Quà cho em anh sẽ đem về
Không phải nhành phong lan nở thắm
In rực rỡ trong mắt người ra trận
Như nụ cười em đưa tiễn anh…
Quà cho em anh sẽ đem về
Không phải kỷ niệm trong tay sau trận đánh
Chiếc vòng sáng bom bi còn nóng bỏng
Sợi tao dù bè bạn trao đưa…
Viên đạn nào bay xé giấc mơ
Trái bom nào xoáy lao đáy mắt
Trong máu lửa tháng ngày khốc liệt
Có thể nào anh không nghĩ tới em?
Dù cách xa nhau suốt dải Trường Sơn
Dù hung hãn quân thù trước mặt
Niềm tin
Như những rễ lim bạnh ra bám vào đá chắc
Như sức mạnh không cùng của đất
Đang bồi hồi giục giã bước chân anh…
Quà cho em anh sẽ đem về
Là ngọn lửa tình anh – không thể khác
Tan khói bom – là lộng lẫy trời xanh
Và nụ cười em bay đến với anh…
Pha-băng-nưa, 3-1971
*
“Quà cho em” – Món quà của tình yêu và lý tưởng
Giữa khói lửa chiến tranh, khi cái chết cận kề trong gang tấc, người lính ra trận không chỉ mang theo khẩu súng mà còn ôm ấp trong tim một tình yêu tha thiết. Bài thơ Quà cho em của Tô Hà là một bản tình ca nhẹ nhàng nhưng đầy khí phách, nơi tình yêu lứa đôi hòa quyện với tình yêu quê hương, nơi niềm tin vững chắc trở thành điểm tựa để người chiến sĩ vững bước ra trận.
Món quà nào cho người ở lại?
Người ra trận, kẻ ở lại hậu phương – đó là sự chia xa đầy day dứt của bao cặp tình nhân trong thời chiến. Nhưng giữa chia ly và gian khó, họ vẫn trao nhau những niềm tin bất diệt.
“Quà cho em anh sẽ đem về
Không phải nhành phong lan nở thắm
In rực rỡ trong mắt người ra trận
Như nụ cười em đưa tiễn anh…”
Hoa phong lan rực rỡ – biểu tượng của vẻ đẹp kiêu hãnh – có thể không phải là món quà anh mang về, nhưng ánh mắt người chiến sĩ vẫn in sâu hình bóng người thương. Nụ cười em tiễn anh ra đi chính là động lực, là nguồn sức mạnh giúp anh đối mặt với hiểm nguy, với những ngày tháng chiến đấu cam go.
Không chỉ phong lan, người lính cũng không mang về những chiến lợi phẩm của cuộc chiến:
“Không phải kỷ niệm trong tay sau trận đánh
Chiếc vòng sáng bom bi còn nóng bỏng
Sợi tao dù bè bạn trao đưa…”
Những kỷ vật của chiến tranh – vòng bom bi, sợi dây dù – mang theo hơi thở của những trận đánh khốc liệt, có thể là những vật phẩm đáng nhớ, nhưng không phải là món quà anh muốn dành cho em.
Vậy món quà ấy là gì?
Tình yêu giữa khói bom lửa đạn
Bước ra chiến trường, người lính không chỉ đối mặt với quân thù mà còn với chính nỗi nhớ trong lòng mình:
“Viên đạn nào bay xé giấc mơ
Trái bom nào xoáy lao đáy mắt
Trong máu lửa tháng ngày khốc liệt
Có thể nào anh không nghĩ tới em?”
Giữa ranh giới của sự sống và cái chết, giữa những lần đối mặt với hiểm nguy, làm sao anh có thể quên đi hình bóng của em? Tình yêu không hề mờ nhạt trong chiến tranh, mà trái lại, nó trở thành điểm tựa tinh thần, giúp người lính kiên cường hơn, mạnh mẽ hơn trước thử thách.
Và điều giữ anh vững bước chính là niềm tin:
“Dù cách xa nhau suốt dải Trường Sơn
Dù hung hãn quân thù trước mặt
Niềm tin
Như những rễ lim bạnh ra bám vào đá chắc
Như sức mạnh không cùng của đất
Đang bồi hồi giục giã bước chân anh…”
Tình yêu trong bài thơ không chỉ là cảm xúc cá nhân, mà đã vươn đến một tầng ý nghĩa rộng lớn hơn – đó là niềm tin vào đất nước, vào lý tưởng, vào sự chiến thắng. Như rễ cây lim bám chắc vào đá, như sức mạnh của đất mẹ không bao giờ cạn kiệt, tình yêu ấy cũng kiên trì, bền bỉ và không gì có thể lay chuyển.
Món quà đích thực – Một bầu trời hòa bình
Cuối cùng, món quà mà người lính mong muốn mang về không phải là vật chất, mà là một thứ thiêng liêng hơn, cao đẹp hơn:
“Quà cho em anh sẽ đem về
Là ngọn lửa tình anh – không thể khác
Tan khói bom – là lộng lẫy trời xanh
Và nụ cười em bay đến với anh…”
Món quà ấy không phải là một vật cụ thể, mà là sự sống, là hòa bình, là niềm tin và tình yêu vẹn nguyên sau bao ngày xa cách. Khi khói bom tan đi, trời sẽ lại trong xanh, và người lính sẽ trở về trong niềm vui đoàn tụ.
Nụ cười em không chỉ tiễn anh đi, mà còn luôn bên anh trên mỗi chặng đường, để anh vững tin mà chiến đấu, để anh có thể trở về với một đất nước thanh bình – nơi tình yêu không còn bị chia cắt bởi chiến tranh.
Lời kết – Tình yêu lớn giữa những gian lao
Bài thơ Quà cho em không đơn thuần chỉ là lời hẹn ước của một người lính với người yêu, mà còn là biểu tượng của một thế hệ đã hy sinh tuổi trẻ, hạnh phúc cá nhân vì hòa bình chung của dân tộc.
Tô Hà đã vẽ nên một bức tranh vừa lãng mạn, vừa hào hùng về tình yêu trong thời chiến. Tình yêu ấy không yếu mềm hay bi lụy, mà kiên định, sắt son và đầy lý tưởng. Nó không tách rời khỏi đất nước, mà chính là động lực để người lính chiến đấu và chiến thắng.
Và cuối cùng, món quà quý giá nhất mà họ có thể dành cho nhau – không phải là phong lan, không phải là chiến lợi phẩm – mà là một bầu trời bình yên, nơi tình yêu có thể trọn vẹn trong những ngày tháng hòa bình.
*
Nhà thơ Tô Hà – Người gửi hồn vào những vần thơ Hà Nội
Tô Hà (1939 – 1991), tên thật là Lê Duy Chiểu, sinh ra tại Thường Tín, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là một cây bút gắn bó sâu sắc với mảnh đất nghìn năm văn hiến. Trong suốt cuộc đời sáng tác, Tô Hà đã để lại dấu ấn đặc biệt trong nền thơ ca Việt Nam, đặc biệt với những tác phẩm mang hơi thở của Hà Nội và cuộc sống đô thị.
Là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, ông từng đảm nhiệm vị trí Trưởng ban Biên tập Báo Người Hà Nội, góp phần đưa tờ báo trở thành một diễn đàn văn chương, nghệ thuật có giá trị. Sự nghiệp thơ ca của Tô Hà gắn liền với những tập thơ giàu hình ảnh và cảm xúc như Hương cỏ mặt trời (1978), Sóng nắng (1981), Hoa vừa đi vừa nở (1981), Thành phố có ngôi nhà của mình (1988), Sóng giữa lòng tay (1990), cùng tác phẩm văn xuôi Chuyện không có trong thư.
Thơ Tô Hà mang phong cách trữ tình, giàu nhạc điệu, thể hiện cái nhìn tinh tế trước những đổi thay của thời cuộc. Ông viết về Hà Nội không chỉ bằng những hoài niệm mà còn bằng tình yêu của một người đã chứng kiến sự trưởng thành và chuyển mình của thành phố. Những bài thơ của ông thường chất chứa sự giản dị nhưng sâu lắng, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và rung động.
Cuộc đời Tô Hà tuy ngắn ngủi, ông qua đời năm 1991 do bệnh suy thận, nhưng những tác phẩm ông để lại vẫn còn vang vọng trong lòng độc giả yêu thơ. Với sự nghiệp gắn bó cùng Hà Nội và thơ ca, ông đã trở thành một phần không thể thiếu của văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
