Mùa thu đã về
Vũ Hoàng Chương
Thu về mảnh dẻ, bước chân êm,
Mong manh sương thoáng mờ y xiêm.
Gió thơm dẹp lối, xôn xao lá,
Rung hoa, làm gợn nguồn trăng đêm.
Phơi phới lâng lâng đôi gót nhỏ
Xa lạ như muôn đời thượng cổ,
Hoang đường như một giấc chiêm bao.
Không nơi đâu ngăn cấm được Thu vào,
Cho đến tận thâm khuê còn trống ngỏ;
Chân vô ảnh biết chi là cổng ngõ!
Gót sen êm dịu dịu bước như ru
Lời suối êm nhè nhẹ cất như ru,
Gọi trao buồn thoáng sầu vô cớ.
Không thi sĩ cũng nghe lòng rộng mở,
Trái tim nào then khoá với Nàng Thu?
Muôn dây đa cảm đều xao xuyến,
Áo mỏng, chân êm Nàng đã đến.
– Chiếc đề cung vừa nhẹ lướt trên tơ. –
Ai rằng Thu khơi nguồn tiên Sơ?
Ta rằng Thu gây mầm tình mơ,
Chính tay Thu gieo rắc mến thương hờ,
Bởi Nàng Thu là chị của Nàng Thơ.(Nguồn: Vũ Hoàng Chương, Thơ say, Nhà in Cộng lực, 1940)
*
Mùa Thu Đã Về – Giai Điệu Lặng Thầm Của Cảm Xúc và Thi Ca
Bài thơ “Mùa thu đã về” của Vũ Hoàng Chương như một khúc nhạc nhẹ nhàng, lắng đọng, chạm đến mọi góc khuất trong tâm hồn người đọc. Từng câu chữ là sự hòa quyện tuyệt diệu giữa vẻ đẹp của mùa thu và cảm xúc sâu lắng, mở ra trước mắt ta một không gian vừa thực vừa mộng, vừa gần gũi lại vừa siêu nhiên.
Mùa thu – Bước chân nhẹ nhàng và vẻ đẹp mong manh
Từ những dòng thơ đầu tiên, mùa thu hiện lên như một hình bóng mảnh mai, dịu dàng:
“Thu về mảnh dẻ, bước chân êm,
Mong manh sương thoáng mờ y xiêm.”
Mùa thu không gõ cửa bằng những dấu hiệu rõ rệt mà xuất hiện với sự tinh tế, nhẹ nhàng, như một nàng thiếu nữ khoác lên mình chiếc áo sương khói. Sự xuất hiện ấy làm lay động từng chiếc lá, từng bông hoa, gợi lên những cảm xúc vừa thân quen, vừa xa lạ.
Thu – Nàng thơ vượt mọi ranh giới
Không gì có thể ngăn cản mùa thu, bởi nàng không bị trói buộc bởi không gian hay thời gian:
“Không nơi đâu ngăn cấm được Thu vào,
Cho đến tận thâm khuê còn trống ngỏ.”
Hình ảnh mùa thu trở nên siêu nhiên, vượt lên mọi giới hạn. Dẫu là những nơi khép kín nhất, lòng người cũng không thể ngăn nổi sự xâm chiếm dịu dàng của nàng. Nàng thu mang đến không chỉ làn gió mát, mà cả những rung động thầm lặng trong tâm hồn.
Mùa thu – Người gieo mầm mơ mộng
Bài thơ không chỉ tôn vinh vẻ đẹp vật lý của mùa thu, mà còn khẳng định vai trò của nàng thu trong việc khơi gợi cảm xúc và cảm hứng sáng tạo:
“Ta rằng Thu gây mầm tình mơ,
Chính tay Thu gieo rắc mến thương hờ,
Bởi Nàng Thu là chị của Nàng Thơ.”
Mùa thu không chỉ là thời khắc chuyển mùa, mà còn là nguồn cội của những rung động tinh tế. Nàng gieo mầm những “tình mơ,” những cảm xúc dịu dàng, để từ đó khơi nguồn cho thi ca, cho sáng tạo. Hình ảnh “chị của Nàng Thơ” là một cách nói ẩn dụ đầy tinh tế, khẳng định sự gắn kết mật thiết giữa thiên nhiên và nghệ thuật.
Thông điệp của bài thơ
“Mùa thu đã về” không chỉ là một bài thơ miêu tả vẻ đẹp của mùa thu mà còn là lời nhắc nhở về sự lắng nghe và cảm nhận. Thu mang đến những rung động mà không phải ai cũng dễ dàng nhận ra nếu không mở lòng. Nàng thu không gõ cửa rầm rộ, mà chỉ nhẹ nhàng chạm vào tâm hồn, đánh thức những xúc cảm tưởng như đã ngủ quên.
Qua bài thơ, Vũ Hoàng Chương khéo léo gửi gắm thông điệp rằng, cuộc sống không chỉ có những xô bồ, thực dụng. Có những giá trị vô hình – như vẻ đẹp của mùa thu, sự xao xuyến của trái tim – mới chính là thứ làm nên ý nghĩa và chiều sâu cho đời sống.
Lời kết
“Mùa thu đã về” là một tác phẩm tràn đầy chất thơ và cảm xúc, như một bức tranh dịu dàng về mùa thu và sự rung động của tâm hồn con người. Với ngôn từ tinh tế và giàu hình ảnh, Vũ Hoàng Chương đã tạo nên một bản giao hưởng giữa thiên nhiên và cảm xúc. Đọc bài thơ, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của mùa thu mà còn nhận ra chính mình, qua những cảm xúc bâng khuâng mà mùa thu mang đến.
Hãy để lòng mình rộng mở như một khuê phòng trống ngỏ, đón nhận mùa thu, và tìm thấy trong đó những giai điệu của tình yêu, của mộng mơ, và của cuộc đời.
*
Vũ Hoàng Chương: Thi Bá của nền thi ca Việt Nam
Vũ Hoàng Chương (1915–1976), một nhà thơ lớn của Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong văn học nước nhà qua những tác phẩm giàu cảm xúc và giá trị nghệ thuật. Sinh tại Nam Định, quê gốc ở làng Phù Ủng, tỉnh Hưng Yên, ông được mệnh danh là “Thi bá” Việt Nam, với phong cách thơ trang nhã, thấm đượm dư vị hoài cổ và đậm sắc thái phương Đông.
Hành trình cuộc đời và sự nghiệp
Từ nhỏ, Vũ Hoàng Chương đã được học chữ Hán tại nhà, sau đó học tiểu học tại Nam Định và trung học tại trường Albert Sarraut, Hà Nội. Năm 1937, ông đỗ Tú tài, nhưng hành trình học vấn của ông không dừng lại ở đó. Ông từng theo học Luật, rồi Cử nhân Toán, nhưng đều bỏ dở để đi làm và theo đuổi nghệ thuật.
Trong giai đoạn từ thập niên 1940, Vũ Hoàng Chương không ngừng sáng tác và hoạt động nghệ thuật. Ông cùng các văn nghệ sĩ nổi tiếng như Chu Ngọc, Nguyễn Bính thành lập Ban kịch Hà Nội, trình diễn các vở kịch thơ như Vân muội. Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tiếp tục sáng tác và dạy học, đặc biệt gắn bó với Sài Gòn từ năm 1954.
Với tài năng vượt bậc, ông đã giành nhiều giải thưởng lớn, tiêu biểu là “Giải Văn học Nghệ thuật Toàn quốc” năm 1959 với tập thơ Hoa đăng. Ông cũng đại diện Việt Nam tham dự nhiều hội nghị thi ca quốc tế, góp phần đưa thơ ca Việt Nam đến gần hơn với thế giới.
Năm 1972, Vũ Hoàng Chương được đề cử Giải Nobel Văn học. Dù không đoạt giải, việc ông xuất hiện trong danh sách đề cử cũng là niềm tự hào lớn cho văn học Việt Nam.
Di sản văn học
Vũ Hoàng Chương để lại cho đời nhiều tác phẩm xuất sắc, gồm cả thơ và kịch thơ. Những tập thơ như Thơ say (1940), Mây (1943), Hoa đăng (1959), hay Lửa từ bi (1963) thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật ngôn từ và cảm xúc mãnh liệt. Ông còn nổi tiếng với các vở kịch thơ như Vân muội, Trương Chi, góp phần đưa thể loại này phát triển tại Việt Nam.
Văn phong của Vũ Hoàng Chương được đánh giá là vừa sang trọng, vừa thấm đượm chất nhạc. Như nhận xét của Hoài Thanh và Hoài Chân trong Thi nhân Việt Nam: thơ ông không chỉ là sự say sưa của cá nhân, mà còn gói ghém nỗi niềm nhân sinh, với những bi kịch và ngao ngán của kiếp người.
Cuộc đời cuối cùng và dấu ấn vĩnh cửu
Cuộc đời Vũ Hoàng Chương trải qua nhiều biến cố. Sau năm 1975, ông bị bắt giam tại khám Chí Hòa và qua đời năm 1976, khép lại một hành trình đầy thăng trầm nhưng rực rỡ. Mộ phần ông hiện nằm tại nghĩa trang chùa Giác Minh, Gò Vấp, nơi lưu giữ ký ức về một thi bá lớn của Việt Nam.
Với những đóng góp vượt thời đại, Vũ Hoàng Chương không chỉ là nhà thơ, nhà văn hóa mà còn là biểu tượng cho tinh thần nghệ thuật tự do và sáng tạo của Việt Nam. Di sản của ông sẽ mãi mãi được nhớ đến như một phần không thể thiếu của nền văn học dân tộc.
Viên Ngọc Quý.
