Gà ấp
Bụng mẹ êm ấm
Trứng nằm bên nhau…
“Trứng nào nở trước?
Trứng nào nở sau?
Mấy cô gà trắng?
Mấy chú gà nâu?
Chúng sẽ thương nhau
Cùng xinh đẹp cả
Trống, sẽ giống bố
Dậy sớm, gáy hay!
Mái, sẽ giống mẹ
Chăm ấp, đẻ sây…”
Mẹ gà chớp mắt
Nghĩ càng thấy vui
Quên diều lép thóc
Chờ con ra đời…
*
Tình Mẫu Tử Trong Ổ Ấp – Khi Yêu Thương Bắt Đầu
Những ngày đầu xuân, trong góc vườn nhỏ, một hình ảnh quen thuộc mà ấm áp đến lạ – mẹ gà nằm ấp trứng. Không còn dáng vẻ bận rộn bới đất tìm mồi, không còn những bước chân xăng xái khắp sân, mẹ gà giờ đây lặng lẽ, trầm tư, dành trọn tình yêu và sự kiên nhẫn cho những quả trứng bé nhỏ. Nhà thơ Phạm Hổ, qua bài thơ Gà ấp, đã khắc họa thật trọn vẹn khoảnh khắc thiêng liêng ấy, nơi tình mẫu tử bắt đầu và niềm hy vọng dần lớn lên trong từng nhịp thở của thời gian.
Bình yên trong lòng mẹ
Hình ảnh đầu tiên của bài thơ mang đến một cảm giác ấm áp, yên lành:
“Bụng mẹ êm ấm
Trứng nằm bên nhau…”
Từng quả trứng nhỏ bé, xếp cạnh nhau trong vòng tay che chở của mẹ gà. Chúng không chỉ được ủ ấm bởi thân nhiệt mà còn được bao bọc bởi tình yêu vô bờ. Ổ trứng không đơn thuần chỉ là nơi sự sống đang hình thành, mà còn là biểu tượng của sự chăm sóc, của niềm tin vào tương lai.
Những suy nghĩ tràn ngập yêu thương
Mẹ gà không chỉ ấp trứng bằng hơi ấm, mà còn ấp ủ những suy tư đầy yêu thương:
“Trứng nào nở trước?
Trứng nào nở sau?
Mấy cô gà trắng?
Mấy chú gà nâu?”
Những câu hỏi ấy chứa đựng sự háo hức, mong chờ. Từng sinh linh nhỏ bé đang cựa quậy trong vỏ trứng, và mẹ gà mường tượng về một ngày đàn con chào đời, ríu rít quanh mình. Không có sự phân biệt giữa gà trắng hay gà nâu, vì tất cả đều đáng yêu, đều là máu thịt của mẹ, đều sẽ thương yêu nhau.
Sự hình dung của mẹ còn đi xa hơn:
“Trống, sẽ giống bố
Dậy sớm, gáy hay!
Mái, sẽ giống mẹ
Chăm ấp, đẻ sây…”
Đây không chỉ là những dự đoán về hình hài của đàn con, mà còn là hy vọng vào sự tiếp nối truyền thống. Những chú gà trống rồi sẽ mạnh mẽ, oai phong, còn những cô gà mái sẽ dịu dàng, tận tụy như mẹ. Cuộc sống cứ thế tiếp diễn, từ thế hệ này sang thế hệ khác, trong vòng quay bất tận của tự nhiên.
Quên đi những vất vả – chỉ còn niềm vui chờ đợi
Ở cuối bài thơ, tác giả tinh tế khắc họa sự hy sinh của mẹ gà:
“Mẹ gà chớp mắt
Nghĩ càng thấy vui
Quên diều lép thóc
Chờ con ra đời…”
Tình mẫu tử đôi khi là như vậy, quên đi những nhu cầu của bản thân để dồn hết tâm trí cho con cái. Mẹ gà không còn bận tâm đến cái bụng đói, không lo lắng về cơn khát, chỉ lặng lẽ kiên nhẫn, từng ngày đợi mong khoảnh khắc đàn con cất tiếng chíp chíp đầu tiên. Đó là sự hy sinh giản dị nhưng cao quý, là bản năng của những người làm mẹ, không chỉ ở loài vật mà còn trong chính cuộc sống con người.
Lời kết
Bài thơ Gà ấp tuy ngắn gọn nhưng chất chứa biết bao tình cảm. Đằng sau những câu chữ nhẹ nhàng là một bức tranh đầy ý nghĩa về tình mẫu tử, về sự hy sinh và niềm hy vọng vào tương lai. Ổ trứng nhỏ bé hôm nay rồi sẽ nở ra những sinh linh mới, tiếp nối vòng quay của cuộc sống, như chính tình yêu thương sẽ mãi mãi truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
*
Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi
Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.
Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.
Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.
Viên Ngọc Quý
