Hoa quì dại

Đây là hoa quì dại
Chỉ mọc ven rừng hoang
Nép mình lề đường cái
Làm giậu chống kẻ gian.
Cuối thu nụ không sái
Đua nhau trổ rực vàng
Mặc người khinh rừng dại
Cốt tô điểm non sông.
Vui mục đồng thường hái
Chồn chuột luôn náu mình
Che chở cho muôn loại.

Thiền viện Trúc Lâm, tháng 11-1995

*

Hoa Quì Dại – Vẻ Đẹp Khiêm Nhường Giữa Đời

Có những loài hoa kiêu sa trong vườn thượng uyển, kiêu hãnh giữa lầu son gác tía. Cũng có những loài hoa đơn sơ, lặng lẽ mọc nơi rừng hoang, bên lề đường, chẳng cầu kỳ, chẳng phô trương. Hoa quì dại – loài hoa tưởng chừng như tầm thường ấy – lại mang trong mình một vẻ đẹp thanh cao, một tâm hồn vị tha, và một bài học thấm thía về ý nghĩa của sự tồn tại.

Bài thơ “Hoa quì dại” của Thiền sư Thích Thanh Từ không chỉ ngợi ca một loài hoa đơn sơ, mà còn là một ẩn dụ sâu sắc về cuộc đời, về những con người khiêm nhường, sống không vì danh lợi, mà vì cống hiến, vì làm đẹp cho đời.

1. Hoa Quì Dại – Vẻ Đẹp Giản Dị, Khiêm Cung

“Đây là hoa quì dại
Chỉ mọc ven rừng hoang
Nép mình lề đường cái
Làm giậu chống kẻ gian.”

Hoa quì không khoe sắc nơi lầu cao, không được người đời ca tụng như những loài hoa quý. Nó mọc ở nơi hoang vu, bên vệ đường, lặng lẽ góp phần làm thành những hàng giậu bảo vệ cho làng quê.

Có thể nào trong hình ảnh ấy, Thiền sư đang nói về những con người sống âm thầm nhưng đầy giá trị? Họ không phô trương, không tranh giành địa vị, không cần sự tung hô của thế gian. Nhưng chính họ lại là những người che chở, bảo vệ cho cuộc đời, như hàng giậu ngăn kẻ gian, như bóng cây cho người lữ khách dừng chân.

2. Vẻ Đẹp Của Sự Khiêm Nhường Và Bất Khuất

“Cuối thu nụ không sái
Đua nhau trổ rực vàng
Mặc người khinh rừng dại
Cốt tô điểm non sông.”

Mùa thu đến, khi nhiều loài hoa đã lụi tàn, hoa quì dại vẫn kiên trì nở rộ, nhuộm vàng cả những con đường hoang sơ. Nó không quan tâm đến ánh nhìn của người đời, không bận lòng vì bị khinh chê là loài hoa dại.

Có phải chăng đó cũng là hình ảnh của những con người sống với lý tưởng của mình, dù ai có xem thường, ai có dè bỉu? Giá trị thật sự không nằm ở sự công nhận của thế gian, mà nằm ở chính sự cống hiến thầm lặng.

Hoa quì không cần ai ca ngợi, nhưng vẫn âm thầm làm đẹp cho đất trời. Một tấm lòng vô cầu, không mong cầu lợi danh, không cần ai biết đến, nhưng vẫn lặng lẽ làm cho cuộc đời rực rỡ hơn.

3. Một Biểu Tượng Của Lòng Từ Bi

“Vui mục đồng thường hái
Chồn chuột luôn náu mình
Che chở cho muôn loại.”

Hoa quì dại không chỉ tô điểm cho cảnh vật, mà còn mang lại niềm vui, sự che chở cho muôn loài. Trẻ mục đồng hái hoa chơi đùa, chồn chuột tìm đến nương náu dưới những bụi quì.

Còn gì đẹp hơn hình ảnh ấy? Sống không chỉ cho riêng mình, mà còn vì những người khác, vì muôn loài, vì cuộc đời.

Người có đạo đức cũng vậy. Họ không tìm cách hơn thua, không cần danh lợi, nhưng ở đâu có họ, ở đó có sự an bình, có lòng từ bi lan tỏa. Họ là điểm tựa cho những ai lạc lối, là nơi che chở cho những ai yếu đuối, là niềm vui cho những ai cô đơn.

4. Hoa Quì Dại – Một Triết Lý Nhẹ Nhàng Nhưng Sâu Sắc

Bài thơ của Thiền sư không chỉ là lời ngợi ca một loài hoa, mà còn là một triết lý sống.

• Sống khiêm nhường như hoa quì, không cần phô trương nhưng vẫn rực rỡ theo cách của riêng mình.
• Sống cống hiến như hoa quì, dù có bị xem thường vẫn không ngừng làm đẹp cho đời.
• Sống vì người khác như hoa quì, âm thầm che chở cho muôn loài mà không mong cầu đáp đền.

Có những giá trị không nằm ở vẻ ngoài hào nhoáng, mà nằm trong bản chất của sự tồn tại.

Và cũng có những con người, như những đóa hoa quì dại – lặng lẽ nhưng cao đẹp, khiêm nhường nhưng bất khuất, giản dị nhưng mang trong mình ánh sáng rực rỡ của lòng từ bi.

5. Lời Kết – Hãy Như Đóa Hoa Quì Dại

Trong cuộc sống đầy những bon chen, ganh đua, mấy ai chịu sống như một đóa hoa quì dại – lặng lẽ làm đẹp cho đời mà không cần ai công nhận?

Có thể bạn không phải là loài hoa rực rỡ giữa chốn vương giả, không phải là kẻ nổi bật giữa chốn đông người. Nhưng nếu bạn sống với tấm lòng chân thật, nếu bạn cống hiến bằng tất cả tình thương, nếu bạn biết nghĩ cho người khác, thì dù có là một bông hoa dại ven đường, bạn vẫn là một đóa hoa đẹp nhất.

Bài thơ “Hoa quì dại” không chỉ là một bức tranh thiên nhiên, mà còn là một lời nhắn nhủ:

Hãy sống như hoa quì dại – giản dị, khiêm cung nhưng kiên cường và đầy ý nghĩa.

*

Thiền sư Thích Thanh Từ – Người phục hưng Thiền phái Trúc Lâm

Thiền sư Thích Thanh Từ (1924) là bậc cao tăng có công lớn trong việc khôi phục và phát triển Thiền phái Trúc Lâm – dòng thiền thuần Việt do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập. Xuất thân từ Tiền Giang, ngài xuất gia với tâm nguyện tìm cầu chân lý, sau đó dấn thân vào con đường hoằng pháp, giảng dạy và viết sách về Thiền tông.

Ngài đề cao việc quay về tự tâm, buông xả vọng tưởng để đạt giải thoát ngay trong đời sống. Hệ thống thiền viện do ngài sáng lập, tiêu biểu là Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt, đã trở thành nơi hướng đạo cho nhiều thế hệ Phật tử. Với tư tưởng giản dị, thực tiễn, ngài giúp người học ứng dụng thiền vào đời thường, tìm được sự an nhiên giữa cuộc sống.

Di sản thiền học mà ngài để lại không chỉ làm sống dậy tinh thần Trúc Lâm mà còn mở ra con đường tỉnh thức cho những ai tìm cầu sự bình an đích thực.

Viên Ngọc Quý