Ngỗng và vịt
Ngỗng không chịu học
Khoe biết chữ rồi
Vịt đưa sách ngược
Ngỗng cứ tưởng xuôi
Cứ giả đọc nhẩm
Làm vịt phì cười
Vịt khuyên một hồi:
– Ngỗng ơi! Học! Học!
*
Bài Học Của Ngỗng
Bài thơ Ngỗng và vịt của nhà thơ Phạm Hổ nhẹ nhàng, dí dỏm nhưng lại chứa đựng một bài học sâu sắc về tinh thần học tập và sự khiêm tốn trong tiếp thu tri thức.
Ngỗng trong bài thơ có một thái độ khá tự mãn, chưa học nhưng lại vội khoe rằng mình đã biết chữ. Sự chủ quan ấy đã dẫn đến một tình huống hài hước khi vịt đưa sách ngược, nhưng ngỗng vẫn đinh ninh rằng mình đang đọc đúng. Điều này không chỉ làm vịt phì cười mà còn cho thấy một thói quen đáng trách của không ít người: chưa học đã tưởng mình giỏi, chưa hiểu đã vội tự tin.
Vịt – nhân vật đối lập với ngỗng – không chế giễu bạn mình mà lại kiên nhẫn khuyên nhủ:
“Ngỗng ơi! Học! Học!”
Chỉ một lời nhắc nhở đơn giản nhưng đong đầy ý nghĩa. Học là một quá trình, không phải là điều có thể tự nhận mà không trải qua rèn luyện. Nếu không chịu khó học tập, ta có thể rơi vào tình huống dở khóc dở cười như ngỗng – tưởng mình giỏi nhưng thực chất lại chẳng biết gì.
Bài thơ không chỉ dành cho trẻ em mà còn là một bài học lớn cho tất cả mọi người. Kiến thức là vô tận, con người dù thông minh đến đâu cũng không thể biết hết mọi điều. Điều quan trọng là phải có thái độ học hỏi nghiêm túc, không ngại khó khăn, không tự mãn với những gì mình biết, và sẵn sàng lắng nghe sự chỉ dẫn từ người khác.
Qua hình ảnh ngỗng và vịt, nhà thơ Phạm Hổ muốn nhắc nhở rằng: biết nhận sai, biết khiêm tốn học hỏi chính là chìa khóa để mỗi người trở nên tốt hơn mỗi ngày.
*
Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi
Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.
Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.
Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.
Viên Ngọc Quý
