Về khu nhà mới
Chúng tôi ở tầng năm lộng gió
Bà con lác đác, đến dần
Chưa phải đã thênh thang tất cả
Đất nước còn gian truân
Con dế mèn vẫn hát đón trăng lên
Chưa phải lúc dọc ngang đường trai nhựa
Bao dự định còn ngổn ngang đất đá
Đất sau nhà chưa phải công viên
Hạt ta ươm tay mướp đã leo giàn
Đu đủ, khoai lang, rau đay, rau ngót
Bỗng gặp gỡ giữa màu xanh tất bật
Giọt mồ hôi và nỗi lo toan
Thương một thời bạc tóc lớp cha anh
Lo cháy dạ cháu con trước mặt
Viên gạch trong tay người thấm mệt
Bước đi đầy kiên gan
Chú bò vàng quen lối, bước thản nhiên
Dưới chân đê lênh khênh cần cẩu thép
Cỏ thương quá cứ xanh lên như thép
Vũng nước mưa trong vắt muốn dầm chân
Đời diệu kỳ ngay phút khó khăn
Tầng dưới gọi tầng trên lấy nước
Nụ cười sáng trước que diêm loé bật
Trao nhau đêm mất điện, tối đèn
Gió sang mùa lộng thổi suốt hành lang
Không ngủ được phải vì trăng sáng quá?
Phòng tôi lọt giữa hai căn hộ
Mãi chưa ai đến nhận buồng
Lòng tôi những xôn xao ổ khoá
Mong bàn tay mở đến bâng khuâng…
*
Về Khu Nhà Mới – Những Bước Chân Trên Miền Đất Hy Vọng
Không có sự khởi đầu nào là dễ dàng. Những con người rời xa những mái nhà cũ, bước chân vào một cuộc sống mới, không chỉ đơn thuần là thay đổi nơi ở, mà còn là khát vọng về một tương lai tươi sáng hơn. Bài thơ “Về khu nhà mới” của Tô Hà vẽ lên một bức tranh vừa chân thực, vừa xúc động về những ngày đầu trên vùng đất mới – nơi đầy gió, đầy hy vọng nhưng cũng đầy thử thách.
Khu nhà mới – Khởi đầu giản dị nhưng tràn đầy niềm tin
“Chúng tôi ở tầng năm lộng gió
Bà con lác đác, đến dần
Chưa phải đã thênh thang tất cả
Đất nước còn gian truân”
Không phải một sự khởi đầu hoàn hảo, không phải một khu nhà đầy đủ tiện nghi ngay lập tức. Đó là sự hiện hữu của những con người đến từ muôn nơi, mang theo ước mơ và cả những lo toan. Đất nước sau chiến tranh còn khó khăn, mỗi viên gạch, mỗi mái nhà dựng lên đều là thành quả của bao công sức. Những cư dân mới của khu nhà không chỉ mang theo đồ đạc mà còn mang theo cả hy vọng về một ngày mai đủ đầy hơn.
Sự sống nảy mầm từ những điều bình dị
“Hạt ta ươm tay mướp đã leo giàn
Đu đủ, khoai lang, rau đay, rau ngót
Bỗng gặp gỡ giữa màu xanh tất bật
Giọt mồ hôi và nỗi lo toan”
Dù cuộc sống còn vất vả, con người vẫn tìm thấy niềm vui từ những điều giản dị nhất. Một giàn mướp, một luống rau nhỏ cũng đủ để gắn kết những con người xa lạ lại với nhau, làm khu nhà tràn ngập hơi thở của sự sống. Trong những vất vả mưu sinh, có bóng dáng của sự bền bỉ, của những con người không chịu lùi bước trước khó khăn.
Những gương mặt kiên gan, những bước đi không ngừng nghỉ
“Thương một thời bạc tóc lớp cha anh
Lo cháy dạ cháu con trước mặt
Viên gạch trong tay người thấm mệt
Bước đi đầy kiên gan”
Câu thơ vang lên như một lời tri ân với những thế hệ đi trước – những con người đã trải qua bao gian khổ để xây dựng nên cuộc sống hôm nay. Sự vất vả không chỉ là của hiện tại, mà còn là nỗi lo cho tương lai, là mong muốn làm tất cả để thế hệ sau được sống tốt hơn. Viên gạch trên tay không chỉ nặng bởi lao động mà còn nặng bởi niềm tin, bởi trách nhiệm.
Gắn kết trong những khó khăn – Vẻ đẹp của tình người
“Đời diệu kỳ ngay phút khó khăn
Tầng dưới gọi tầng trên lấy nước
Nụ cười sáng trước que diêm loé bật
Trao nhau đêm mất điện, tối đèn”
Ngay trong những thiếu thốn, con người lại càng trở nên gần gũi hơn. Một lời gọi nhờ lấy nước, một que diêm bật sáng trong đêm tối mất điện – những cử chỉ nhỏ bé nhưng làm nên hơi ấm của tình người. Trong những khó khăn ấy, họ không chỉ chia sẻ vật chất mà còn chia sẻ cả niềm vui, cả hy vọng.
Nỗi bâng khuâng chờ đợi – Những cánh cửa chưa mở
“Phòng tôi lọt giữa hai căn hộ
Mãi chưa ai đến nhận buồng
Lòng tôi những xôn xao ổ khoá
Mong bàn tay mở đến bâng khuâng…”
Kết bài thơ là một hình ảnh đầy cảm xúc: căn phòng trống chờ người đến ở. Ổ khóa còn nguyên, cánh cửa còn khép, nhưng trong lòng người đã đầy ắp mong chờ. Đó không chỉ là sự chờ đợi một người hàng xóm mới, mà còn là chờ đợi một tương lai tốt đẹp hơn, một khu nhà đông đủ, rộn ràng tiếng nói cười, một cuộc sống an vui thật sự.
Lời kết – Hành trình kiến tạo hạnh phúc
Bài thơ “Về khu nhà mới” của Tô Hà không chỉ kể về một khu chung cư mới xây, mà còn là câu chuyện của bao thế hệ người Việt Nam trong hành trình đi tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn. Dù có khó khăn, dù còn thiếu thốn, nhưng với sự kiên trì, với tinh thần gắn kết, con người vẫn có thể biến những ngôi nhà thành tổ ấm, biến những khoảng đất trống thành những khu vườn xanh mướt.
Bài thơ gợi cho ta một niềm tin giản dị nhưng sâu sắc: cuộc sống luôn đổi thay, và chính con người, với bàn tay lao động và trái tim ấm áp, sẽ kiến tạo nên hạnh phúc cho chính mình.
*
Nhà thơ Tô Hà – Người gửi hồn vào những vần thơ Hà Nội
Tô Hà (1939 – 1991), tên thật là Lê Duy Chiểu, sinh ra tại Thường Tín, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là một cây bút gắn bó sâu sắc với mảnh đất nghìn năm văn hiến. Trong suốt cuộc đời sáng tác, Tô Hà đã để lại dấu ấn đặc biệt trong nền thơ ca Việt Nam, đặc biệt với những tác phẩm mang hơi thở của Hà Nội và cuộc sống đô thị.
Là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, ông từng đảm nhiệm vị trí Trưởng ban Biên tập Báo Người Hà Nội, góp phần đưa tờ báo trở thành một diễn đàn văn chương, nghệ thuật có giá trị. Sự nghiệp thơ ca của Tô Hà gắn liền với những tập thơ giàu hình ảnh và cảm xúc như Hương cỏ mặt trời (1978), Sóng nắng (1981), Hoa vừa đi vừa nở (1981), Thành phố có ngôi nhà của mình (1988), Sóng giữa lòng tay (1990), cùng tác phẩm văn xuôi Chuyện không có trong thư.
Thơ Tô Hà mang phong cách trữ tình, giàu nhạc điệu, thể hiện cái nhìn tinh tế trước những đổi thay của thời cuộc. Ông viết về Hà Nội không chỉ bằng những hoài niệm mà còn bằng tình yêu của một người đã chứng kiến sự trưởng thành và chuyển mình của thành phố. Những bài thơ của ông thường chất chứa sự giản dị nhưng sâu lắng, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và rung động.
Cuộc đời Tô Hà tuy ngắn ngủi, ông qua đời năm 1991 do bệnh suy thận, nhưng những tác phẩm ông để lại vẫn còn vang vọng trong lòng độc giả yêu thơ. Với sự nghiệp gắn bó cùng Hà Nội và thơ ca, ông đã trở thành một phần không thể thiếu của văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
