Hoa ngọc trâm

Anh tặng cho em hoa ngọc trâm
Hoa như ánh sáng ngọc như mầm
Như cài trên tóc hoa trâm ngọc,
Anh tặng cho em hoa ngọc trâm.

Lá biếc đơn sơ, cánh nuột nà,
Rung rinh trên tóc một cành hoa.
Một cành chụm nở hoa hai đoá,
Ôi cái đêm đầu hợp giữa ta.

Hoa giúp cho anh tỏ mối tình.
Vì ta, hoa đã nở năm cành…
Dịu dàng canh một trăng soi bóng,
Tha thiết canh năm nguyệt trở mình.

Từ ấy anh yêu hoa ngọc trâm.
Những khi hoa vắng, vẫn mong thầm.
Mỗi mùa hoa nở trong như tuyết.
Anh lại tìm thăm hoa ngọc trâm.

4-6-1962

*

Hoa ngọc trâm – Thanh khiết một tình yêu

Trong thơ Xuân Diệu, hoa không chỉ là những tạo vật của thiên nhiên mà còn là hiện thân của tình yêu, của những xúc cảm nồng nàn và tinh tế. Hoa ngọc trâm là một trong những bài thơ như thế một khúc tình ca dịu dàng, tràn ngập sự tôn thờ và say đắm dành cho tình yêu và cái đẹp.

Hoa – ánh sáng của tình yêu

“Anh tặng cho em hoa ngọc trâm
Hoa như ánh sáng ngọc như mầm
Như cài trên tóc hoa trâm ngọc,
Anh tặng cho em hoa ngọc trâm.”

Từng câu thơ mở ra một hình ảnh thật đẹp: bông hoa ngọc trâm mỏng manh nhưng sáng ngời như một viên ngọc quý. Không chỉ là một loài hoa, ngọc trâm còn tượng trưng cho sự trong trắng, thanh tao của người con gái mà Xuân Diệu yêu thương. Cách lặp lại câu “Anh tặng cho em hoa ngọc trâm” không chỉ để nhấn mạnh món quà ấy mà còn thể hiện niềm hạnh phúc, sự trân quý trong tình cảm mà tác giả dành cho người mình yêu.

Tình yêu dịu dàng và thiêng liêng

“Lá biếc đơn sơ, cánh nuột nà,
Rung rinh trên tóc một cành hoa.
Một cành chụm nở hoa hai đoá,
Ôi cái đêm đầu hợp giữa ta.”

Bông hoa ngọc trâm không chỉ đẹp bởi hình dáng mà còn mang một ý nghĩa sâu xa: “Một cành chụm nở hoa hai đoá” – đó chính là hình ảnh tượng trưng cho tình yêu, cho sự hòa hợp giữa hai tâm hồn. Không cần phô trương, tình yêu trong thơ Xuân Diệu đẹp bởi những điều giản dị nhất, như một bông hoa rung rinh trên mái tóc người thương.

Thời gian trôi, tình vẫn vẹn nguyên

“Hoa giúp cho anh tỏ mối tình.
Vì ta, hoa đã nở năm cành…
Dịu dàng canh một trăng soi bóng,
Tha thiết canh năm nguyệt trở mình.”

Hoa không chỉ là quà tặng mà còn là chứng nhân cho tình yêu. Thời gian trôi qua từng canh, từng khắc, tình cảm ấy vẫn nguyên vẹn như ánh trăng soi bóng trong đêm. “Tha thiết canh năm nguyệt trở mình” – tình yêu ấy bền bỉ, không chỉ rực rỡ trong khoảnh khắc mà còn âm thầm tồn tại, tha thiết ngay cả khi thời gian đã trôi xa.

Nỗi nhớ và sự gắn bó với hoa

“Từ ấy anh yêu hoa ngọc trâm.
Những khi hoa vắng, vẫn mong thầm.
Mỗi mùa hoa nở trong như tuyết.
Anh lại tìm thăm hoa ngọc trâm.”

Tình yêu với hoa ngọc trâm cũng chính là tình yêu với người con gái anh thương. Dù xa cách, dù thời gian có đổi thay, mỗi khi hoa nở, anh lại tìm đến giống như mỗi mùa kỷ niệm, mỗi phút giây nhớ nhung, tình yêu ấy lại trỗi dậy trong lòng.

Thông điệp: Tình yêu là sự thuần khiết và trường tồn

Xuân Diệu đã gửi gắm vào Hoa ngọc trâm một triết lý nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: tình yêu chân thành luôn thanh khiết như đóa hoa ngọc trâm, dù có trải qua thời gian vẫn vẹn nguyên, vẫn khiến lòng người xao xuyến mỗi khi hồi tưởng. Giữa bao nhiêu loài hoa lộng lẫy, ngọc trâm giản dị nhưng tinh khôi, cũng như tình yêu đích thực không cần khoa trương mà vẫn lấp lánh trong trái tim người yêu thương.

Bài thơ không chỉ là một bức tranh đẹp mà còn là một lời thủ thỉ dịu dàng về tình yêu, về sự trân quý những điều giản đơn mà thiêng liêng nhất trong cuộc đời.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý