Nước

Người đời tiếc hão cho hoa rụng,
Hoa rụng, năm sau nở nụ cười.
Chỉ đáng thương cho giòng nước chảy,
Một đi không lại cuộc đời trôi!

*

Dòng Nước Trôi Đi – Dòng Đời Mãi Mất

Đông Hồ, với tấm lòng nhạy cảm và sâu lắng, đã gói trọn triết lý vô thường của đời người trong bài thơ Nước. Chỉ vỏn vẹn bốn câu thơ, nhưng mỗi chữ, mỗi hình ảnh đều đong đầy suy tư về thời gian, về sự biến đổi của vạn vật, và về nỗi tiếc nuối khôn nguôi trước những điều đã mất đi mãi mãi.

Hoa rụng – Sự tái sinh của tự nhiên

“Người đời tiếc hão cho hoa rụng,
Hoa rụng, năm sau nở nụ cười.”

Hoa rụng là một hình ảnh quen thuộc, tượng trưng cho sự tàn phai, nhưng Đông Hồ lại không xem đó là điều đáng buồn. Hoa rụng hôm nay, nhưng năm sau vẫn có thể nở rộ, lại rực rỡ như chưa từng tàn phai. Vòng quay của tự nhiên, của đất trời là thế mùa xuân đi, mùa xuân lại đến, hoa có thể mất đi nhưng không phải là mất vĩnh viễn. Hoa có thể rơi, nhưng sự sống vẫn còn đó, sự tuần hoàn vẫn tiếp tục, và những gì thuộc về thiên nhiên sẽ lại được hồi sinh.

Dòng nước – Sự vô thường và tiếc nuối

“Chỉ đáng thương cho giòng nước chảy,
Một đi không lại cuộc đời trôi!”

Trái ngược với hoa, nước chảy đi là mất hẳn. Một dòng nước trôi qua rồi sẽ không bao giờ trở lại nguyên vẹn như ban đầu. Hình ảnh con nước gợi lên dòng chảy của thời gian, của đời người. Những gì đã qua đi trong đời sẽ không bao giờ có thể lấy lại tuổi trẻ, những khoảnh khắc hạnh phúc, những yêu thương, những lời chưa kịp nói… tất cả đều trôi đi như nước, không cách nào giữ lại được.

Chính vì thế, con người có thể không cần tiếc nuối sự tàn phai của hoa, nhưng lại day dứt, xót xa trước dòng nước chảy. Bởi vì nước tượng trưng cho sự vô thường tuyệt đối, cho sự mất mát vĩnh viễn mà con người không thể nào níu giữ.

Thông điệp: Hãy trân trọng những khoảnh khắc trong đời

Bài thơ ngắn nhưng mang ý nghĩa sâu sắc. Nó nhắc nhở ta rằng, có những thứ mất đi nhưng sẽ quay trở lại, như những bông hoa sẽ nở vào mùa xuân năm sau. Nhưng có những thứ, một khi đã mất thì sẽ mãi mãi không còn, như dòng nước đã chảy xa. Và chính dòng đời chúng ta cũng như thế chỉ có một lần để sống, để yêu thương, để trải nghiệm.

Đừng để những khoảnh khắc quý giá trôi qua mà không tận hưởng. Đừng để những người thương yêu rời xa mà chưa kịp bày tỏ. Đừng để thời gian đi qua trong nuối tiếc. Vì một khi nước đã chảy, thời gian đã trôi, chúng ta chỉ có thể đứng nhìn, xót xa và tự hỏi: giá như mình đã biết trân trọng hơn…

*

Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc

Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.

Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.

Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.

Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.

Viên Ngọc Quý