Chiều quê
Mặt trời đỏ thẫm sau tre,
Tiếng trâu nghé ọ trên đê gọi đàn.
Buồn thiu trong mảnh ao làng,
Bè rau rút ngủ lá vàng héo hon.
*
Chiều Quê – Bức Tranh Hoài Niệm Đầy Cảm Xúc
Chiều quê – hai chữ ấy gợi lên trong lòng mỗi người những cảm xúc thân thương, bình dị mà sâu lắng. Bài thơ Chiều Quê của Bàng Bá Lân là một bức tranh đẹp nhưng nhuốm màu hoài niệm, gợi lên vẻ đẹp man mác buồn của làng quê Việt Nam lúc hoàng hôn.
Chiều tà – khoảnh khắc lắng đọng của quê hương
Mặt trời đỏ thẫm sau tre,
Tiếng trâu nghé ọ trên đê gọi đàn.
Chỉ với hai câu thơ đầu, cảnh chiều quê hiện lên mộc mạc mà đầy chất thơ. Hình ảnh mặt trời đỏ thẫm dần khuất sau hàng tre gợi lên một vẻ đẹp dịu dàng nhưng cũng mang theo chút gì đó tĩnh lặng, trầm buồn. Những âm thanh cuối ngày vang lên – tiếng trâu nghé ọ, tiếng gọi đàn thân thuộc, tạo nên nhịp điệu chậm rãi của làng quê.
Không có sự náo nhiệt của phố thị, không có những âm thanh huyên náo, cảnh chiều quê trôi qua nhẹ nhàng, thong thả, như một khúc nhạc êm đềm của thiên nhiên.
Nỗi buồn man mác trong bức tranh làng quê
Buồn thiu trong mảnh ao làng,
Bè rau rút ngủ lá vàng héo hon.
Nếu hai câu đầu vẽ nên một khung cảnh chiều quê yên bình, thì hai câu sau lại chất chứa một nỗi buồn sâu lắng. Ao làng – hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam – bỗng trở nên tĩnh lặng, như đang chìm vào một giấc ngủ buồn thiu. Những chiếc lá vàng héo hon của bè rau rút càng làm nổi bật sự cô đơn, hoang hoải của không gian.
Bàng Bá Lân đã rất tài tình khi dùng những hình ảnh giản dị nhưng lại gợi lên biết bao xúc cảm. Bè rau rút – vốn dĩ mềm mại và thanh khiết, giờ đây cũng ngủ cùng những chiếc lá vàng úa. Phải chăng, đó cũng là hình ảnh của một tuổi thơ đang dần trôi xa, của những ký ức đẹp đẽ đang lặng lẽ đi vào quá khứ?
Thông điệp ẩn chứa trong từng câu thơ
Bài thơ tuy ngắn nhưng lại mang một thông điệp sâu sắc về thời gian và sự đổi thay. Cảnh vật quê hương vẫn đó, vẫn những hàng tre, con trâu, ao làng, nhưng lòng người có còn vẹn nguyên như thuở ban đầu?
Chiều quê không chỉ đơn thuần là một khoảnh khắc trong ngày, mà còn là khoảnh khắc lắng đọng trong tâm hồn mỗi người. Nó là thời điểm con người ta chững lại, suy tư về cuộc sống, về những điều đã qua. Và trong chính sự tĩnh lặng ấy, ta lại càng thêm yêu quê hương, yêu những điều bình dị nhất.
Lời kết – Nét đẹp của sự bình yên
Bài thơ Chiều Quê của Bàng Bá Lân không chỉ là một bức tranh phong cảnh mà còn là một bức tranh tâm trạng. Nó khiến ta nhớ về những chiều quê yên ả, nơi có những ký ức tuổi thơ hồn nhiên, nơi có những nỗi buồn man mác nhưng cũng đầy ấm áp.
Có lẽ, ai cũng từng có một chiều quê trong lòng mình – một chiều quê để nhớ, để thương, để mãi mãi không quên.
*
Bàng Bá Lân – Nhà thơ của hồn quê Việt
Bàng Bá Lân (1912–1988) là một nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, nổi bật với những vần thơ mộc mạc, giản dị nhưng thấm đẫm tình quê hương và nhân sinh. Ông là một trong những gương mặt chủ chốt của phong trào Thơ Mới, với phong cách trữ tình, nhẹ nhàng và giàu hình ảnh.
Thơ Bàng Bá Lân phản ánh vẻ đẹp của làng quê Việt Nam, từ những buổi trưa hè, xóm chợ chiều đông đến hình ảnh mái trường làng, vườn dừa xanh mướt. Bên cạnh đó, ông còn có những vần thơ sâu sắc về tình yêu, hoài niệm và triết lý nhân sinh. Các tác phẩm tiêu biểu của ông gồm Trưa hè, Xóm chợ chiều đông, Vườn dừa, Giai nhân…
Không chỉ là nhà thơ, Bàng Bá Lân còn là nhà giáo và nhiếp ảnh gia, để lại dấu ấn sâu đậm trong văn hóa Việt Nam. Thơ ông như một bức tranh làng quê yên bình, là tiếng lòng của những tâm hồn yêu thương vẻ đẹp dung dị mà vĩnh hằng của đất nước.
Viên Ngọc Quý.
