Biển

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê…

Bờ đẹp đẽ cát vàng
– Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng…

Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi.

Đã hôn rồi, hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt…

Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết

Để những khi bọt tung trắng xoá
Và gió về bay toả nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thoả,
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!

4-4-1962

*

Biển – Khúc tình ca dạt dào mãi mãi

Xuân Diệu – người thi sĩ của tình yêu và khát khao, luôn tìm thấy trong vũ trụ những hình ảnh đẹp đẽ để gửi gắm cảm xúc của mình. Trong bài thơ “Biển”, ông đã mượn hình ảnh của biển cả và bờ cát để diễn tả một tình yêu mãnh liệt, say đắm nhưng cũng đầy lòng tôn thờ và ngưỡng vọng.

Sóng và bờ – Một cuộc tình bất tận

Tình yêu trong thơ Xuân Diệu không chỉ là sự gắn bó, mà còn là một nỗi khao khát được hòa quyện, được dâng hiến trọn vẹn. Mở đầu bài thơ, tác giả đã khiêm nhường nhận mình không xứng là biển xanh:

“Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng.”

Biển rộng lớn, mênh mông, luôn khao khát được ôm lấy bờ cát trắng hiền hòa. Dù không phải là biển xanh vĩ đại, anh vẫn mong được vây quanh em, được vỗ về, được chở che và ôm ấp.

Bờ cát không chỉ đẹp bởi màu sắc vàng óng mà còn đẹp bởi sự tĩnh lặng, bởi hàng thông đứng lặng lẽ, mơ màng:

“Bờ đẹp đẽ cát vàng

– Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng…”

Hình ảnh bờ cát và biển cả đã trở thành biểu tượng cho tình yêu thủy chung và sự gắn bó bền chặt. Biển luôn hướng về bờ, sóng luôn vỗ mãi không ngừng nghỉ, như một người yêu mãi mãi không nguôi nỗi nhớ nhung.

Những nụ hôn không bao giờ dừng lại

Sóng vỗ vào bờ là nhịp điệu bất tận của biển cả, cũng như tình yêu nồng nàn mà Xuân Diệu muốn dành cho người mình thương:

“Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi.”

Những nụ hôn của sóng dành cho bờ không chỉ nhẹ nhàng mà còn dai dẳng, miên man, như một lời yêu thương mãi mãi không phai. Nhưng tình yêu không chỉ có những khoảnh khắc dịu dàng, mà còn có cả những lúc dữ dội, cuồng nhiệt:

“Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm.”

Khi yêu sâu đậm, con người ta không thể chỉ dịu dàng, mà đôi khi còn trào dâng những cảm xúc mãnh liệt, như sóng biển cuộn trào, vỡ òa trong nỗi nhớ nhung và đam mê.

Tình yêu – Một lời nguyện ước muôn đời

Xuân Diệu luôn khao khát một tình yêu bất diệt, không bao giờ lụi tàn. Ông mong muốn mình trở thành biển biếc, mãi mãi hát khúc tình ca bên bờ cát trắng:

“Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết.”

Tình yêu ấy không chỉ là sự lặp lại của những con sóng, mà còn là sự dâng hiến không ngừng nghỉ. Dù bọt biển có tung trắng xóa, dù gió có thổi mãi nơi nơi, thì đó vẫn chỉ là những biểu hiện của tình yêu bất tận:

“Như hôn mãi ngàn năm không thoả,
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!”

Những câu thơ cuối cùng vang lên như một lời thề nguyện trọn đời, một tiếng gọi yêu thương không bao giờ nguôi.

Lời kết

“Biển” là một bản tình ca vừa dịu dàng, vừa cuồng nhiệt, vừa khao khát, vừa ngưỡng vọng. Tình yêu trong bài thơ không đơn thuần chỉ là sự say đắm mà còn là sự thủy chung, là sự tận hiến vô điều kiện.

Sóng biển vẫn cứ vỗ vào bờ, ngày này qua ngày khác, ngàn năm vẫn vậy. Cũng như một tình yêu chân chính – dù trải qua bao nhiêu sóng gió, bao nhiêu thời gian, vẫn không bao giờ vơi cạn.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý