Bỏ quên con sinh
Họ Công Sách sắp tế. Trong các lễ vật bỏ quên không đặt con sinh, Khổng Tử nghe thấy chuyện, nói rằng:
– Trong hai năm nữa, họ Công Sách thế nào cũng mất quan. Năm sau, họ Công Sách quả nhiên mất quan thật.
Môn nhân hỏi rằng:
– Trước họ Công Sách sắp tế bỏ quên con sinh mà thầy nói trong hai năm nữa thì mất quan, nay sự quả nhiên. Dám hỏi vì nhẽ gì mà thầy biết trước như vậy?
Khổng Tử nói: ”Việc tế là việc người con có hiếu tỏ hết lòng thương nhớ cha mẹ, mà lúc sắp tế, bỏ quên con sinh, thì các công việc khác bỏ quên, bỏ sót chắc nhiều lắm. Như thế mà không mất quan thì không có lý”
Gia Ngữ
(Theo “Cổ học tinh hoa” – Nguyễn Văn Ngọc và Trần Lê Nhân)
*
Lời bình:
Việc nhỏ có thể báo hiệu điều lớn. Họ Công Sách quên con sinh trong lễ tế, chứng tỏ đã lơ là với bổn phận, cẩu thả trong việc quan. Khổng Tử nhìn từ một sai sót nhỏ mà đoán được hậu quả lớn. Người làm quan mà không cẩn trọng, không giữ trọn lễ nghĩa, thì mất chức là điều tất yếu. Kẻ bất cẩn trong điều nhỏ, khó mà chu toàn việc lớn.
Viên Ngọc Quý.
