Vải

Tu hú kêu từ xa
Vải chín đỏ như hoa
Qua sông xanh, bãi mật
Vải chia đi trăm nhà…

Đây! giống vải quê ta:
Tròn xinh như trứng gà
Vỏ mỏng, lỏi lụa trắng
Mát tay người bóc ra

Chờ vải lúc còn hoa
Ngắm vải mỗi lần qua
Mười điểm đỏ trang vở
Vải càng ngon ngon là!

*

Mùa Vải – Mùa Nhớ Thương

Khi những tiếng tu hú gọi hè vang lên đâu đó giữa bầu trời xanh, ấy là lúc mùa vải chín. Bài thơ Vải của Phạm Hổ không chỉ tả về một thức quả quê hương mà còn khắc họa những nét đẹp dung dị của thiên nhiên và lòng người, gợi lên bao cảm xúc thân thương về một mùa hè rực rỡ.

Mở đầu bài thơ, hình ảnh vải đỏ như hoa hiện lên giữa không gian rộng lớn:

“Tu hú kêu từ xa
Vải chín đỏ như hoa
Qua sông xanh, bãi mật
Vải chia đi trăm nhà…”

Tiếng tu hú từ xa vọng về, như một tín hiệu báo mùa vải đã đến. Những chùm vải đỏ rực giữa những tán lá xanh, đẹp chẳng kém những đóa hoa mùa hạ. Và khi vải chín, nó không chỉ là niềm vui của riêng một người mà còn là món quà của thiên nhiên dành tặng cho biết bao mái nhà.

Điều đặc biệt ở bài thơ này là cách tác giả nhắc đến giống vải quê hương:

“Đây! giống vải quê ta:
Tròn xinh như trứng gà
Vỏ mỏng, lỏi lụa trắng
Mát tay người bóc ra”

Hình ảnh quả vải được so sánh với trứng gà, một phép so sánh quen thuộc mà đầy hình ảnh, làm bật lên vẻ tròn đầy, căng mọng của thức quả này. Lớp vỏ mỏng bao bọc lấy phần thịt trắng nõn, thơm ngọt, chỉ cần bóc ra là thấy mát tay. Câu thơ không chỉ tả mà còn truyền tải cả xúc giác, làm người đọc như cảm nhận được từng chi tiết của quả vải trong lòng bàn tay.

Nhưng mùa vải không chỉ là mùa của hương vị ngọt ngào, mà còn là mùa của những mong đợi:

“Chờ vải lúc còn hoa
Ngắm vải mỗi lần qua
Mười điểm đỏ trang vở
Vải càng ngon ngon là!”

Những người yêu vải không chỉ thích ăn khi quả chín mà còn dõi theo từng bước trưởng thành của nó – từ lúc còn là những chùm hoa nhỏ xinh đến khi trở thành trái trĩu cành. Câu thơ cuối đầy ngụ ý: mười điểm đỏ trang vở, vải càng ngon ngon là! – như một sự kết nối tinh tế giữa niềm vui học tập và niềm hạnh phúc khi vải vào mùa.

Bài thơ Vải không chỉ là bức tranh về một mùa quả chín, mà còn là hình ảnh của quê hương, của những ngày tháng hồn nhiên chờ mong từng mùa trái ngọt. Đọc bài thơ, ta như nghe được tiếng tu hú vang vọng, thấy được những chùm vải đỏ lựng trên cành, và đâu đó, còn có cả những ký ức tuổi thơ đọng lại trong hương vải ngọt lành.

*

Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi

Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.

Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.

Viên Ngọc Quý