêu, từ lúc chớm nở, trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau, đến khi đối mặt với những thách thức của mối quan hệ.
“Cảm hứng trên đường lên núi đón Tết Trùng Dương” với ngôn ngữ giản dị mộc mạc và một âm điệu nhẹ nhàng, tác giả Nguyễn Văn Lợi đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên sinh động qua đó thể hiện sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên với một góc nhìn tràn đầy sức sống với những cảm xúc tươi mới, bình yên và sâu lắng.
“Ô trống cuộc đời” của Sỹ Vinh là một bài thơ giản dị nhưng đầy triết lý, hướng người đọc đến với con đường hoàn thiện bản thân thông qua những nguyên tắc sống thiết thực và mang tính giáo dục cao.
Rồi người những đời sau có thể quên đi rằng, trước khi đến yên nghỉ tại một nghĩa trang ở Lê-nin-grat (nay là Xanh Pê-téc-bua), tháng 12-1925, quan tài Ê-xê-nhin đã được đưa quanh tượng đài Puskin… nhưng người ta sẽ không bao giờ quên thơ ông, những bài thơ thuộc về thiên nhiên và con người trên Trái đất.
Người đời thường cho rằng, những ai chỉ sống với bản năng thì rốt cuộc chẳng làm nên được trò trống gì. Nghĩa là anh ta thiếu sự kiềm chế của ý thức, và bởi vậy mà tự cắt đứt những sợi dây ràng buộc với xã hội. Nhưng bản năng tâm hồn Ê-xê-nhin thì khác, đấy là cái bản năng người nhất, cái bản năng mà tự nó là một sự cao thượng, vừa đáng kính nể lại vừa dễ gần gũi.
Hành trình đời người, dù là ai, cũng sẽ dừng lại ở một nấm mồ, ở cát bụi. Bao nhiêu thành công hay thất bại cũng chấm dứt ở đó. Một thời gian sau đó, không ai còn nhớ đến nữa.
Tản Đà gọi nấm đất bên đường hay bất cứ ngôi mộ nào, cũng là quê hương con người ta. Ôi, phải chăng cát bụi là quê hương, nơi sống ở thác về?
Mặc ấm ghi ơn người dệt vải,
Ăn no nhớ nghĩa kẻ đồng xa.
Bao đời trọng nỗi gian nan ấy,
Chẳng lúc nào ngơi tiếng ngợi ca.
Bài thơ “Khổ và Vui” mang đậm tinh thần triết lý Phật giáo, thể hiện sự sâu sắc trong việc nhìn nhận và vượt qua khái niệm nhị nguyên “khổ” và “vui”. Qua bài thơ, tác giả khuyên con người không nên bám víu vào cảm xúc, mà nên giữ tâm bình thản để đạt đến sự giải thoát chân thật.
Này em đôi lúc biết dừng
Thản nhìn mây nước ung dung qua cầu
Vài lời thương mến cho nhau
Thôi chừ sống lại từ đầu, nghe em!
Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tùng đầu thượng lai
Mạc vị Xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.
