Hoa hồng buổi sáng
Sáng sớm đoá hoa hồng,
Cánh thắm đượm mầu sương.
Giọt lệ hồng nhan đó,
Buồn cho cuộc tang thương.
*
Giọt Lệ Hoa Hồng – Nỗi Niềm Trong Sương Sớm
Buổi sáng, khi ánh bình minh vừa ló dạng, vạn vật như khoác lên mình một tấm áo mới, tinh khôi và trong trẻo. Giữa không gian tĩnh lặng ấy, một đóa hoa hồng khẽ rung rinh trong màn sương sớm. Đông Hồ, với tâm hồn nhạy cảm của một thi nhân, đã nhìn thấy không chỉ vẻ đẹp mong manh của hoa, mà còn ẩn chứa trong đó một nỗi niềm sâu thẳm về cuộc đời.
“Sáng sớm đoá hoa hồng,
Cánh thắm đượm màu sương.”
Bông hồng buổi sớm, trong ánh nhìn của thi nhân, hiện lên với vẻ đẹp thanh khiết, nhưng không rực rỡ hay kiêu hãnh như lúc giữa ngày. Những giọt sương đọng trên cánh hoa như điểm thêm một nét huyền ảo, khiến vẻ thắm tươi ấy càng trở nên lung linh, dịu dàng hơn. Nhưng sương không chỉ đơn thuần là một vẻ đẹp tô điểm cho hoa, mà còn như một điều gì đó mong manh, dễ tan biến, tựa như kiếp nhân sinh.
“Giọt lệ hồng nhan đó,
Buồn cho cuộc tang thương.”
Hình ảnh sương đọng trên cánh hoa được ví như “giọt lệ hồng nhan” – một nỗi buồn không thể gọi thành tên. Đóa hoa kia, cũng như kiếp người, dù đẹp đẽ đến đâu rồi cũng không thoát khỏi quy luật vô thường của thời gian. Một bông hoa sớm mai nở rộ nhưng rồi cũng sẽ tàn úa khi nắng lên, như số phận của biết bao giai nhân trong lịch sử, dù nhan sắc khuynh thành nhưng cuối cùng vẫn chỉ để lại một tiếng thở dài cho thế gian.
Bài thơ tuy ngắn nhưng gói trọn một triết lý sâu sắc về cuộc đời. Vẻ đẹp và nỗi buồn vốn song hành, như hoa và sương, như kiếp hồng nhan và dòng chảy vô tình của thời gian. Đông Hồ không chỉ nhìn hoa, mà nhìn thấy cả thân phận con người trong đó – một nỗi buồn man mác về những điều đẹp đẽ nhưng mong manh, về sự hữu hạn của đời người giữa dòng chảy vô tận của tạo hóa.
Có lẽ, đứng trước một đóa hoa hồng buổi sáng, lòng ta cũng dậy lên một niềm cảm thương, không chỉ cho hoa, cho kiếp hồng nhan, mà còn cho chính những khoảnh khắc đẹp đẽ trong đời – những khoảnh khắc mà ta muốn giữ lại mãi, nhưng lại không thể nào níu kéo.
*
Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc
Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.
Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.
Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.
Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.
Viên Ngọc Quý