Phẩm trật ông quan, phẩm giá con người
Phẩm trật ông quan là phẩm trật có một đời, phận có, khắc có. Phẩm giá con người là phẩm giá lưu truyền trăm đời, tự mình không cố gây dựng cho mình, thì không bao giờ có.
Sĩ quân tử ta trông thấy cái giời ở ngoài giời, biết rõ cái người ở trong người, hiểu thấu đến cái vật ngoài vật ở đời, nghĩ xa đến cái thân sau thân hiện tại, thì biết đằng nào ngắn, đằng nào dài, đằng nào còn, đằng nào mất, chắc không ham mê cái này mà quên bỏ cái kia.
Chúc Tử
(Theo “Cổ học tinh hoa” – Nguyễn Văn Ngọc và Trần Lê Nhân)
*
Lời bình:
Chức tước chỉ là tạm thời, phẩm giá mới là vĩnh cửu. Quan vị có thể cao, nhưng khi mất đi, chỉ còn lại danh tiếng. Người quân tử không lấy phẩm trật mà tự hào, mà phải lấy phẩm hạnh làm nền tảng. Nếu chỉ mải mê danh lợi nhất thời mà quên đi giá trị lâu dài của đạo đức, thì đến khi chức vụ không còn, cũng chẳng để lại gì cho đời. Chính phẩm giá con người mới là thứ lưu truyền muôn đời, không bị thời gian bào mòn.
Viên Ngọc Quý.