Đàn chim sẻ

Giữa đường phố vui
Hoa đào báo Tết
Có bà cụ già
Xách bao gạo nếp

Bao không buộc kỹ
Nếp đổ trắng đường
Gọi nhau, đàn trẻ
Ùa ra nhặt giùm

Những bàn tay nhỏ
Nhìn dễ thương sao
Tíu ta, tíu tít
Nhặt vội, nhặt mau

Nếp trở vào bao
Như chưa hề đổ
Bà cụ tươi cười
Nhìn đàn cháu nhỏ
Nhìn đàn chim sẻ
Truyện “Tấm Cám” xưa
Nay thành đông đúc
Cháu ngoan Bác Hồ

*

Tấm Lòng Nhân Ái Trong “Đàn Chim Sẻ” – Khi Lòng Tốt Lan Tỏa

Trong cuộc sống, đôi khi những hành động nhỏ bé lại ẩn chứa những giá trị nhân văn lớn lao. Bài thơ Đàn chim sẻ của nhà thơ Phạm Hổ không chỉ vẽ nên một bức tranh đời thường giản dị mà còn truyền tải một thông điệp sâu sắc về lòng nhân ái, sự sẻ chia và tinh thần đoàn kết.

Những tấm lòng thơ bé giữa phố xuân rộn ràng

Bài thơ mở ra trong khung cảnh ngày giáp Tết – thời điểm nhộn nhịp và tươi vui nhất trong năm:

“Giữa đường phố vui
Hoa đào báo Tết”

Hình ảnh hoa đào xuất hiện như một tín hiệu báo xuân về, làm cho không gian bừng sáng niềm vui và sự háo hức. Nhưng giữa khung cảnh ấy, xuất hiện một hình ảnh đối lập:

“Có bà cụ già
Xách bao gạo nếp”

Bà cụ xuất hiện với dáng vẻ nhọc nhằn, gánh trên vai bao gạo nếp – thứ quý giá cho một cái Tết đủ đầy. Nhưng rồi một sự cố bất ngờ xảy ra:

“Bao không buộc kỹ
Nếp đổ trắng đường”

Hạt gạo trắng tinh lăn dài trên con phố. Đó không chỉ là sự thất thoát của một bao gạo, mà còn là sự lo lắng, tiếc nuối của bà cụ. Nhưng ngay lúc ấy, những tâm hồn trong sáng đã kịp thời xuất hiện.

Những “chú chim sẻ” nhỏ bé nhưng đầy yêu thương

Không đắn đo, không suy nghĩ, lũ trẻ lập tức ùa ra giúp bà cụ:

“Gọi nhau, đàn trẻ
Ùa ra nhặt giùm”

Những đứa trẻ vốn vô tư, ham chơi, nhưng khi thấy người khác gặp khó khăn, chúng sẵn sàng dừng lại để giúp đỡ. Hành động ấy thật tự nhiên, không cần ai nhắc nhở, cũng không mong chờ một lời cảm ơn.

“Những bàn tay nhỏ
Nhìn dễ thương sao
Tíu ta, tíu tít
Nhặt vội, nhặt mau”

Những đôi tay bé nhỏ nhưng chứa đựng lòng nhân ái lớn lao. Chúng làm việc không chút chần chừ, không một lời than vãn, chỉ mong sao nhặt lại được hết số gạo đã rơi.

Và rồi, sau những nỗ lực của cả nhóm trẻ, điều kỳ diệu đã xảy ra:

“Nếp trở vào bao
Như chưa hề đổ”

Bao gạo đã được lấp đầy như ban đầu, không mất đi hạt nào, như thể chưa từng có chuyện gì xảy ra. Và trong khoảnh khắc ấy, nụ cười tươi tắn của bà cụ như một lời cảm ơn lặng lẽ, nhưng đầy ấm áp.

Từ chuyện cổ tích đến hiện thực đời thường

Nhà thơ đã khéo léo liên tưởng hình ảnh đàn trẻ nhặt gạo với câu chuyện cổ tích Tấm Cám:

“Nhìn đàn chim sẻ
Truyện “Tấm Cám” xưa”

Nếu trong truyện cổ tích, đàn chim sẻ giúp Tấm nhặt gạo, thì nay, trong thực tế đời sống, chính những đứa trẻ lại trở thành những “chú chim sẻ” bé nhỏ, mang trong mình tấm lòng nhân hậu và nghĩa tình. Nhưng điều đặc biệt ở đây là chúng không cần một phép màu nào cả – chỉ cần sự tử tế và yêu thương là đủ để biến cuộc sống trở nên đẹp hơn.

Và những đứa trẻ ấy, với hành động tuy giản dị nhưng đầy ý nghĩa, chính là những “cháu ngoan Bác Hồ”, những mầm non tươi sáng của đất nước.

Thông điệp từ bài thơ – Lòng tốt sẽ lan tỏa mãi mãi

Bài thơ Đàn chim sẻ không chỉ kể một câu chuyện nhỏ mà còn truyền tải một thông điệp lớn: lòng nhân ái luôn tồn tại trong mỗi con người, chỉ cần có cơ hội, nó sẽ được thể hiện theo những cách giản dị nhất.

Hành động giúp đỡ bà cụ của những đứa trẻ không phải là một điều gì vĩ đại, nhưng chính từ những điều nhỏ bé ấy, xã hội mới trở nên tốt đẹp hơn. Khi lòng tốt được nuôi dưỡng từ thuở ấu thơ, nó sẽ theo mỗi người suốt cuộc đời, giúp họ biết sống yêu thương và sẻ chia với những người xung quanh.

Và phải chăng, giữa những lo toan của cuộc sống, giữa những bộn bề của xã hội hiện đại, chúng ta cũng nên học cách sống như những “chú chim sẻ” ấy – biết quan tâm, biết chia sẻ, và biết gieo mầm yêu thương cho cuộc đời?

*

Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi

Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.

Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.

Viên Ngọc Quý