Tình trai

Tôi nhớ Rimbaud với Verlaine,
Hai chàng thi sĩ choáng hơi men,
Say thơ xa lạ, mê tình bạn,
Khinh rẻ khuôn mòn, bỏ lối quen.

Những bước song song xéo dặm trường,
Đôi hồn tươi đậm ngát hoa hương,
Họ đi, tay yếu trong tay mạnh,
Nghe hát ân tình giữa gió sương.

Kể chi chuyện trước với ngày sau;
Quên gió môi son với áo màu;
Thây kệ thiên đường và địa ngục!
Không hề mặc cả, họ yêu nhau.

*

“Tình yêu không mặc cả – Tự do trong những tâm hồn đồng điệu”

Xuân Diệu, người thi sĩ luôn say đắm với tình yêu và khát vọng sống mãnh liệt, đã viết Tình trai như một bản tuyên ngôn về một kiểu yêu không ràng buộc bởi định kiến, không khuôn theo những thước đo thông thường. Bài thơ là sự tôn vinh tình bạn, tình tri kỷ, tình yêu giữa những tâm hồn đồng điệu, vượt ra ngoài giới hạn của những điều đã quen thuộc.

Ngay từ câu đầu tiên, Xuân Diệu nhắc đến hai nhà thơ Pháp nổi tiếng:

“Tôi nhớ Rimbaud với Verlaine,
Hai chàng thi sĩ choáng hơi men.”

Họ là những con người say đắm trong thơ ca, trong cơn lãng du của tâm hồn và cũng là những kẻ yêu dám sống thật với bản thân. Không chỉ đơn thuần là những thi sĩ tài hoa, họ còn là những người dám phá bỏ rào cản xã hội để tìm đến một thứ tình cảm thuần khiết và đầy đam mê.

Tình bạn của họ không phải là thứ tình bạn nhạt nhẽo của xã hội thông thường. Đó là thứ tình cảm mãnh liệt, cùng dìu nhau đi qua những dặm trường cuộc đời:

“Những bước song song xéo dặm trường,
Đôi hồn tươi đậm ngát hoa hương.
Họ đi, tay yếu trong tay mạnh,
Nghe hát ân tình giữa gió sương.”

Tình yêu trong bài thơ không cần sự chấp thuận, không bận tâm đến những khuôn mẫu. Nó chỉ đơn giản là một sự gắn kết giữa hai tâm hồn, một sự tự do tuyệt đối. Xuân Diệu khẳng định điều ấy bằng một thái độ dứt khoát:

“Thây kệ thiên đường và địa ngục!
Không hề mặc cả, họ yêu nhau.”

Những câu thơ cuối là lời tuyên ngôn mạnh mẽ nhất về tình yêu: yêu là yêu, không cần biện minh, không cần so đo. Đó là thứ tình cảm vượt qua mọi định kiến, không bị trói buộc bởi những giá trị xã hội sẵn có.

Bằng những vần thơ ngắn gọn nhưng sắc sảo, Tình trai không chỉ ca ngợi tình bạn sâu sắc mà còn là tiếng nói đồng cảm với những trái tim khao khát yêu thương theo cách của riêng mình. Với Xuân Diệu, tình yêu không phải là một cuộc trao đổi, càng không phải là một sự thỏa hiệp với những gì người đời mong đợi. Tình yêu đích thực chỉ tồn tại khi con người dám sống thật với trái tim mình.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý