Bốn cái hôn

“… Em nhớ: một sáng ngày mùa đông,
Gió bấc ào ào tiếng hãi hùng
Theo khe cửa sổ, gió thổi rít
Chỉ nghe tiếng gió mà lạnh lùng!
Em cuốn mình trong làn chăn đệm,
Đệm cỏ, chăn bông em chẳng ấm,
Bỗng như có một ánh than hồng.
Chạm vào trán em chạy vào lòng,
Lòng em ấm áp, hơi lạnh tan;
Em nằm sung sướng mà bàng hoàng
Sờ tay lên trán em mới biết:
Hơi ấm âu yếm mẹ em hôn…

… Em nhớ: một buổi chiều mùa thu,
Bấy giờ mẹ em mất đã lâu
Trông chiếc lá rơi, em ủ rủ.
Hơi may hiu hắt, em buồn rầu
Mất mẹ, em mất tình âu yếm,
Lạnh lùng, em thiếu hơi hôn ấm.
Đứng tựa bên vườn em ngẩn ngơ
Chợt thấy cha em về trước sân,
Áo quần lấm láp vết phong trần,
Chạy ra mừng rỡ đưa tay đón,
Cúi xuống mái đầu, cha em hôn
Từ hôm em được cha em hôn,
Đầm ấm lòng em bớt nỗi buồn.
Nhưng cha em mải bận xuôi ngược,
Rày đó mai đây việc bán buôn…

Em nhớ: một buổi trưa mùa hạ,
Buổi trưa nặng nề, trời oi ả.
Tựa cửa lớp học, em rầu rầu,
Nghe tiếng ríu rít đàn chim sâu
Trước sân, bè bạn em nô đùa
Riêng em buồn cảm thân bơ vơ:
Mẹ mất, còn cha, cha ít gặp,
Một năm chỉ hai lần rước đưa!…
Đi qua, gọi em hỏi sự tình.
Cầm tay cô dắt lại bàn học,
Ân cần, thương yêu vuốt mái tóc.
Rồi cô âu yếm hôn tay em,
Lộng qua cửa lớp cơn gió nồm,
Bao năm buồn bực, gió thổi mát,
Cái hôn như ngọn gió êm đềm…

Nay em đang giữa cảnh đêm xuân
Gió trăng tình tứ đêm thanh tân
Trước vùng trời biển cảnh lồng lộng,
Cùng anh trao đổi tình ái ân
Khoác tay anh đi trên bãi cát,
Cát bãi, trong soi màu trắng mát.
Nghiêng đầu lơi lả tựa vai anh,
Lặng nghe sóng bãi đưa rào rạt.

Nước mây êm ái bóng trăng sao,
Say sưa em nhìn lên trời cao,
Buông khúc đàn lòng theo nhịp gió.
Giờ phút thần tiên hồn tiêu dạo
Một hơi thở mát qua, dịu dàng,
Như cơn gió biển, thoáng bay ngang
Rồi luồng điện ấm chạm trên má:
Ân ái môi anh kề nhẹ nhàng.
Nũng nịu, em ngả vào lòng anh,
Ngẩn ngơ ngừng lặng giây cảm tình
Tóc em xoã tung, tay gió lướt,
Bàng hoàng em nhớ chuyện sau trước:
Đời em khoảng hai mươi năm hơn
Được hưởng bốn lần âu yếm hôn
Bốn lần em thấy em sung sướng,
Mưa gió đời em đỡ lạnh buồn.
Nhưng, từ khi em thôi học rồi,
Cùng cô giáo em không gặp gỡ.
Mà rồi từ đó em lớn khôn,
Cha em cũng chẳng hôn em nữa,
Ba lần hôn kia em mất rồi,
Lần này biết có được lâu dài
Nước bèo, em nghĩ đời chia biệt,
Mà lệ sầu em thổn thức rơi!….”

*

Bốn Cái Hôn – Những Dấu Ấn Của Tình Yêu Trong Đời Người

Trong cuộc đời mỗi con người, có những khoảnh khắc tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại khắc sâu trong tâm hồn, trở thành một phần không thể phai mờ của ký ức. “Bốn cái hôn” của Đông Hồ không chỉ là bài thơ ghi lại bốn nụ hôn mà nhân vật “em” từng nhận, mà còn là một bản nhạc trữ tình về sự trưởng thành, về những yêu thương đã từng chở che và những mất mát khắc khoải theo thời gian.

Cái hôn của mẹ – Hơi ấm dịu dàng trong mùa đông giá rét

Ngay từ những dòng thơ đầu, hình ảnh mùa đông hiện lên với cái lạnh thấu xương:

“Em nhớ: một sáng ngày mùa đông,
Gió bấc ào ào tiếng hãi hùng…”

Trong cái giá rét, dù có chăn bông đệm cỏ cũng chẳng thể làm ấm lòng trẻ thơ. Nhưng rồi, một cái hôn nhẹ trên trán đã thắp lên ánh than hồng trong lòng em. Đó là cái hôn của mẹ – dịu dàng, che chở, như một phép màu xua tan mọi lạnh lẽo. Nhưng tình yêu thương ấy, hơi ấm ấy, cũng chỉ là một ký ức đẹp, bởi mẹ đã rời xa.

Cái hôn của cha – Chút ấm áp trong những ngày đơn côi

Mẹ mất đi, cuộc sống của em chìm trong nỗi trống trải. Những ngày thu buồn, nhìn lá vàng rơi, em càng cảm nhận rõ sự cô độc:

“Mất mẹ, em mất tình âu yếm,
Lạnh lùng, em thiếu hơi hôn ấm.”

Giữa nỗi cô đơn ấy, cha trở về, với bộ áo quần lấm bụi phong trần, và một cái hôn lên mái tóc con trẻ. Đó là tình yêu thương của một người cha bận rộn, một chút ấm áp giữa những chuyến xuôi ngược kiếm sống. Nhưng cha không thể ở lại lâu. Một năm, chỉ có hai lần cha về – sự quan tâm trở thành điều hiếm hoi, khiến nỗi cô đơn trong lòng em vẫn chẳng thể vơi đi.

Cái hôn của cô giáo – Lời động viên giữa ngày hè oi ả

Nếu cái hôn của mẹ là sự chở che, cái hôn của cha là sự an ủi, thì cái hôn của cô giáo là một sự vỗ về ấm áp giữa những ngày tháng côi cút. Khi em đang bơ vơ trong buổi trưa hè oi ả, buồn bã vì thấy mình lạc lõng giữa bạn bè, cô giáo đã đến, nhẹ nhàng hỏi han, cầm tay dắt về chỗ ngồi, và trao cho em một nụ hôn ân cần.

“Cái hôn như ngọn gió êm đềm…”

Đó là tình thương của một người cô dành cho học trò, là hơi ấm dịu dàng thổi qua cuộc đời em, xoa dịu những tổn thương thầm lặng. Nhưng rồi, em lớn lên, rời xa mái trường, và cái hôn ấy cũng trở thành một kỷ niệm xa vời.

Cái hôn của người yêu – Niềm hạnh phúc và nỗi lo sợ chia ly

Cuối cùng, khi bước vào tuổi thanh xuân, em lại được nhận một nụ hôn – nhưng lần này không phải từ những người thân quen, mà từ người em yêu.

“Khoác tay anh đi trên bãi cát,
Cát bãi, trong soi màu trắng mát.
Nghiêng đầu lơi lả tựa vai anh,
Lặng nghe sóng bãi đưa rào rạt.”

Cái hôn của người yêu không chỉ là một cử chỉ âu yếm, mà còn là lời thề hẹn giữa trời biển mênh mông. Nhưng giữa khoảnh khắc hạnh phúc, em chợt bàng hoàng nhớ lại ba cái hôn ngày trước – những yêu thương đã mất đi theo năm tháng.

“Ba lần hôn kia em mất rồi,
Lần này biết có được lâu dài…”

Bài thơ khép lại bằng một nỗi lo sợ: liệu tình yêu này có bền lâu hay cũng chỉ là một kỷ niệm thoáng qua, để rồi cuối cùng cũng bị thời gian cuốn trôi?

Những cái hôn – Những dấu mốc của yêu thương và chia ly

Đọc “Bốn cái hôn”, ta không chỉ thấy những nụ hôn mà còn thấy những bước ngoặt trong cuộc đời một con người. Từ một đứa trẻ được mẹ chở che, lớn lên trong sự thiếu thốn tình cảm của cha, bước qua những ngày tháng học trò cô đơn, và cuối cùng là bước vào tình yêu với nỗi lo sợ chia xa.

Những cái hôn trong bài thơ không chỉ là những cái chạm môi đơn thuần, mà là sự hiện diện của tình thương, của những con người đã từng nâng đỡ em trong cuộc đời. Nhưng rồi, theo dòng chảy của thời gian, tất cả những cái hôn ấy đều mất đi, chỉ để lại một nỗi nhớ, một nỗi lo sợ mơ hồ rằng tất cả rồi cũng sẽ rời xa.

Có lẽ, thông điệp lớn nhất của Đông Hồ trong bài thơ này chính là: “Yêu thương luôn có mặt trong cuộc đời, nhưng cũng mong manh như những cơn gió thoảng. Điều quan trọng là khi ta còn được yêu, hãy trân trọng từng khoảnh khắc, vì không ai biết ngày mai sẽ ra sao.”

*

Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc

Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.

Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.

Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.

Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.

Viên Ngọc Quý