Hạnh phúc cuộc đời
Ngô Tôn Hiền (1916 – 1999)
Cha từng dạy anh em chúng tôi một bài thơ rằng:
“Anh cưỡi tuấn mã tôi cưỡi lừa
Cúi đầu ngẫm nghĩ tôi bằng chưa?
Ngẩng lên lại thấy anh xe kéo
Trên thì chẳng đủ, dưới lại thừa”.
Bài thơ đó tuy rõ ràng nhưng ý tứ lại vô cùng sâu xa. Thơ nói với ta rằng, người phải “biết đủ”, vì biết đủ thì chẳng còn đau khổ nữa. Nhưng tôi cũng nghĩ, cuộc đời không chỉ vì cơm ăn áo mặc mà nhất định còn có mục đích tích cực hơn. Cuối cùng, tôi đưa ra được kết luận:
Người đến với thế gian này phải nghiêm túc làm việc, lập sự nghiệp với tâm thế “chỉ có thành công, không thất bại”. Như thế, một mặt ta sẽ tăng thêm cơ hội làm việc, một mặt ta có thể cống hiến cho xã hội và quốc gia.
Càng nên làm những việc “không phải vì tiền”, tức là làm những việc mình cho là “có ý nghĩa” để làm lợi cho đời, tạo phúc cho quần chúng, cổ vũ hướng thiện, khích lệ hài hòa cuộc sống.
Tôi cho rằng theo đuổi hạnh phúc cuộc đời thì không gì ngoài năm điều:
Một là thân thể khỏe mạnh.
Hai là gia đình viên mãn.
Ba là làm việc nghiêm túc.
Bốn là biết đủ tích phúc.
Năm là hành thiện giúp người.
— Trích từ “Nhân sinh thất thập”
