Tê-rê-xa, tôi rất cảm ơn người
(Cảm xúc sau khi đọc “Truyện một linh hồn” của nữ thánh Tê-rê-xa Hài Đồng Giê-su, thánh bổn mạng của Thanh Thanh)
Mới ba tuổi nguyện hiến mình cho Chúa,
Năm mười lăm quyết chí trọn đường tu.
Vận động đó đây, chẳng được đền bù,
Qua La mã cầu Giáo hoàng chấp thuận…
Bao thử thách gian nan vui vẻ nhận,
Miễn làm sao vô Đan viện Cát minh.
Chín năm trời thương khó sống thu hình
Thật bé nhỏ như không là gì cả!
Niềm vui lớn là được nhiều đau khổ,
Càng khổ đau càng gần Chúa thương yêu.
Dù khổ đau đến mấy vẫn chưa nhiều,
Lấy bác ái vị tha làm lẽ sống.
Tình yêu Chúa bao la như biển rộng,
Lòng thương người dằng dặc tựa trường giang.
Mọi việc làm đều lấy Chúa làm gương,
Hăm bốn tuổi, cửa Thiên Đường đón mở…
Và sau đó hiển linh nhiều phép lạ,
Mưa hoa hồng thơm tưới xuống trần gian.
Rõ ràng đây Người đã nhập Thiên Đàng,
Ngồi bên Chúa, thật xứng là nữ thánh,
Một tâm hồn sống tối tăm không cầu cạnh,
Thật nhỏ nhoi mà thánh thiện không hai.
Hăm tám năm thắm thoát có bao dài
Mà Giáo Hội đã tôn phong Thánh nữ
Hàng triệu sinh linh dâng mình làm đệ tử
Tôn vinh Người sau Đức Mẹ Maria…
Đọc truyện Người, lại ngẫm đến người ta
Nơi trần thế tranh giành nhau danh lợi.
Chém giết nhau, gây nên bao tội lỗi,
Để làm chi và có được gì đâu?
Mấy chục năm như nước chảy qua cầu,
Và cát bụi lại trở về cát bụi.
Bao tham vọng phút biến thành mây khói,
Có rồi không như mây chó mà thôi!
Tê-rê-xa, tôi rất cám ơn Người
Đã cho tôi một nhân sinh triết lý:
Không tham vọng, sống thu mình nhỏ bé,
Chịu khổ đau lấy thương khó làm vui.
Quên mình đi, thương tất cả mọi người,
Sẽ được hết, dù không mong ước được.
(4-10-1984)
*
Tê-rê-xa – Ngọn Đèn Soi Sáng Con Đường Tâm Linh
Có những con người đến với cuộc đời không phải để tìm kiếm danh vọng hay vinh hoa, mà để tỏa sáng bằng đức tin và tình yêu thương. Nữ thánh Tê-rê-xa Hài Đồng Giê-su là một trong những người như thế. Bàng Bá Lân, sau khi đọc Truyện một linh hồn, đã viết nên bài thơ Tê-rê-xa, tôi rất cảm ơn Người như một lời tri ân sâu sắc đến vị thánh nhỏ bé nhưng vĩ đại này.
Một tâm hồn bé nhỏ mà cao cả
Ngay từ những dòng đầu tiên, tác giả đã khắc họa chân dung của một con người sống vì Chúa ngay từ khi còn rất nhỏ:
“Mới ba tuổi nguyện hiến mình cho Chúa,
Năm mười lăm quyết chí trọn đường tu.”
Ở cái tuổi mà nhiều người còn chưa hiểu hết ý nghĩa của cuộc sống, Tê-rê-xa đã chọn cho mình một con đường khác biệt – con đường của đức tin, của sự dâng hiến trọn vẹn. Không phải ai cũng có thể làm được điều đó, càng không phải ai cũng có thể kiên trì theo đuổi con đường ấy đến cùng, bất chấp những thử thách, gian nan:
“Vận động đó đây, chẳng được đền bù,
Qua La Mã cầu Giáo hoàng chấp thuận…
Bao thử thách gian nan vui vẻ nhận,
Miễn làm sao vô Đan viện Cát Minh.”
Tình yêu dành cho Chúa của Tê-rê-xa không phải là một thứ tình cảm bồng bột, mà là một ngọn lửa cháy mãi không tàn. Không chỉ cam chịu khổ đau, bà còn đón nhận nó như một niềm vui lớn lao:
“Niềm vui lớn là được nhiều đau khổ,
Càng khổ đau càng gần Chúa thương yêu.”
Điều này khiến ta tự hỏi: trong một thế giới mà con người luôn tìm cách trốn tránh đau khổ, liệu có bao nhiêu người dám coi nỗi đau là một món quà?
Lời nhắn nhủ về sự vô nghĩa của danh lợi
Qua cuộc đời của Tê-rê-xa, Bàng Bá Lân không chỉ ca ngợi lòng tin và sự hy sinh, mà còn nhìn lại chính nhân loại – những con người đang mải mê theo đuổi những thứ phù phiếm. Khi đối diện với sự thánh thiện và trong sáng của Tê-rê-xa, tác giả không khỏi ngậm ngùi trước thực tại đầy tranh đoạt của thế gian:
“Đọc truyện Người, lại ngẫm đến người ta
Nơi trần thế tranh giành nhau danh lợi.
Chém giết nhau, gây nên bao tội lỗi,
Để làm chi và có được gì đâu?”
Quả thực, con người lao vào những cuộc chiến tranh, những tham vọng không hồi kết, nhưng cuối cùng, tất cả chỉ là hư vô:
“Mấy chục năm như nước chảy qua cầu,
Và cát bụi lại trở về cát bụi.
Bao tham vọng phút biến thành mây khói,
Có rồi không như mây chó mà thôi!”
Những câu thơ ấy không chỉ là một lời nhắc nhở, mà còn là một lời cảnh tỉnh. Con người có thể dành cả đời để tích lũy tài sản, danh vọng, nhưng khi nhắm mắt xuôi tay, tất cả những thứ ấy liệu còn ý nghĩa gì?
Triết lý sống của một tâm hồn thanh cao
Bàng Bá Lân không chỉ cảm phục cuộc đời của Tê-rê-xa, mà còn nhận ra rằng triết lý sống của bà chính là con đường dẫn đến sự bình an thực sự:
“Tê-rê-xa, tôi rất cám ơn Người
Đã cho tôi một nhân sinh triết lý:
Không tham vọng, sống thu mình nhỏ bé,
Chịu khổ đau lấy thương khó làm vui.”
Trong một thế giới mà ai cũng muốn vươn lên, ai cũng muốn trở thành “người quan trọng”, thì triết lý “sống nhỏ bé” của Tê-rê-xa lại trở thành một điều hiếm hoi. Nhưng chính sự nhỏ bé ấy lại mang đến sự vĩ đại, chính sự khiêm nhường ấy lại dẫn đến sự cao quý.
Tác giả kết thúc bài thơ bằng một thông điệp giản dị mà sâu sắc:
“Quên mình đi, thương tất cả mọi người,
Sẽ được hết, dù không mong ước được.”
Đó chính là bí mật của hạnh phúc – khi ta ngừng mong cầu cho riêng mình, mà biết trao tặng cho người khác.
Kết – Một lời tri ân, một ngọn đèn soi sáng tâm hồn
Tê-rê-xa, tôi rất cảm ơn Người không chỉ là một bài thơ ca ngợi một vị thánh, mà còn là một lời tự vấn về cuộc đời, về cách con người đang sống. Bàng Bá Lân đã không chỉ bày tỏ lòng kính ngưỡng đối với Tê-rê-xa, mà còn mượn câu chuyện của bà để soi rọi tâm hồn con người, để nhắc nhở ta rằng hạnh phúc không nằm ở những thứ xa hoa, mà chính là ở sự bình yên trong tâm hồn.
Bài thơ không chỉ là một bài học về đức tin, mà còn là một lời kêu gọi: hãy sống một cuộc đời ý nghĩa hơn, yêu thương nhiều hơn, và buông bỏ những tham vọng vô nghĩa.
Bởi vì, rốt cuộc… điều còn lại sau tất cả, chính là tình yêu.
*
Bàng Bá Lân – Nhà thơ của hồn quê Việt
Bàng Bá Lân (1912–1988) là một nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, nổi bật với những vần thơ mộc mạc, giản dị nhưng thấm đẫm tình quê hương và nhân sinh. Ông là một trong những gương mặt chủ chốt của phong trào Thơ Mới, với phong cách trữ tình, nhẹ nhàng và giàu hình ảnh.
Thơ Bàng Bá Lân phản ánh vẻ đẹp của làng quê Việt Nam, từ những buổi trưa hè, xóm chợ chiều đông đến hình ảnh mái trường làng, vườn dừa xanh mướt. Bên cạnh đó, ông còn có những vần thơ sâu sắc về tình yêu, hoài niệm và triết lý nhân sinh. Các tác phẩm tiêu biểu của ông gồm Trưa hè, Xóm chợ chiều đông, Vườn dừa, Giai nhân…
Không chỉ là nhà thơ, Bàng Bá Lân còn là nhà giáo và nhiếp ảnh gia, để lại dấu ấn sâu đậm trong văn hóa Việt Nam. Thơ ông như một bức tranh làng quê yên bình, là tiếng lòng của những tâm hồn yêu thương vẻ đẹp dung dị mà vĩnh hằng của đất nước.
Viên Ngọc Quý.
