Bài kinh ca ngợi Bụt Amitabha
Lạy đức Như Lai Vô Lượng Quang
Chiếu soi hào hùng ngàn muôn cõi
Chúng con có duyên lành hôm nay
Được nghe diệu âm Từ Phụ gọi
Lạy đức Như Lai Cam Lộ Vương
Hiện thân sáng chói vầng Đại Nhật
Chúng con dòng dõi của Mặt Trời
Nay được Bụt đưa đường chỉ lối
Quê hương chúng con là Đại Địa
Mẹ hiền chính thật Hành Tinh Xanh
Đang lấy thương yêu làm quỹ đạo
Cùng hệ Thái Dương đi thiền hành
Ánh sáng của Như Lai phóng ra
Đã làm phát sinh bao chủng loại
Bất kỳ ở đâu có sự sống
Ở đấy có Đại Nhật Như Lai
Ánh sáng của Như Lai phóng ra
Là nguồn nuôi dưỡng của muôn loài
Nẻo đi đường về chúng con thấy
Cũng nhờ Vầng Nhật luôn sáng soi
Năng lượng Như Lai vô lượng quang
Đã làm nên mây bạc trăng vàng
Đã làm nên núi cao sông rộng
Lưu lộ thành bốn biển xanh trong
Năng lượng Như Lai Cam Lộ Vương
Đã sinh ra liễu lục đào hồng
Biểu hiện nên hoa vàng trúc tím
Và trưng bày mầu nhiệm pháp thân
Vòng tay Như Lai nâng Đại Địa
Đã xây nên Tịnh Độ an lành
Để bao bậc hiền nhân quy tụ
Và dựng thành thanh tịnh tăng thân
Phật tính không phân chia Nam Bắc
Tịnh độ không cuộc hạn Đông Tây
Mâu Ni đã từ bi khai thị
Tịnh Độ bây giờ và ở đây
Chúng con nguyện đi trên thật địa
Trở về ý thức được hình hài
Đi vào địa xúc trong từng bước
Thấy được nhiệm mầu mỗi phút giây
Thấy được tự tính không sinh diệt
Thấy được bản thể không khứ lai
Lưới nghi muôn trùng tháo gỡ hết
Đuốc tuệ từng giây vạn nẻo soi
Thấy được Ta Bà là Tịnh Độ
Nhận ra Phiền Não tức Bồ Đề
Tiếp xúc Niết Bàn qua Sinh Tử
Bước lên bờ Giác vượt nguồn Mê
Mỗi bước chân đi trên đất Mẹ
Giúp con tiếp xúc với trời Cha
Mỗi bước chân an hoà tịnh lạc
Làm cho lòng đất nở muôn hoa
Cam lộ nhiệm mầu đã xuất hiện
Cam lộ nhiệm mầu đã phát sinh
Khung trời vinh quang đã về tới
Cam lộ còn đang bước kiện hành
Tịnh độ hiện tiền mầu nhiệm lắm
Rõ ràng như mây trắng trời xanh
Chư Bụt muôn phương từng ấn chứng
Cùng ngợi ca dị khẩu đồng thanh
Nguyện đem thân khẩu ý thanh tịnh
Góp công xây dựng cõi an lành
Đào tạo các bồ tát bổ xứ
Ngăn ngừa chấm dứt nạn đao binh
Xin nguyện an cư trong chánh niệm
Hết lòng bảo hộ hành tinh xanh
Xây dựng tăng thân thêm vững mạnh
Cùng Như Lai hành đạo độ sinh,
Chúng con nguyện quán chiếu
Để thấy tính duyên sinh
Để đạt tới vô tướng
Để vượt thoát giả danh
Để tiếp xúc thực tế
Để chứng nhập vô sinh
Để vượt thoát sợ hãi
Để sống thật an lành
Xin Như Lai nhiếp thọ
Đức Mâu Ni chứng minh
Gia hộ cho đệ tử
Đạo nghiệp chóng viên thành
Nam mô Bụt Amitabha
Nam mô Bụt Vairocana
Nam mô Bụt Sakyamuni
(Sám Nguyện gồm sám hối và phát nguyện. Sám là bắt đầu trở lại, sẽ không gây ra thêm những lỡ lầm và vụng dại như đã gây ra trong quá khứ. Nguyện là quyết tâm không làm những điều đã từng gây ra đổ vỡ, quyết tâm làm những điều có thể đưa tới sự an lạc cho ta và cho người. Sám nguyện của Thiền sư Nhất Hạnh gồm tuyển tập 20 bài thi ca với nội dung như: tán thán ca ngợi chư Phật, phản quang tự kỷ, những lời ích kỷ lợi tha…)
*
“Tịnh độ bây giờ và ở đây” – Hành trình trở về ánh sáng qua bài sám nguyện Bụt Amitabha
Trong bóng tối của thời đại, khi con người loay hoay đi tìm một cõi an lành ngoài tầm tay, bài sám nguyện “Bài kinh ca ngợi Bụt Amitabha” của Thiền sư Thích Nhất Hạnh như một ngọn đèn lặng lẽ thắp lên trong lòng những người khát ngưỡng an trú và tỉnh thức. Bằng hình thức thi ca nhiệm mầu và một tâm nguyện đầy từ bi, bài sám không chỉ ca ngợi một Đức Phật siêu việt, mà đưa người đọc trở về với thực tại thân thiết nhất: chính cõi đất này, chính thân tâm này, chính phút giây hiện tại này là Tịnh Độ.
Mở đầu bằng lời đảnh lễ tha thiết hướng về Bụt Vô Lượng Quang – ánh sáng từ bi chiếu khắp muôn cõi – bài sám thắp lên hình ảnh đẹp rạng ngời của một Đức Phật không chỉ ngự trị trong tưởng tượng, mà có mặt ngay trong từng hạt nắng, từng giọt nước, từng bước chân đi trên mặt đất. Hào quang của Bụt không chỉ ở một cõi xa xăm tên gọi Cực Lạc, mà chính là năng lượng sống đang vận hành trong từng tế bào sự sống:
“Ánh sáng của Như Lai phóng ra
Là nguồn nuôi dưỡng của muôn loài”
Có lẽ chưa bao giờ một bài sám nguyện về Bụt A Di Đà lại gần gũi, cụ thể và ôm trọn lấy hành tinh như vậy. Trong lời thơ, ta không chỉ thấy cõi Phật ở Tây phương xa thẳm, mà thấy hành tinh này – Mẹ Đất yêu thương – là “Tịnh Độ an lành” được “xây nên” bởi vòng tay đại từ đại bi của Như Lai. Và từ đó, lòng ta chợt lắng lại: cõi an lạc không đâu xa, chỉ cần một bước chân có chánh niệm, một hơi thở có hiểu và thương, là đã bước vào miền an lạc.
Thiền sư viết:
“Phật tính không phân chia Nam Bắc
Tịnh độ không cuộc hạn Đông Tây
Mâu Ni đã từ bi khai thị
Tịnh độ bây giờ và ở đây”
Câu kệ ấy – như một tia sét chẻ vào mê mờ cố hữu của tâm người: chúng ta đã quen chạy đi tìm thiên đường ngoài kia mà quên rằng mỗi bước chân thanh tịnh ngay bây giờ chính là cánh cửa Tịnh Độ đang mở. Thấy được như vậy, ta không còn bị kẹt vào những hình thức niệm danh hay mộng tưởng viễn vông, mà bắt đầu thiết lập được mảnh Tịnh Độ ngay giữa trần gian phiền não.
Bài sám không dừng lại ở tán dương, mà dẫn ta đi sâu vào thực tập: chánh niệm trong từng bước chân, tiếp xúc với hình hài thân thể, buông bỏ lưới nghi, nhìn thẳng bản tính vô sinh, tiếp xúc Niết Bàn trong từng giây hiện hữu. Từng đoạn thơ là một hướng dẫn thiền tập nhẹ nhàng nhưng có sức giải phóng lớn lao:
“Thấy được tự tính không sinh diệt
Thấy được bản thể không khứ lai
Lưới nghi muôn trùng tháo gỡ hết
Đuốc tuệ từng giây vạn nẻo soi”
Và từ chỗ đó, bài sám đưa ta đến lời phát nguyện không còn vì bản thân riêng lẻ mà vì muôn loài: xây dựng tăng thân, hộ trì hành tinh xanh, đào tạo bồ tát, ngăn chặn chiến tranh, sống thanh tịnh trong từng giây phút hiện tiền. Hành trình về Tịnh Độ không phải là trốn chạy mà là dấn thân – không phải tìm cách lìa bỏ thế giới, mà làm cho thế giới trở nên trong sáng từ chính trái tim và hành động của mình.
Bài sám khép lại bằng tiếng xưng niệm ba đức Phật: Amitabha, Vairocana, Sakyamuni – như ba gương mặt biểu hiện cho từ bi, trí tuệ và hiện thân. Nhưng người học đạo sau khi đọc bài này không chỉ dừng ở việc xưng danh, mà cảm nhận được một tiếng vọng từ chính nội tâm: hãy sống như Phật, ngay từ bây giờ.
Không cần chờ đến lúc vãng sinh. Không cần đợi một cõi xa xôi. Tịnh Độ là “bây giờ và ở đây”. Chỉ cần ta trở về, thở vào, bước chân vững chãi và mở lòng ra với tất cả sinh linh.
Và như thế, bài sám nguyện ấy – không chỉ là một bài tụng ca, mà là một bản đồ tỉnh thức. Một lời nhắn dịu dàng của Thiền sư gửi đến những người con trên hành tinh này:
Mỗi bước chân đi trong chánh niệm
Là một bông sen nở giữa Ta Bà.
*
Thiền sư Thích Nhất Hạnh – Vị sứ giả của hòa bình và chánh niệm
Thiền sư Thích Nhất Hạnh (1926–2022) là một trong những vị thiền sư lỗi lạc và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của Phật giáo thế giới đương đại. Không chỉ là một nhà tu hành, ngài còn là nhà văn, nhà thơ, học giả, nhà hoạt động xã hội vì hòa bình và người tiên phong đưa chánh niệm (mindfulness) vào đời sống thường nhật một cách thiết thực, giản dị nhưng sâu sắc.
Sinh ra tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam, Thích Nhất Hạnh xuất gia từ năm 16 tuổi tại chùa Từ Hiếu. Sau quá trình tu học và nghiên cứu, ngài đã có nhiều đóng góp quan trọng cho Phật giáo hiện đại, đặc biệt là trong việc kết nối tinh thần đạo Phật với các vấn đề xã hội. Ngài là người sáng lập Dòng tu Tiếp Hiện, Làng Mai (Plum Village) ở Pháp – một trung tâm tu học nổi tiếng thu hút hàng nghìn người từ khắp nơi trên thế giới.
Thông qua hàng trăm tác phẩm viết bằng tiếng Việt, tiếng Anh và các ngôn ngữ khác, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người về lối sống tỉnh thức, từ bi và không bạo lực. Những khái niệm như “hơi thở ý thức”, “thiền đi”, “an trú trong hiện tại” trở nên gần gũi với nhiều người nhờ vào cách giảng giải mộc mạc, giàu hình ảnh của ngài. Các tác phẩm tiêu biểu như Phép lạ của sự tỉnh thức, Đường xưa mây trắng, An lạc từng bước chân, Giận … là những cuốn sách được yêu mến và tìm đọc rộng rãi.
Trong suốt cuộc đời, ngài cũng là một nhà hoạt động tích cực cho hòa bình. Năm 1967, ngài được mục sư Martin Luther King Jr. đề cử Giải Nobel Hòa bình nhờ những nỗ lực vận động chấm dứt chiến tranh Việt Nam bằng con đường đối thoại và bất bạo động.
Ảnh hưởng và di sản của ngài không chỉ lan rộng trong cộng đồng Phật giáo mà còn được quốc tế ghi nhận sâu sắc. Năm 2011, khu tượng đài “Remember Them: Champions for Humanity” với diện tích khoảng 100m2 được đặt tại khu công viên Henry J. Kaiser Memorial, thành phố Oakland, tiểu bang California (Hoa Kỳ). Bức tượng điêu khắc chân dung 25 nhân vật nổi tiếng còn sống và đã qua đời, đã có cống hiến lớn lao vì quyền con người trên thế giới. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một trong số những nhân vật được chọn để thể hiện trên tượng đài này, với những đóng góp của ngài cho công cuộc xây dựng hòa bình của nhân loại.
Vào ngày 11 tháng 4 năm 2025, thành phố New York đã chính thức đồng đặt tên đoạn đường West 109th Street (từ Riverside Drive đến Broadway) là “Thích Nhất Hạnh Way” để vinh danh Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Đây là nơi ngài từng sống và giảng dạy trong những năm 1960 khi theo học tại Union Theological Seminary và giảng dạy tại Đại học Columbia./.
Viên Ngọc Quý
