Con làm toán

Con ngồi làm phép tính,
Bố đang viết bài văn.
Hôm nay Vũ nghịch ngợm,
Nét mặt vờ nhăn nhăn.

– “Chao! Khó ôi là khó!
Khó quá đấy, bố ơi,
Tám chia ba được mấy?
…Còn hai, Vũ biết rồi!

Tôi hạ con sáu xuống
Hăm sáu mấy lần ba?
Bố mua cho Vũ ổi,
Vũ còn thèm cả na.”

Vũ trợn mắt một mình,
Doạ một người tưởng tượng;
Rướn cổ như cãi nhau
Với cái con tính cộng.

Cái môi trên bị hở
Mấy răng cửa quá to,
Nó cứ chúm miệng lại,
Nhìn có duyên không ngờ.

Giống nội mặt chữ điền,
Hở môi giống bên ngoại.
Ai khéo đẻ chú người,
Bố muốn hôn một cái.

Vũ đang làm dở toán
Bỗng chốc đã quay sang
Nặn cái mũi bằng bột
Vểnh cao hơn mũi thường.

Bố gọi, Vũ giật mình
Đếm trên tay, lại tính.
Gật gật đắc ý cười,
Mắt như con sáo tỉnh.

– Năm tháng sau vẫn nhớ,
Buổi sáng Vũ làm trò
Một trăm điệu nhăn nhó
Trên khuôn mặt hiền thơ.

18-8-1967

*

Nụ Cười Tuổi Thơ Trong Một Buổi Sáng Làm Toán

Có những khoảnh khắc bình dị trong cuộc sống nhưng lại mang đến niềm hạnh phúc lớn lao, bởi nó được thắp lên từ tình yêu thương và những rung động chân thành. Con làm toán của Xuân Diệu là một bài thơ như thế – một bức tranh sống động về tuổi thơ hồn nhiên, trong trẻo, với những nét nghịch ngợm đầy đáng yêu.

Những Phép Toán Và Trò Nghịch Ngợm

Con ngồi làm phép tính,
Bố đang viết bài văn.
Hôm nay Vũ nghịch ngợm,
Nét mặt vờ nhăn nhăn.

Không gian gia đình hiện lên ấm áp: một người cha ngồi viết văn, một đứa con nhỏ ngồi làm toán. Sự yên tĩnh tưởng như sẽ bao trùm căn phòng, nhưng không – cậu bé Vũ nghịch ngợm không chịu ngồi yên, cậu nhăn nhăn mặt, giả bộ khó khăn trước bài toán, như thể đang gánh cả thế giới trên đôi vai nhỏ bé của mình.

– “Chao! Khó ôi là khó!
Khó quá đấy, bố ơi,
Tám chia ba được mấy?
…Còn hai, Vũ biết rồi!

Câu thơ vang lên như tiếng trẻ con ríu rít, vừa ngây ngô, vừa đáng yêu. Với Vũ, những con số không chỉ là những phép toán khô khan, mà còn là một thế giới đầy tò mò, nơi cậu vừa học, vừa khám phá, vừa cất lên những lời cảm thán tự nhiên đến đáng yêu.

Cậu bé tính toán nhưng tâm trí lại chạy nhảy khắp nơi:

Bố mua cho Vũ ổi,
Vũ còn thèm cả na.”

Giữa phép tính, Vũ đã nghĩ đến những thức quà vặt mà cậu thích. Đó chính là tuổi thơ – vô tư, hồn nhiên, dễ dàng xao lãng bởi những niềm vui nhỏ bé nhưng lại vô cùng chân thực.

Những Cử Chỉ Đáng Yêu Của Tuổi Thơ

Vũ trợn mắt một mình,
Doạ một người tưởng tượng;
Rướn cổ như cãi nhau
Với cái con tính cộng.

Có lẽ không có gì đáng yêu hơn khi nhìn một đứa trẻ đang học bài mà vẫn không quên “làm trò”. Cậu bé Vũ không chỉ làm toán, mà còn trợn mắt, rướn cổ, như đang tranh luận với những con số vô hình trên trang giấy. Hình ảnh này không chỉ khiến người cha bật cười, mà còn gợi lên trong lòng ông một niềm hạnh phúc giản dị.

Cái môi trên bị hở
Mấy răng cửa quá to,
Nó cứ chúm miệng lại,
Nhìn có duyên không ngờ.

Bằng những nét quan sát tinh tế, Xuân Diệu phác họa cậu con trai nhỏ với tất cả những đường nét ngây thơ nhất: từ môi hở, răng cửa quá to, đến dáng vẻ chúm chím đầy đáng yêu. Đứa trẻ ấy không chỉ là con của ông, mà còn là cả một thế giới trong trẻo mà ông yêu thương vô hạn.

Giống nội mặt chữ điền,
Hở môi giống bên ngoại.
Ai khéo đẻ chú người,
Bố muốn hôn một cái.

Câu thơ cuối như một lời thì thầm đầy yêu thương. Trong đôi mắt người cha, cậu con trai mang nét của cả hai bên gia đình, là sự kết nối giữa quá khứ và tương lai. Và trên tất cả, dù Vũ có giống ai đi nữa, thì cậu vẫn là đứa trẻ đáng yêu nhất trong lòng bố.

Những Kỷ Niệm Đọng Lại Mãi Mãi

Vũ đang làm dở toán
Bỗng chốc đã quay sang
Nặn cái mũi bằng bột
Vểnh cao hơn mũi thường.

Tuổi thơ vốn dĩ là những chuyến phiêu lưu bất tận. Chỉ vừa mới làm toán, Vũ đã nhanh chóng chuyển sang một trò chơi khác – nặn mũi bằng bột. Dường như mỗi khoảnh khắc của cậu bé đều là một mạch cảm xúc tràn đầy năng lượng, không ngừng biến đổi.

Bố gọi, Vũ giật mình
Đếm trên tay, lại tính.
Gật gật đắc ý cười,
Mắt như con sáo tỉnh.

Cái giật mình ấy, cái gật đầu đắc ý ấy, và đôi mắt long lanh như con sáo tỉnh ấy – tất cả tạo nên một hình ảnh sống động, như thể Vũ không chỉ tồn tại trên trang giấy mà đang chạy nhảy trước mắt người đọc.

– Năm tháng sau vẫn nhớ,
Buổi sáng Vũ làm trò
Một trăm điệu nhăn nhó
Trên khuôn mặt hiền thơ.

Và rồi, dù thời gian có trôi qua, những kỷ niệm ấy vẫn còn đó. Người cha biết rằng một ngày nào đó, Vũ sẽ lớn lên, sẽ không còn nhăn nhó khi làm toán, sẽ không còn nặn bột thành hình mũi cao hơn thường. Nhưng buổi sáng hôm nay, với một trăm điệu nhăn nhó trên gương mặt con, sẽ là một ký ức mãi mãi trong lòng ông.

Lời Kết – Tình Yêu Lưu Giữ Trong Những Điều Nhỏ Bé

Bài thơ Con làm toán không chỉ đơn thuần là một câu chuyện về một buổi sáng học bài, mà còn là một bài ca về tình cha con, về những khoảnh khắc nhỏ bé nhưng tràn đầy yêu thương trong cuộc sống.

Xuân Diệu đã ghi lại hình ảnh cậu bé Vũ bằng những nét chấm phá tinh tế, bằng những quan sát đầy yêu thương, để rồi từ đó, người đọc cũng thấy được chính mình trong đó – thấy lại những ngày thơ bé của mình, thấy lại những khoảnh khắc vô tư, thấy lại tình yêu thương của cha mẹ dành cho mình mà đôi khi ta vô tình quên mất.

Bởi lẽ, tuổi thơ không chỉ là một giai đoạn, mà là một vùng trời bình yên mãi mãi còn lại trong tâm trí mỗi người.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý