Bé ốm
Ve đâu kêu trong đầu
Lửa đâu chui vào người
Bé sốt, nhìn ra ngõ
Nhớ mẹ lắm, mẹ ơi!
Hôm nay mới thứ ba
Giá ngày mai chủ nhật!
Mình bé nằm trong nhà
Chị lên cô lấy thuốc…
Chị về, vẻ hấp tấp
Nước chín rót ra cốc
– Em ngoan uống thuốc vào
Thuốc sẽ xua cơn sốt!
Ngồi dậy uống ngụm nước
Bé há mồm như chim
Mím môi bẻ viên thuốc
Chị đưa vào mồm em
Chim gáy gù ngoài nắng
Tre kêu như ru võng
– Thôi em chị ngủ đi!
Chốc dậy, ăn cháo nóng!
Nhìn chị xuống bếp vắng
Bé nhận ra một điều:
Hôm nay, ừ lạ thật
Chị giống mẹ bao nhiêu!
*
Chị Giống Mẹ Bao Nhiêu!
Bệnh tật luôn là một thử thách với mỗi người, đặc biệt là với trẻ thơ. Trong những lúc yếu đuối nhất, ai cũng mong được mẹ bên cạnh, vỗ về. Bài thơ Bé ốm của Phạm Hổ không chỉ kể về một cơn sốt của em bé mà còn khắc họa tình yêu thương giản dị nhưng ấm áp của người chị – một tình cảm thiêng liêng, gần gũi, đôi khi còn thay cả bàn tay của mẹ.
Những cơn sốt và nỗi nhớ mẹ
Khi cơn ốm ập đến, bé thấy thế giới bỗng trở nên khác lạ. Những âm thanh quen thuộc bỗng hóa thành nỗi khó chịu:
“Ve đâu kêu trong đầu
Lửa đâu chui vào người”
Từng cơn nóng hầm hập như thiêu đốt, làm bé cảm thấy bức bối, mệt mỏi. Nhưng giữa cơn sốt, điều làm bé buồn nhất không phải là sự khó chịu của cơ thể mà là nỗi nhớ mẹ da diết:
“Bé sốt, nhìn ra ngõ
Nhớ mẹ lắm, mẹ ơi!”
Nỗi nhớ ấy dường như lớn hơn cả cơn đau, bởi trong những lúc yếu lòng, ai cũng mong được mẹ dỗ dành, chạm vào bàn tay mẹ để tìm sự vững tin.
Bàn tay của chị – sự ân cần dịu dàng
Nhưng bé không cô đơn, vì bên cạnh còn có chị. Khi bé ốm, chị không chỉ là chị nữa mà giống như một người mẹ nhỏ bé, tận tụy, chu đáo:
“Chị lên cô lấy thuốc…”
Chị vội vã trở về, chuẩn bị nước, rồi dịu dàng dỗ dành em uống thuốc:
“Em ngoan uống thuốc vào
Thuốc sẽ xua cơn sốt!”
Bé tuy mệt nhưng vẫn cố gắng nghe lời chị, ngoan ngoãn uống từng ngụm nước, nuốt từng viên thuốc đắng. Trong từng câu thơ, hình ảnh người chị hiện lên thật ân cần, dịu dàng, đầy trách nhiệm.
Sự nhận ra đầy xúc động
Sau khi uống thuốc, bé nghe tiếng chim gáy, tiếng tre kẽo kẹt như ru mình vào giấc ngủ. Chị nhẹ nhàng dỗ dành:
“Thôi em chị ngủ đi!
Chốc dậy, ăn cháo nóng!”
Chị xuống bếp, để bé một mình trong phòng. Nhưng ngay khoảnh khắc đó, bé bỗng nhận ra một điều thật đặc biệt:
“Hôm nay, ừ lạ thật
Chị giống mẹ bao nhiêu!”
Câu thơ cuối như một phát hiện ngọt ngào, đầy xúc động. Lúc mẹ vắng nhà, chị đã trở thành chỗ dựa yêu thương, trở thành một người mẹ bé nhỏ của em. Tình yêu thương của chị dành cho em không chỉ nằm trong những hành động mà còn tỏa ra từ trái tim, từ sự dịu dàng và trách nhiệm.
Thông điệp của bài thơ
Qua bài thơ Bé ốm, Phạm Hổ đã khắc họa tình chị em đầy ấm áp trong những lúc khó khăn. Khi mẹ vắng nhà, người chị không ngại thay mẹ chăm sóc, lo lắng cho em từng chút một. Và cũng từ đó, bé nhận ra rằng tình yêu thương không chỉ đến từ mẹ, mà còn có thể tìm thấy trong những người thân yêu xung quanh.
Bài thơ không chỉ kể về một cơn sốt mà còn mở ra một bức tranh gia đình đầy yêu thương, nơi có bàn tay chăm sóc, có sự lo lắng, và có cả sự trưởng thành của người chị. Đó cũng là lời nhắc nhở rằng, tình thân không chỉ thể hiện bằng những lời nói mà còn bằng những hành động giản dị, bằng những khoảnh khắc ân cần mà ta trao nhau mỗi ngày.
*
Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi
Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.
Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.
Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.
Viên Ngọc Quý
