Thuyền giấy

Bé trên bờ với xuống
Thả con thuyền trắng tinh
Thuyền giấy vừa chạm nước
Đã hối hả trôi nhanh

Bé nhìn thuyền lênh đênh
Tưởng mình ngồi trên ấy
Mỗi đám cỏ thuyền qua
Là một làng xóm đấy!

Bé thích lắm reo lên
Thuyền vẫn trôi, trôi mãi
Bé vạch cỏ, vạch lau
Chạy bên thuyền giục, vẫy…

Thuyền phăng phăng trên nước
Bé băng băng trên bờ
Bé theo thuyền, theo mãi
Mặc ông trời chuyển mưa…

*

Những cánh buồm ước mơ

Trong ký ức của nhiều người, có lẽ không ai quên được những buổi chiều thả thuyền giấy trên dòng nước nhỏ. Những con thuyền mong manh ấy mang theo biết bao ước mơ, bao háo hức của tuổi thơ. Nhà thơ Phạm Hổ, với bài thơ Thuyền giấy, đã tái hiện lại khoảnh khắc đẹp đẽ ấy bằng những vần thơ dung dị mà đầy cảm xúc, gợi lên trong lòng người đọc những rung động trong trẻo về những ngày thơ bé.

Hành trình của thuyền giấy – hành trình của tuổi thơ

Bài thơ mở ra bằng một hình ảnh đầy trong sáng:

“Bé trên bờ với xuống
Thả con thuyền trắng tinh
Thuyền giấy vừa chạm nước
Đã hối hả trôi nhanh”

Một con thuyền giấy đơn sơ, nhưng khi đặt xuống nước, nó bỗng trở nên sống động, mang trong mình cả một thế giới tưởng tượng của đứa trẻ. Bé dõi theo con thuyền, ngỡ như chính mình cũng đang lênh đênh trên dòng nước. Thế giới của bé và thuyền hòa làm một, mỗi đám cỏ bên bờ sông cũng hóa thành những làng xóm xa xôi.

“Bé nhìn thuyền lênh đênh
Tưởng mình ngồi trên ấy
Mỗi đám cỏ thuyền qua
Là một làng xóm đấy!”

Cả bài thơ thấm đẫm tinh thần của trẻ thơ – hồn nhiên, vô tư và tràn đầy trí tưởng tượng. Một con thuyền giấy, một dòng nước nhỏ, thế nhưng đối với bé, đó lại là cả một chuyến phiêu lưu kỳ thú.

Tuổi thơ và những ước mơ cháy bỏng

Không chỉ đơn thuần quan sát, bé còn reo vui, vạch lau chạy theo con thuyền, giục giã nó như thể đang tiếp thêm động lực để nó ra khơi.

“Bé thích lắm reo lên
Thuyền vẫn trôi, trôi mãi
Bé vạch cỏ, vạch lau
Chạy bên thuyền giục, vẫy…”

Hình ảnh ấy gợi lên tinh thần háo hức, khát khao được khám phá của tuổi thơ. Những bước chân bé trên bờ song hành cùng con thuyền trên nước, như chính cuộc hành trình của những ước mơ luôn cháy bỏng trong tâm hồn trẻ nhỏ. Bé không chỉ muốn ngắm nhìn, mà còn muốn đồng hành, muốn thúc đẩy con thuyền đi xa hơn nữa.

Và rồi, dù trời có chuyển mưa, dù con đường phía trước có thể không còn thuận lợi, bé vẫn không ngừng theo đuổi:

“Thuyền phăng phăng trên nước
Bé băng băng trên bờ
Bé theo thuyền, theo mãi
Mặc ông trời chuyển mưa…”

Có thể nói, đây chính là đoạn thơ đẹp nhất của bài thơ, bởi nó không chỉ vẽ nên một hình ảnh đáng yêu mà còn gửi gắm một thông điệp sâu sắc: Những ước mơ của tuổi thơ luôn mãnh liệt, luôn sẵn sàng vượt qua mọi trở ngại để vươn xa.

Thông điệp từ con thuyền giấy

Thuyền giấy không chỉ là một bài thơ về một trò chơi trẻ con mà còn là một bức tranh đầy cảm xúc về những khát khao, những giấc mơ thuở bé. Con thuyền giấy có thể mong manh, dễ chìm, dễ rách, nhưng chính tinh thần dõi theo và đồng hành cùng nó mới là điều quan trọng nhất.

Cũng giống như con thuyền ấy, tuổi thơ của mỗi người đều là những tháng ngày rong ruổi theo những giấc mơ nhỏ bé nhưng đầy nhiệt huyết. Dẫu có bao thử thách phía trước, dù có những cơn mưa bất chợt của cuộc đời, nếu ta vẫn giữ được tinh thần như bé trong bài thơ – luôn háo hức, luôn kiên trì theo đuổi, thì chắc chắn những giấc mơ sẽ chẳng bao giờ bị bỏ lại phía sau.

Bài thơ gợi nhắc chúng ta về một điều tưởng như giản dị nhưng lại vô cùng quý giá: Đừng bao giờ đánh mất niềm say mê và tinh thần theo đuổi ước mơ, dù con đường có thể không dễ dàng, dù “ông trời có chuyển mưa”.

*

Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi

Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.

Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.

Viên Ngọc Quý