Có những ký ức đẹp đến mức ta ngỡ chúng sẽ mãi mãi ở lại, nhưng rồi thời gian trôi qua, tất cả chỉ còn là tiếng vọng từ quá khứ. Bài thơ “Dăm bài ca IV – Còn nhớ không” của Huy Thông là một khúc hoài niệm đầy day dứt, khi tình yêu đã xa, nhưng trái tim vẫn níu giữ những khoảnh khắc xưa.
Tình yêu tựa như ánh mặt trời, rực rỡ và ấm áp, nhưng cũng có lúc lụi tàn, nhường chỗ cho bóng tối lạnh lẽo của cô đơn. Trong bài thơ Mơ màng, Huy Thông đã khắc họa một bức tranh tương phản giữa ánh sáng và bóng tối, giữa niềm hạnh phúc rực rỡ và nỗi cô đơn lạnh lẽo, để rồi gửi gắm một thông điệp đau đáu: có những thứ, một khi đã mất đi, không thể nào trở lại.
Có những đêm thu, ta lặng nhìn bầu trời trong vắt, nơi ánh trăng lấp lánh hòa cùng muôn vì sao xa xăm. Gió thổi qua tán lá, thầm thì những bản nhạc không lời, nhẹ nhàng chạm vào trái tim ta như một lời nhắn gửi từ thiên nhiên. Trong bài thơ Thu, Huy Thông đã khắc họa một bức tranh thu mang đậm sắc thái trữ tình, nơi thiên nhiên và tâm hồn con người hòa quyện trong những rung động dịu dàng nhất.
Lịch sử dân tộc Việt Nam từng ghi dấu nhiều bậc đế vương, những người đã để lại trong lòng nhân gian không chỉ chiến công lừng lẫy mà còn cả những giấc mộng vĩ đại về một đất nước hùng cường. Trong số đó, Lê Hoàn – vị Hoàng đế sáng lập triều Tiền Lê – hiện lên trong bài thơ Giấc Mộng Lê Hoàn của Huy Thông như một chiến tướng kiêu hùng, mang trong lòng khát vọng mở mang bờ cõi, đưa binh Nam vùng vẫy khắp bốn phương trời.
Bài thơ Đường tình ái của Huy Thông là một bản độc thoại nội tâm đầy giằng xé giữa lý trí và con tim, giữa khao khát yêu thương và nỗi sợ hãi trước những hệ lụy của tình yêu. Câu thơ mở đầu bằng tiếng Pháp:
Giữa bạt ngàn non nước Việt Nam, có những con người mà tên tuổi của họ đã trở thành tượng đài bất hủ, không chỉ bởi tài năng kiệt xuất mà còn vì tâm hồn và nhân cách lớn lao. Nguyễn Du – đại thi hào dân tộc, cha đẻ của Truyện Kiều, là một trong những con người như thế. Nhà thơ Huy Thông, với bài thơ Nguyễn Du, đã khắc họa chân dung người thi nhân tài hoa ấy trong khoảnh khắc sáng tạo, nơi tâm hồn ông hòa vào không gian, vào thời gian, và vào chính những nhân vật bất hủ mà ông đã dựng lên bằng chữ nghĩa.
Ánh trăng rằm từ bao đời nay vẫn là biểu tượng của sự tròn đầy, viên mãn, của những đêm yên bình và tĩnh lặng. Nhưng trong bài thơ Trăng rằm của Huy Thông, ánh trăng ấy không phải là niềm vui, mà lại trở thành chiếc gương phản chiếu nỗi buồn sâu kín của con người.
Bài thơ Tiếng Sóng của Huy Thông không chỉ vẽ nên một bức tranh thiên nhiên sống động mà còn là bản giao hưởng của cảm xúc con người, nơi sóng biển trở thành tiếng vọng của tâm hồn thi sĩ. Ngay từ câu mở đầu bằng tiếng Pháp:
Tình yêu, tự bao giờ, vẫn là đề tài bất tận của thi ca. Nhưng không phải mọi tình yêu đều giống nhau, và không phải mọi bài thơ tình yêu đều mang một âm hưởng ngọt ngào. Trong Amicvs Amicae, Huy Thông đã khắc họa một tình yêu vừa e ấp, vừa mãnh liệt, vừa ngây thơ, vừa tràn đầy sự thức tỉnh. Đây không chỉ là lời thổ lộ của một trái tim lần đầu biết yêu, mà còn là sự giao thoa giữa cảm xúc cá nhân và những âm vang của thi ca muôn đời.
Huy Thông, với hồn thơ lãng mạn và bay bổng, đã vẽ nên một khung cảnh mộng mơ đầy chất thơ trong Chiều Hôm Qua. Bài thơ không chỉ là câu chuyện về một buổi chiều dạo bước bên hồ mà còn là một cuộc gặp gỡ đầy kỳ diệu giữa thi nhân và ba thiếu nữ tượng trưng cho ba giá trị vĩnh cửu của đời người: Tuổi Trẻ, Sức Mạnh và Tình Yêu.
Bài thơ Hương Xuân của Huy Thông không chỉ đơn thuần là một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp mà còn chứa đựng một thông điệp sâu sắc về sự trôi chảy của thời gian, sự hữu hạn của tuổi xuân và lời nhắn nhủ hãy sống trọn vẹn trong những khoảnh khắc đẹp nhất của cuộc đời.
Có những vần thơ không chỉ là ngôn ngữ, mà là cả một nỗi lòng, một tâm tư, một kiếp người gửi vào đó. Con Voi Già của Phạm Huy Thông là một bài thơ như thế. Dưới hình tượng con voi già cô đơn trở về chốn cũ, ta không chỉ thấy số phận một con vật, mà còn là hình ảnh một con người, một bậc anh hùng, một chí sĩ yêu nước mang trái tim rực lửa nhưng đành cam chịu trước thời thế đổi thay.
Có những vần thơ không chỉ là ngôn từ, mà còn là những tiếng vọng của lịch sử, những ngọn lửa cháy mãi trong lòng người đọc. Can thuyền vua của Phạm Huy Thông là một bài thơ như thế. Từng câu, từng chữ như một thanh kiếm chém vào không gian thời đại, tái hiện hình ảnh Trần Khánh Dư – một bậc tướng tài ba nhưng bị cách chức, vẫn một lòng vì nước, quỳ dưới thuyền vua để xin ra trận.
