Con quay

Thân nhẵn, mình tròn
Quay nhanh, quay tít
Quay lượn rất đẹp
Như cô văn công
Mũ đỏ, áo xanh
Vừa quay vừa hát

Bỗng quay thấm mệt
Đứng sững, ngủ im
Rồi quay say rượu
Đảo đảo, nghiêng nghiêng
Quay đổ lăn kềnh!
Thân hình nham nhở
Mực bôi xanh, đỏ
Mũ, áo đấy sao?

Bé quấn dây vào
Dang tay tung vút
Quay lại lượn đẹp
Như cô văn công
Mũ đỏ, áo xanh
Vừa quay, vừa hát…

*

Con Quay – Vòng Xoay Tuổi Thơ và Bài Học Cuộc Đời

Trong ký ức của nhiều người, con quay không chỉ là một món đồ chơi đơn thuần mà còn là một phần của tuổi thơ hồn nhiên, đầy ắp tiếng cười. Bài thơ Con quay của Phạm Hổ đã khắc họa sinh động hình ảnh một con quay nhỏ bé nhưng tràn đầy sức sống, đồng thời gửi gắm một thông điệp ý nghĩa về sự bền bỉ và nghị lực vươn lên trong cuộc sống.

Vòng quay của tuổi thơ

Những câu thơ đầu tiên mở ra một khung cảnh thật đẹp: con quay bé nhỏ nhưng rực rỡ sắc màu, quay tít, lượn vòng đầy điệu nghệ như một cô nghệ sĩ múa trên sân khấu:

“Thân nhẵn, mình tròn
Quay nhanh, quay tít
Quay lượn rất đẹp
Như cô văn công
Mũ đỏ, áo xanh
Vừa quay vừa hát”

Với trí tưởng tượng của trẻ thơ, con quay không còn là một món đồ chơi vô tri mà đã hóa thành một cô văn công duyên dáng, khoác lên mình chiếc áo xanh, chiếc mũ đỏ rực rỡ, tung hứng những bước nhảy tuyệt vời trong điệu nhạc vui tươi.

Có lẽ, trong ánh mắt háo hức của một đứa trẻ, con quay chính là người bạn thân thiết, là niềm vui giản đơn nhưng tràn đầy kỳ diệu. Nó gợi nhắc đến những trò chơi trong trẻo, nơi niềm vui không đến từ những món đồ hiện đại, mà từ chính sự hồn nhiên và trí tưởng tượng phong phú của tâm hồn thơ bé.

Những vấp ngã – bài học đầu đời

Nhưng rồi, con quay không thể mãi quay đẹp, không thể mãi giữ được những vòng xoay nhịp nhàng:

“Bỗng quay thấm mệt
Đứng sững, ngủ im
Rồi quay say rượu
Đảo đảo, nghiêng nghiêng
Quay đổ lăn kềnh!”

Những vòng quay uyển chuyển phút chốc trở nên lảo đảo, loạng choạng như người say rượu, rồi ngã sõng soài trên mặt đất. Lớp sơn xanh, đỏ bóng bẩy giờ đã nham nhở, không còn nguyên vẹn như ban đầu.

Phải chăng đây cũng là hình ảnh ẩn dụ cho những vấp ngã trong cuộc đời? Ai trong chúng ta cũng có lúc mạnh mẽ, rực rỡ như con quay đang quay đẹp, nhưng rồi cũng có lúc mệt mỏi, chông chênh, không còn giữ được sự thăng bằng. Những vết xước trên thân quay cũng giống như những tổn thương, những trải nghiệm không thể tránh khỏi trên hành trình trưởng thành.

Sự kiên trì và tinh thần không bỏ cuộc

Nhưng điều quan trọng nhất mà bài thơ muốn nhắn nhủ không phải là những lần vấp ngã, mà là tinh thần không bỏ cuộc:

“Bé quấn dây vào
Dang tay tung vút
Quay lại lượn đẹp
Như cô văn công
Mũ đỏ, áo xanh
Vừa quay, vừa hát…”

Dù có ngã, con quay vẫn có thể đứng dậy, tiếp tục những vòng xoay rực rỡ của mình. Chỉ cần một bàn tay nâng đỡ, một sợi dây kéo căng và một cú tung đầy quyết tâm, con quay lại tiếp tục tỏa sáng.

Cũng như trong cuộc sống, ai cũng sẽ có lúc thất bại, có lúc tổn thương. Nhưng quan trọng là sau những lần ngã, chúng ta có đủ nghị lực để đứng dậy hay không. Như con quay, chỉ cần một chút động lực, một chút quyết tâm, là có thể tiếp tục quay, tiếp tục hành trình của mình.

Thông điệp của bài thơ – Hãy luôn vững vàng trước thử thách

Bài thơ Con quay của Phạm Hổ không chỉ đơn thuần kể về một món đồ chơi mà còn mang đến một bài học ý nghĩa: Cuộc sống là những vòng xoay, có lúc vững vàng, có lúc chao đảo, nhưng điều quan trọng nhất là không ngừng vươn lên.

Những cú ngã không phải là dấu chấm hết, mà chỉ là một phần của hành trình. Như con quay, nếu có quyết tâm, có sự kiên trì, chúng ta vẫn có thể tiếp tục quay đẹp, vẫn có thể cất lên điệu múa rực rỡ của chính mình.

Và cũng như đứa trẻ tung con quay lên trời, cuộc đời mỗi người cũng cần một sự thúc đẩy, một niềm tin, một động lực để tiếp tục vươn lên, để mỗi ngày đều là một vòng xoay đầy nhiệt huyết và ý nghĩa.

*

Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi

Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.

Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.

Viên Ngọc Quý