Wendy
Tuyết phủ đồi Phương Vân
Năm Rồng vừa chợt tới
Tin mừng vượt đại dương
Vườn xưa nở hoa mới
Thêm trầm trong lò hương
Lòng nhẹ như mây khói
Mọi người chắp tay mừng
Trà thơm bèn rót lại
Mặt trời rồi sẽ lên
Hoàng oanh trong liễu gọi
Gởi gắm nơi tương lai
Biết bao điều mong mỏi.
(Bài thơ nằm trong tuyển tập “Dấu chân trên cát”)
*
“Wendy – Sớm mai hoa nở trong vườn Tâm”
Bài thơ Wendy của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, với hình hài ngắn gọn và giọng điệu thanh thoát, lại mở ra một không gian thấm đẫm niềm an vui, lòng biết ơn, và một niềm tin lặng lẽ nhưng kiên định vào tương lai. Thiền sư không trực tiếp giảng giải điều gì, nhưng qua từng hình ảnh đơn sơ như “tuyết phủ”, “trà thơm”, “lò hương”, “tiếng hoàng oanh”, ta chạm được đến chiều sâu của một tuệ giác sống động và từ bi, khơi mở từ sự có mặt chân thực trong từng khoảnh khắc.
Mở đầu bài thơ, hình ảnh “tuyết phủ đồi Phương Vân” đặt ta vào bối cảnh của một mùa đông nơi xứ người – lạnh, vắng, và trắng xóa. Nhưng đó không phải là sự lạnh giá tuyệt vọng, mà là lớp nền cho một tin vui từ xa đến:
Tin mừng vượt đại dương
Vườn xưa nở hoa mới
Hai câu thơ này vang lên như một hơi ấm, như mầm sống bất ngờ đội tuyết vươn lên trong lòng mùa giá. Niềm vui ấy không phải của riêng ai, mà là sự chia sẻ, kết nối, cùng nhau mừng rỡ. Nó giống như một nụ hoa cũ trong khu vườn quen thuộc vừa nở lại, sau khi đã được chăm bón bởi thời gian, bởi những nhớ nhung, bởi sự tu tập thầm lặng và không ngừng.
Với Thiền sư, những gì xảy ra trong thế giới vật lý – như tuyết tan, trà thơm, hương trầm – đều là biểu tượng cho sự chuyển hóa trong nội tâm.
Lòng nhẹ như mây khói
Mọi người chắp tay mừng
Đây không còn là niềm vui mang tính cá nhân nữa, mà là một sự giải thoát, một “chánh niệm tập thể” được đánh thức trong tinh thần hòa điệu, tỉnh thức và tràn đầy yêu thương.
Đặc biệt, câu thơ:
Mặt trời rồi sẽ lên
không chỉ là hình ảnh vật lý. Nó là niềm tin – vững như đá núi – rằng dù hiện tại có là đêm tối, thì ánh sáng vẫn sẽ trở lại. Thiền sư không hô hào, không dạy dỗ, chỉ nhẹ nhàng gieo một mầm tin vào trong lòng người đọc, vào trong đất trời đang chuyển mình.
Và như thường thấy trong nhiều bài thơ khác của người, âm thanh thiên nhiên – tiếng hoàng oanh trong liễu gọi – trở thành tiếng gọi của hiện tại sống động, nhắc nhở ta quay về. Đó không chỉ là một âm thanh dễ thương, mà là tiếng nói của tâm hồn mời gọi ta trở về với sự sống – nơi ta có thể gởi gắm nơi tương lai biết bao điều mong mỏi.
Thông điệp mà Thiền sư gửi gắm trong bài thơ Wendy không phải là niềm lạc quan mù quáng, mà là một niềm tin dựa trên sự có mặt trọn vẹn, trên hơi thở, trên khả năng chuyển hóa những nỗi đau, nỗi nhớ, thành hoa trái tinh khôi. Đó là lời nhắc: dù ở bất cứ nơi đâu, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cũng hãy gìn giữ khu vườn tâm cho thanh khiết, để khi “tin mừng vượt đại dương”, ta có thể mỉm cười và đón nhận nó như một bông mai đầu mùa – không nắm bắt, không mong cầu, nhưng trọn vẹn.
Bài thơ Wendy vì vậy, chính là một đoá trà thơm – nhỏ bé, nhưng mang hương đạo lớn. Một lời chúc mừng không bằng lời, một nén hương tâm giữa lòng thế giới còn nhiều bấp bênh. Và khi đọc xong, lòng ta như được rót lại:
Trà thơm bèn rót lại
Mặt trời rồi sẽ lên.
*
Thiền sư Thích Nhất Hạnh – Vị sứ giả của hòa bình và chánh niệm
Thiền sư Thích Nhất Hạnh (1926–2022) là một trong những vị thiền sư lỗi lạc và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của Phật giáo thế giới đương đại. Không chỉ là một nhà tu hành, ngài còn là nhà văn, nhà thơ, học giả, nhà hoạt động xã hội vì hòa bình và người tiên phong đưa chánh niệm (mindfulness) vào đời sống thường nhật một cách thiết thực, giản dị nhưng sâu sắc.
Sinh ra tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam, Thích Nhất Hạnh xuất gia từ năm 16 tuổi tại chùa Từ Hiếu. Sau quá trình tu học và nghiên cứu, ngài đã có nhiều đóng góp quan trọng cho Phật giáo hiện đại, đặc biệt là trong việc kết nối tinh thần đạo Phật với các vấn đề xã hội. Ngài là người sáng lập Dòng tu Tiếp Hiện, Làng Mai (Plum Village) ở Pháp – một trung tâm tu học nổi tiếng thu hút hàng nghìn người từ khắp nơi trên thế giới.
Thông qua hàng trăm tác phẩm viết bằng tiếng Việt, tiếng Anh và các ngôn ngữ khác, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người về lối sống tỉnh thức, từ bi và không bạo lực. Những khái niệm như “hơi thở ý thức”, “thiền đi”, “an trú trong hiện tại” trở nên gần gũi với nhiều người nhờ vào cách giảng giải mộc mạc, giàu hình ảnh của ngài. Các tác phẩm tiêu biểu như Phép lạ của sự tỉnh thức, Đường xưa mây trắng, An lạc từng bước chân, Giận … là những cuốn sách được yêu mến và tìm đọc rộng rãi.
Trong suốt cuộc đời, ngài cũng là một nhà hoạt động tích cực cho hòa bình. Năm 1967, ngài được mục sư Martin Luther King Jr. đề cử Giải Nobel Hòa bình nhờ những nỗ lực vận động chấm dứt chiến tranh Việt Nam bằng con đường đối thoại và bất bạo động.
Ảnh hưởng và di sản của ngài không chỉ lan rộng trong cộng đồng Phật giáo mà còn được quốc tế ghi nhận sâu sắc. Năm 2011, khu tượng đài “Remember Them: Champions for Humanity” với diện tích khoảng 100m2 được đặt tại khu công viên Henry J. Kaiser Memorial, thành phố Oakland, tiểu bang California (Hoa Kỳ). Bức tượng điêu khắc chân dung 25 nhân vật nổi tiếng còn sống và đã qua đời, đã có cống hiến lớn lao vì quyền con người trên thế giới. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một trong số những nhân vật được chọn để thể hiện trên tượng đài này, với những đóng góp của ngài cho công cuộc xây dựng hòa bình của nhân loại.
Vào ngày 11 tháng 4 năm 2025, thành phố New York đã chính thức đồng đặt tên đoạn đường West 109th Street (từ Riverside Drive đến Broadway) là “Thích Nhất Hạnh Way” để vinh danh Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Đây là nơi ngài từng sống và giảng dạy trong những năm 1960 khi theo học tại Union Theological Seminary và giảng dạy tại Đại học Columbia./.
Viên Ngọc Quý
