Một buổi chiều

Một chiều trong bếp nấu cơm
Má đang lặt rau, lửa nhè nhẹ cháy
Một buổi chiều trong vườn sạch lá
Đất còn mang dấu chổi quét ban mai
Một buổi chiều ngoài phố xe hơi
Đi công việc theo nhịp thường cuộc sống…

Một buổi chiều mùa xuân lồng lộng
Đã thầm mang rạo rực mùa hè…
Một buổi chiều anh lắng tai nghe
Cả trái tim đựng tràn trề nhựa đất…

Anh đợi em giữa buổi chiều như thế
Một buổi chiều – đời nhịp với đôi ta,
Anh là quê hương của em, em sắp lại nhà
Em là quê hương của anh, anh mừng đi đón.

10-2-1962

*

Chiều Bình Yên Trong Nhịp Đời và Nhịp Yêu

Có những buổi chiều không xôn xao, không bùng lên rực rỡ như ánh hoàng hôn đỏ rực, nhưng lại thấm vào lòng người một cách dịu dàng, lặng lẽ. “Một buổi chiều” của Xuân Diệu là một buổi chiều như thế – bình yên mà ấm áp, giản dị mà tràn đầy yêu thương. Trong không gian ấy, thời gian như chậm lại, để con người lắng nghe từng nhịp thở của cuộc sống, của đất trời và của chính trái tim mình.

Một buổi chiều bình dị mà nên thơ

Xuân Diệu bắt đầu bài thơ bằng những hình ảnh rất đỗi thân quen:

“Một chiều trong bếp nấu cơm
Má đang lặt rau, lửa nhè nhẹ cháy.”

Bữa cơm chiều, ngọn lửa bếp hiền hòa, bàn tay của má tỉ mẩn lặt từng cọng rau. Đó là hình ảnh của mái ấm, của yêu thương, của sự bình yên giữa dòng đời.

“Một buổi chiều trong vườn sạch lá
Đất còn mang dấu chổi quét ban mai.”

Vườn nhà sau cơn quét dọn, đất còn in dấu chổi, gợi lên sự chăm chút, vun vén cho tổ ấm. Cảnh vật giản dị mà chứa đựng sự gắn bó, thân thương, như một góc quê trong trái tim mỗi người.

Không chỉ có khung cảnh gia đình, Xuân Diệu còn đưa ta ra ngoài phố:

“Một buổi chiều ngoài phố xe hơi
Đi công việc theo nhịp thường cuộc sống…”

Đời sống vẫn tiếp diễn, những chuyến xe lăn bánh, người người hối hả trong guồng quay công việc. Cuộc sống vận động không ngừng, nhưng giữa những bận rộn ấy, có một người đang chờ đợi, đang lắng nghe một điều gì đó sâu xa hơn…

Nhịp sống hòa vào nhịp yêu

Buổi chiều ấy không chỉ là bức tranh của cuộc sống, mà còn là khoảnh khắc của giao cảm, của rung động:

“Một buổi chiều mùa xuân lồng lộng
Đã thầm mang rạo rực mùa hè…”

Xuân Diệu nhạy cảm với thời gian, ông nhận ra sự chuyển mình của đất trời. Xuân vẫn còn đó, nhưng hạ đã thấp thoáng đâu đây. Đó là quy luật tự nhiên, là sự nối tiếp không ngừng của vạn vật. Và có lẽ, cũng như thế, tình yêu giữa đôi lứa cũng đang lớn dần lên, từ những bình yên ban đầu đến những rạo rực khôn nguôi.

“Một buổi chiều anh lắng tai nghe
Cả trái tim đựng tràn trề nhựa đất…”

Lắng nghe không chỉ bằng tai, mà còn bằng cả trái tim. Trái tim ấy không chỉ cảm nhận thiên nhiên mà còn chan chứa những rung động yêu thương, những mong chờ và hy vọng.

Chờ đợi – một niềm hạnh phúc giản đơn

Xuân Diệu kết lại bài thơ bằng một sự chờ đợi:

“Anh đợi em giữa buổi chiều như thế
Một buổi chiều – đời nhịp với đôi ta,
Anh là quê hương của em, em sắp lại nhà
Em là quê hương của anh, anh mừng đi đón.”

Chờ đợi – không phải trong lo lắng hay sốt ruột, mà là một sự chờ đợi ấm áp, hạnh phúc. Người ta chỉ chờ đợi khi trong tim có yêu thương. Với Xuân Diệu, tình yêu không phải điều gì xa vời, mà là cảm giác thân thuộc như quê hương, như mái nhà. Người yêu không chỉ là người để yêu, mà còn là nơi để trở về, để nương náu và sẻ chia.

Lời kết

“Một buổi chiều” là một bài thơ mang nhịp điệu nhẹ nhàng, tự nhiên như hơi thở của cuộc sống. Từng hình ảnh trong bài thơ đều rất quen thuộc, gần gũi, nhưng lại chứa đựng biết bao cảm xúc. Đó là sự hòa quyện giữa nhịp sống đời thường và nhịp đập của con tim. Tình yêu trong thơ Xuân Diệu không chỉ là những phút giây cuồng nhiệt mà còn có cả những khoảnh khắc lặng lẽ, bình yên như một buổi chiều chờ đợi nhau, như một mái nhà luôn rộng cửa để đón người thương trở về.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý