Thư mùa thu
Hoàng Nhuận Cầm
Gửi Thịnh
Dấu chân chúng mình chắc đã gặp nhau
Mùa thu trong thành phố với rừng sâu
Đất nước rộng ta đi nghe súng nổ
Những chiến trường nào ai đến trước, đến sau.
Như gặp nhau rồi, mà đã gặp nhau đâu
Nhìn dòng sông đoán Thịnh đã qua cầu
Nhìn đá dựng đoán Thịnh đèo đã vượt
Mùa thu này ta hát khắp Trường Sơn.
Thịnh bây giờ chắc đã lớn hơn
Có nghe chăng trong điệp khúc dập dồn
Tiếng súng Thịnh đang cùng tôi đuổi giặc
Mùa thu này ta hát khắp Trường Sơn.
Buổi mẹ và em gái tiễn lên đường
Thịnh cùng tôi đã hứa gì với mẹ
Nghe súng nổ biết Thịnh thương mẹ thế
Mùa thu này ta hát khắp Trường Sơn.
Ta hát lên là chúng nó chẳng còn
Lửa bùng cháy khắp chi khu Cam Lộ
Trăm tên giặc vừa đền tội đó
Mùa thu này ta hát khắp Trường Sơn.
Tiếng hát, làm ta nhớ tiếng trống tuổi măng non
Thịnh cùng tôi cầm đèn rọi ve quanh gốc sấu
Ve thăm thẳm, tiếng ve ngày thơ ấu
Thành sợi dây nối chúng mình cái ngày bé cỏn con.
Đêm Trường Sơn, ngôi sao như trong hơn
Cầm lại đi, lại đi… thôi chào nhé
Ta chẳng còn bắt ve, ta chẳng còn thơ bé
Thay việc bắt ve, ta lùng bắt quân thù quanh mỗi gốc xà nu.
*
“Thư Mùa Thu: Tiếng Hát Của Lòng Yêu Nước và Tình Bạn”
Bài thơ “Thư mùa thu” của Hoàng Nhuận Cầm không chỉ là một lá thư gửi người bạn chiến đấu mà còn là một bức tranh giàu cảm xúc về tình bạn, tình yêu đất nước, và những năm tháng tuổi trẻ trên chiến trường. Đằng sau những câu chữ mộc mạc là một thế giới nội tâm sâu lắng, nơi lòng yêu nước hòa quyện với kỷ niệm, nơi chiến tranh khốc liệt được dịu lại bởi tình người.
Tình bạn giữa những năm tháng khốc liệt
Ngay từ những dòng thơ đầu, Hoàng Nhuận Cầm đưa người đọc trở lại không gian của chiến trường, nơi dấu chân những người lính trẻ in dấu trên từng con đường, từng ngọn núi:
Dấu chân chúng mình chắc đã gặp nhau
Mùa thu trong thành phố với rừng sâu
Hình ảnh những dấu chân như một biểu tượng của sự gắn kết, của tình đồng đội. Những người lính trẻ, dù ở nơi rừng sâu hay trong lòng thành phố, đều mang trong mình chung một sứ mệnh: bảo vệ quê hương. Tình bạn giữa họ, dù không phải lúc nào cũng gặp gỡ, vẫn được kết nối qua những con đường, qua dòng sông, qua những ngọn đèo họ đã vượt.
Chiến tranh và ký ức tuổi thơ
Chiến tranh khốc liệt không làm mất đi những ký ức tuổi thơ trong tâm hồn người lính. Đọc đến đoạn:
Tiếng hát, làm ta nhớ tiếng trống tuổi măng non
Thịnh cùng tôi cầm đèn rọi ve quanh gốc sấu
Ta chợt thấy một khoảng trời bình yên, nơi những đứa trẻ hồn nhiên rọi đèn bắt ve, nơi tiếng ve thăm thẳm gắn bó tuổi thơ với những ngày trưởng thành. Đó là sự đối lập đầy xúc động: ngày bé, họ bắt ve quanh gốc sấu; khi lớn lên, họ “lùng bắt quân thù quanh mỗi gốc xà nu.” Chiến tranh có thể cướp đi tuổi trẻ, nhưng không thể xóa nhòa ký ức đẹp đẽ, những sợi dây tinh thần nối liền họ với quê hương và quá khứ.
Khúc ca của lòng yêu nước
Trong mỗi câu thơ, mùa thu – biểu tượng của sự chuyển giao, của niềm hy vọng – luôn xuất hiện, hòa quyện với những lời ca và lý tưởng cao đẹp.
Mùa thu này ta hát khắp Trường Sơn.
Đó không chỉ là lời khẳng định mà còn là lời hứa. Tiếng hát vang lên giữa những khốc liệt của chiến tranh là biểu tượng cho lòng yêu nước, cho ý chí không khuất phục. Mỗi nhịp thơ như nhịp bước hành quân, mạnh mẽ và tràn đầy nhiệt huyết, đưa người đọc cảm nhận rõ hơn về tinh thần của những người lính trẻ.
Thông điệp của bài thơ
Bài thơ khép lại với hình ảnh:
Đêm Trường Sơn, ngôi sao như trong hơn
Cầm lại đi, lại đi… thôi chào nhé
Đây không chỉ là lời chia tay, mà còn là lời hẹn gặp lại trong một tương lai hòa bình. Ngôi sao Trường Sơn – biểu tượng của ánh sáng hy vọng – chính là động lực để họ tiếp tục bước đi, vượt qua mọi gian khổ.
Qua “Thư mùa thu,” Hoàng Nhuận Cầm gửi gắm một thông điệp lớn lao: dù trong hoàn cảnh nào, tình bạn, lòng yêu nước, và ký ức tuổi thơ sẽ luôn là nguồn sức mạnh để con người vượt qua thử thách. Những người lính trẻ như Thịnh và tác giả, dù phải chia xa, vẫn luôn được kết nối bởi tình yêu đất nước, bởi mùa thu quê hương, và bởi những lời ca không bao giờ tắt.
Bài thơ không chỉ là tiếng lòng của một thế hệ mà còn là món quà cho những thế hệ sau, nhắc nhở ta biết trân trọng hòa bình và gìn giữ những giá trị cao quý của cuộc sống.
*
Hoàng Nhuận Cầm – Người Lưu Giữ Hồn Thơ Tuổi Trẻ
Hoàng Nhuận Cầm, sinh ngày 7 tháng 2 năm 1952 tại Hà Nội, là một trong những nhà thơ hiện đại nổi bật của Việt Nam. Ông không chỉ là một người sáng tạo với những vần thơ gắn bó với tuổi trẻ, tình yêu, và ký ức chiến tranh, mà còn là một nghệ sĩ đa tài trong lĩnh vực điện ảnh, kịch bản phim và diễn xuất.
Tiểu sử và hành trình sáng tác
Hoàng Nhuận Cầm là con trai đầu lòng của nhạc sĩ nổi tiếng Hoàng Giác. Ông bắt đầu hành trình văn chương tại Khoa Văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội. Năm 1971, giữa lúc đất nước chìm trong khói lửa chiến tranh, ông gác lại việc học để nhập ngũ, chiến đấu trong Sư đoàn 325B trên mặt trận Quảng Trị. Những năm tháng ở chiến trường không chỉ là thử thách mà còn là nguồn cảm hứng cho những vần thơ của ông sau này.
Sau khi đất nước hòa bình, Hoàng Nhuận Cầm trở lại giảng đường, hoàn thành chương trình đại học và bắt đầu sự nghiệp tại Hãng Phim truyện Việt Nam. Ông từng có thời gian làm việc tại Đài Truyền hình Việt Nam trước khi quay lại Hãng Phim truyện và sau đó cùng vợ lập hãng phim tư nhân Điệp Vân.
Thơ Hoàng Nhuận Cầm – Tiếng lòng của tuổi trẻ
Những bài thơ của Hoàng Nhuận Cầm thường mang đậm hơi thở của tình yêu, tuổi trẻ và kỷ niệm. Với phong cách trẻ trung, sôi nổi nhưng không kém phần sâu sắc, ông nhanh chóng chiếm được tình cảm của độc giả, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Những tác phẩm như Chiếc lá buổi đầu tiên, Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến, và Viên xúc xắc mùa thu không chỉ là những bài thơ mà còn là những khúc ca về thời thanh xuân.
Năm 1972-1973, ông đoạt giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn nghệ, đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp văn chương. Năm 1993, tập thơ Xúc xắc mùa thu của ông được trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, khẳng định tài năng và vị thế của ông trong nền thơ hiện đại.
Hoàng Nhuận Cầm – Người nghệ sĩ đa tài
Không chỉ thành công với thơ, Hoàng Nhuận Cầm còn ghi dấu ấn trong lĩnh vực điện ảnh. Ông là tác giả của nhiều kịch bản phim nổi tiếng như Đêm hội Long Trì (1989), Hà Nội mùa Đông năm 46 (1997), và Mùi cỏ cháy (2012). Những bộ phim này không chỉ thể hiện tài năng biên kịch của ông mà còn góp phần tái hiện những lát cắt sống động về lịch sử và con người Việt Nam.
Bên cạnh đó, ông còn tham gia diễn xuất trong các chương trình và bộ phim, nổi bật nhất là nhân vật “Bác sĩ Hoa Súng” trong Gặp nhau cuối tuần và vai nhà thơ trong phim Số đỏ.
Di sản để lại
Hoàng Nhuận Cầm qua đời ngày 20 tháng 4 năm 2021 tại Hà Nội, không lâu sau sinh nhật lần thứ 69. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương lớn trong lòng người yêu thơ và nghệ thuật.
Dẫu đã khuất, nhưng những vần thơ, kịch bản phim và vai diễn của ông vẫn sống mãi, như một lời nhắc nhở về một người nghệ sĩ đã dành trọn đời mình để cống hiến cho văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Những tác phẩm của ông không chỉ là kỷ niệm mà còn là ngọn lửa truyền cảm hứng cho các thế hệ sau, khẳng định giá trị của tuổi trẻ, tình yêu và lòng yêu nước.
Hoàng Nhuận Cầm – một nhà thơ, nhà biên kịch, và người kể chuyện đầy tâm huyết – sẽ mãi là biểu tượng của một tâm hồn yêu đời và yêu nghệ thuật không ngừng nghỉ.
Viên Ngọc Quý.
