Bài thơ “Lời của đá” của Hoàng Cầm là một lời tự sự mang tính biểu tượng, nơi “đá” trở thành nhân chứng trường tồn của lịch sử, thời gian và những biến thiên của đời người. Qua từng câu thơ, nhà thơ đã khắc họa hình ảnh đá không chỉ như một vật thể vô tri mà như một thực thể sống, gắn bó với nhân gian, ghi dấu những thăng trầm, nỗi đau và ký ức của con người.
Bài thơ “Hận Nam Quan” của Hoàng Cầm là một tác phẩm vừa bi thương, vừa hào hùng, thể hiện sâu sắc nỗi đau chia lìa, tình yêu đất nước và khát vọng giành lại độc lập. Trên nền cảnh Ải Nam Quan lạnh lẽo, câu chuyện giữa Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi không chỉ là lời tiễn biệt phụ tử mà còn là lời thề máu của một dân tộc quyết không khuất phục trước quân thù.
Bài thơ “Cây tam cúc” của Hoàng Cầm là một tác phẩm giàu cảm xúc, đậm chất hoài niệm về những ngày thơ ấu và tình cảm gia đình. Qua những hình ảnh bình dị như ổ rơm, bộ bài tam cúc, và trò chơi dân gian, bài thơ khơi gợi nỗi niềm tiếc nuối về sự chia ly và sự mất mát không thể tránh khỏi trong dòng chảy cuộc đời.
