Phân vân
Người gởi cho ta một bông hồng
Ngỡ ngàng chẳng biết nhận hay không ?
Nhận ư ? Có lẽ còn hơi sớm
Trả lại! Eo ơi sợ mất lòng
E ấp ngôn từ mãi chẳng xong
Một câu sao khó nói vô cùng
Chao ơi! Khó nói nhưng không lẽ
Gởi lại cho ai một bông hồng
Thức mấy đêm rồi ai biết không ?
Bâng khuâng xao xuyến ngập cả phòng
Yêu thương bối rối tràn tim nhỏ
Bởi trót nhận riêng một bông hồng
Người gởi cho ta một bông hồng
Hẳn lòng thao thức đợi và mong
Người ơi ta thấy phân vân quá
Xin khất nợ này đến cuối đông.
*
Bông Hồng Phân Vân – Nhịp Đập Rung Động Đầu Đời
Có những khoảnh khắc trong đời, một điều nhỏ bé cũng có thể làm tim ta xao động không yên. Một ánh mắt, một nụ cười, hay chỉ một bông hồng thôi cũng đủ khiến lòng người trăn trở, đắn đo. Phân vân – bài thơ của Xuân Diệu – khắc họa chân thật cảm giác bối rối trước những rung động tinh khôi của tình cảm đầu đời, nơi mà trái tim chưa đủ mạnh mẽ để quyết định nhưng cũng chẳng thể dửng dưng mà lãng quên.
Một bông hồng – một nỗi phân vân
Ngay từ câu mở đầu, tác giả đã đưa ta vào một tình huống đầy băn khoăn:
“Người gởi cho ta một bông hồng
Ngỡ ngàng chẳng biết nhận hay không?”
Bông hồng – biểu tượng của tình cảm, của sự quan tâm – xuất hiện như một tín hiệu dịu dàng nhưng đầy sức nặng. Nhận hay không nhận? Câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại chất chứa trong đó bao cảm xúc phức tạp. Nhận thì liệu có quá vội vàng? Trả lại thì e làm tổn thương người gửi. Và cứ thế, sự lưỡng lự giằng xé trong tâm hồn người nhận.
Lời nào cho đúng, hành động nào cho vừa?
“E ấp ngôn từ mãi chẳng xong
Một câu sao khó nói vô cùng
Chao ơi! Khó nói nhưng không lẽ
Gởi lại cho ai một bông hồng?”
Những dòng thơ này gợi lên sự rối bời đến đáng yêu của một trái tim lần đầu đối diện với sự quan tâm chân thành. Giữa yêu thương và e ngại, giữa mong đợi và sợ hãi, lời nói bỗng trở nên khó khăn. Một câu trả lời – dù là nhận hay từ chối – cũng đều mang theo một nỗi lo. Vậy phải làm sao đây?
Trái tim thao thức vì một cành hoa
Không chỉ dừng lại ở sự phân vân, bài thơ còn cho thấy nỗi băn khoăn ấy đã len lỏi vào từng giấc ngủ, từng khoảng lặng của tâm hồn:
“Thức mấy đêm rồi ai biết không?
Bâng khuâng xao xuyến ngập cả phòng
Yêu thương bối rối tràn tim nhỏ
Bởi trót nhận riêng một bông hồng.”
Tình cảm dù chưa thành lời nhưng đã sớm len vào từng góc nhỏ của trái tim. Một bông hồng bé nhỏ thôi mà đủ khiến người ta thao thức, đủ làm cho không gian quanh mình trở nên bâng khuâng. Đó chính là cái đẹp của những rung động đầu đời – trong sáng, e ấp nhưng cũng mãnh liệt vô cùng.
Lời khất nợ đến cuối đông – một khoảng lặng đầy ý nghĩa
Khi không thể đưa ra quyết định ngay lập tức, nhân vật trữ tình chọn cách trì hoãn:
“Người ơi ta thấy phân vân quá
Xin khất nợ này đến cuối đông.”
Câu thơ cuối như một hơi thở dài dịu dàng. Không vội vàng, không chối bỏ, cũng không chấp nhận hoàn toàn – chỉ đơn giản là một lời hẹn. Có lẽ thời gian sẽ giúp lòng người rõ ràng hơn, có lẽ khi đông qua rồi, câu trả lời cũng sẽ tự tìm đến.
Lời kết – Khi con tim biết rung động
Phân vân của Xuân Diệu không đơn thuần chỉ nói về sự lưỡng lự trước một bông hồng, mà sâu xa hơn, nó phản ánh những rung động đầu đời của tình yêu. Đó là cảm giác bối rối khi nhận ra ai đó đang quan tâm đến mình, là sự lưỡng lự giữa lý trí và con tim, là những đêm thao thức vì một điều tưởng chừng bé nhỏ nhưng lại có ý nghĩa lớn lao.
Xuân Diệu – nhà thơ của tình yêu – đã diễn tả những rung động ấy một cách tự nhiên và chân thực, khiến ta cũng như thấy lại chính mình trong đó. Một bông hồng trao đi, một tấm lòng gửi gắm, và một trái tim đang chờ đợi câu trả lời… Nhưng có lẽ, đôi khi chính sự phân vân ấy lại là thứ khiến tình cảm trở nên đẹp đẽ hơn bao giờ hết.
*
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý
