Ngút ngàn
Khi nỗi yêu thương quá nặng tràn,
Tiếng reo có lúc giả lời than…
Tình yêu những lúc mênh mông quá,
Như hắt hiu xa – bởi ngút ngàn!
22-8-1961
*
Ngút Ngàn – Khi Tình Yêu Hóa Mênh Mông
Tình yêu trong thơ Xuân Diệu luôn mãnh liệt, luôn trào dâng, nhưng cũng chính vì thế mà có những khoảnh khắc yêu thương trở nên quá lớn, quá bao la đến mức làm lòng người chợt hoang mang. “Ngút ngàn”, với chỉ bốn câu thơ ngắn ngủi, nhưng đã diễn tả một cách sâu sắc trạng thái tâm lý ấy – khi tình yêu không chỉ là niềm hạnh phúc mà còn mang trong nó cả sự trăn trở khôn nguôi.
Khi yêu quá nhiều, nỗi lòng hóa mênh mông
“Khi nỗi yêu thương quá nặng tràn,
Tiếng reo có lúc giả lời than…”
Xuân Diệu mở đầu bài thơ bằng một sự thật đầy nghịch lý: yêu thương quá nhiều có thể trở thành một gánh nặng. Khi tình cảm tràn ngập trong tim, khi nỗi nhớ nhung, khao khát đã vượt quá giới hạn, niềm vui có thể biến thành một nỗi đau vô hình. Tiếng reo – vốn là âm thanh của hạnh phúc – đôi khi lại trở thành một lời than thở, vì tình yêu quá lớn cũng có thể mang theo những nỗi lo sợ, những bất an về sự mong manh, về khoảng cách, về sự hữu hạn của đời người.
Ngút ngàn – Tình yêu xa vời hay quá sâu thẳm?
“Tình yêu những lúc mênh mông quá,
Như hắt hiu xa – bởi ngút ngàn!”
Câu thơ cuối cùng của bài thơ là một hình ảnh ám ảnh. Khi tình yêu quá mênh mông, nó không chỉ là sự ngọt ngào, mà còn là một khoảng không rộng lớn khiến con người cảm thấy cô đơn giữa chính tình yêu của mình. “Ngút ngàn” – một không gian vô tận, nơi tình cảm không còn giới hạn nhưng cũng chính vì thế mà trở nên xa vời.
Phải chăng đây chính là nỗi lòng của người yêu sâu nặng? Khi yêu, ta muốn nắm giữ, muốn gần gũi, muốn hòa quyện với người mình yêu. Nhưng tình yêu không chỉ có sự gần gũi mà còn có những khoảnh khắc xa xôi, khi trái tim tràn ngập tình cảm nhưng lại cảm thấy như đang đứng trước một khoảng trống vô tận.
Lời kết – Tình yêu và những khoảng lặng
Bài thơ “Ngút ngàn” của Xuân Diệu tuy ngắn nhưng mang một thông điệp sâu sắc: tình yêu không chỉ có những giây phút đắm say mà còn có những khoảng lặng, những lúc con người cảm thấy chơi vơi trong chính cảm xúc của mình. Đó là bản chất của một tình yêu lớn – khi yêu quá nhiều, ta sợ mất đi, khi cảm xúc quá mạnh mẽ, ta bỗng cảm thấy mênh mông và xa vời.
Xuân Diệu, với chỉ bốn câu thơ, đã vẽ nên một bức tranh chân thật về những nỗi niềm trong tình yêu. Đó không phải là nỗi buồn, cũng không hẳn là niềm vui, mà là một trạng thái giao thoa đầy ám ảnh – nơi con người nhận ra rằng, càng yêu nhiều, lòng lại càng rộng lớn, nhưng đôi khi, cũng chính vì thế mà cảm thấy cô đơn giữa chính tình yêu của mình.
*
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý
