Những cánh thiếp Tết bài 8

Con nhà ai đó hỡi cô nường,
Cô Việt nhà ta gái đảm đương.
Đôi thúng triêng hoằng vai đất nước,
Bốn nghìn năm lẻ tuổi tinh sương.
Son Âu phấn Mỹ càng tươi thắm,
Tình Lạc duyên Hồng cứ vấn vương.
Cao kín Tràng Sơn khuê trướng rủ,
Mây mưa quanh đó mặc ngàn phương.

Tết năm Đinh Dậu 1957

*

Hồn Xuân và Vẻ Đẹp Người Con Gái Việt

Mỗi độ xuân về, Đông Hồ lại gửi gắm những tâm tình của mình qua những cánh thiếp thơ Tết. Nhưng bài thơ “Những cánh thiếp Tết bài 8” không chỉ đơn thuần là một lời chúc xuân, mà còn là một khúc ca về vẻ đẹp của người con gái Việt Nam – những người đã dệt nên linh hồn dân tộc bằng sự đảm đang, dịu dàng mà kiên cường suốt bao nghìn năm lịch sử.

Người con gái Việt – Hình ảnh đẹp giữa trời xuân

“Con nhà ai đó hỡi cô nường,
Cô Việt nhà ta gái đảm đương.”

Mở đầu bài thơ, Đông Hồ gợi lên hình ảnh một cô gái Việt đầy tự hào. Câu hỏi “Con nhà ai đó hỡi cô nường?” mang theo nét duyên dáng, vừa như một lời ngợi ca, vừa như một lời chào đầy tình ý. Nhưng ngay lập tức, nhà thơ khẳng định: đây không phải là bất kỳ cô gái nào xa lạ, mà là “cô Việt nhà ta” – một người con gái đại diện cho tinh thần của dân tộc, của đất nước.

Hai chữ “đảm đương” không chỉ nói về sự khéo léo, chu toàn trong công việc gia đình, mà còn là sự kiên trì, gánh vác, và giữ gìn những giá trị tinh thần của quê hương. Người con gái ấy không chỉ thuộc về riêng ai, mà thuộc về cả một nền văn hóa, một truyền thống đáng tự hào.

Bóng dáng đất nước trên đôi vai gầy nhỏ

“Đôi thúng triêng hoằng vai đất nước,
Bốn nghìn năm lẻ tuổi tinh sương.”

Hình ảnh người phụ nữ Việt với “đôi thúng triêng” gợi nhớ đến hình ảnh mẹ, chị, những người gánh trên vai cả gia đình, cả quê hương. Nhưng gánh nặng ấy không chỉ là cơm áo gạo tiền, mà còn là trách nhiệm giữ gìn bản sắc dân tộc. Người con gái Việt không chỉ sống cho riêng mình, mà còn mang trong mình hơi thở của đất nước, của lịch sử bốn nghìn năm.

Câu thơ “Bốn nghìn năm lẻ tuổi tinh sương” chứa đựng niềm tự hào sâu sắc. Bốn nghìn năm qua, dù bao đổi thay, dù biết bao cuộc bể dâu, người phụ nữ Việt vẫn như ánh bình minh của buổi tinh sương – nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ, dịu dàng nhưng bền bỉ, luôn tỏa sáng giữa bao thử thách cuộc đời.

Giữa hội nhập, vẫn giữ hồn quê hương

“Son Âu phấn Mỹ càng tươi thắm,
Tình Lạc duyên Hồng cứ vấn vương.”

Thời đại thay đổi, đất nước bước vào những giao thoa văn hóa, và người phụ nữ Việt cũng mang trên mình nét đẹp của thời đại. Nhưng dù có hòa mình vào thế giới, có dùng “son Âu, phấn Mỹ” để tô điểm cho nhan sắc, thì cái hồn Việt, cái duyên dáng và cốt cách của dòng dõi Lạc Hồng vẫn mãi vẹn nguyên.

Đông Hồ không bài xích những nét đẹp du nhập từ phương Tây, nhưng ông khẳng định rằng vẻ đẹp đích thực của người con gái Việt không nằm ở lớp phấn son, mà nằm ở tâm hồn, ở cái “tình Lạc duyên Hồng” – một tình yêu quê hương, một sự gắn kết bền chặt với cội nguồn.

Người con gái Việt – dịu dàng mà vững chãi

“Cao kín Tràng Sơn khuê trướng rủ,
Mây mưa quanh đó mặc ngàn phương.”

Câu thơ cuối vẽ nên hình ảnh người con gái Việt vừa dịu dàng, e ấp như khuê nữ ẩn mình sau bức rèm lụa, nhưng cũng đầy bản lĩnh và kiên cường. “Tràng Sơn” là núi cao, là hình ảnh tượng trưng cho sự vững chãi, uy nghiêm. Người con gái Việt, dù có mềm mại, duyên dáng đến đâu, vẫn giữ được khí chất cao quý, một cốt cách chẳng dễ gì lay chuyển.

Và dù “mây mưa quanh đó mặc ngàn phương” – dù thế gian có đổi thay, dù bao sóng gió bủa vây, người con gái Việt vẫn giữ vững lòng mình, vẫn kiên cường, vẫn là điểm tựa vững chắc cho gia đình, cho quê hương.

Lời kết – Xuân về, tôn vinh vẻ đẹp vĩnh cửu

Bài thơ “Những cánh thiếp Tết bài 8” không chỉ là một lời chúc Tết, mà còn là một bức họa sống động về người con gái Việt Nam – những con người đã góp phần làm nên hồn cốt của dân tộc. Qua từng câu chữ, Đông Hồ đã khắc họa một vẻ đẹp vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ, vừa truyền thống vừa hiện đại, một vẻ đẹp không phai nhạt theo thời gian.

Mùa xuân về, đâu chỉ là sắc hoa nở rộ trên cành, mà còn là sự hồi sinh của những giá trị muôn đời. Và trong sự hồi sinh ấy, hình ảnh người phụ nữ Việt vẫn sáng mãi – như một biểu tượng bất diệt của quê hương, của văn hóa, và của những điều tốt đẹp nhất trong cuộc đời.

*

Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc

Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.

Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.

Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.

Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.

Viên Ngọc Quý