Tia chớp
Hãy cất đi nơi ánh mắt của em
Cái tia chớp bàng hoàng ghê gớm ấy
Biển phút lặng mong đừng khơi sóng dậy
Chấm buồm xa đâu phải đã bình yên
Lọ hoa trên bàn thơm mát hương đêm
Chiếc gương tròn sớm mai em chải tóc
Cuốn sách hay anh đợi cùng em đọc
Khung cửa ra vào một dáng quen
Đoá hồng nhung anh vẫn cắm cho em
Dù hoa nở không thuộc về em nữa
Nhìn trong gương anh thấy mình rất rõ
Dãy núi bên kia hứa hẹn những gì
Câu thơ sửng sốt hàng mi
Trang sách mở lòng dao cắt
Hoa nở thế sao anh không đã chết
Để em đừng đến đến thăm…
*
Tia Chớp – Khoảnh Khắc Xé Toạc Tận Cùng Cảm Xúc
Bài thơ “Tia chớp” của Tô Hà là một bức tranh nội tâm đầy dữ dội, nơi tình yêu, đau thương và mất mát đan xen vào nhau trong từng câu chữ. Như một tia chớp lóe lên trong bầu trời u ám, bài thơ không chỉ là sự hồi tưởng về những kỷ niệm đẹp mà còn là sự đối diện với thực tại nghiệt ngã.
Tia chớp – Khoảnh khắc bàng hoàng của nhận thức
“Hãy cất đi nơi ánh mắt của em
Cái tia chớp bàng hoàng ghê gớm ấy
Biển phút lặng mong đừng khơi sóng dậy
Chấm buồm xa đâu phải đã bình yên”
Mở đầu bài thơ là một lời van xin, một mong mỏi được giấu đi ánh nhìn sắc lẹm như tia chớp – ánh nhìn có thể làm dậy lên cơn bão lòng. Dù biển có vẻ lặng yên, nhưng sâu trong đó là những con sóng ngầm chưa bao giờ thực sự ngủ yên. “Chấm buồm xa” – hình ảnh tưởng như yên bình nhưng lại mang theo sự mong manh, vô định, như một thứ gì đó đang dần trôi xa khỏi tầm tay.
Những kỷ niệm vẫn còn đây, nhưng người thì đã xa
“Lọ hoa trên bàn thơm mát hương đêm
Chiếc gương tròn sớm mai em chải tóc
Cuốn sách hay anh đợi cùng em đọc
Khung cửa ra vào một dáng quen”
Những kỷ niệm cũ vẫn hiện hữu: lọ hoa, chiếc gương, cuốn sách đang mở dở… Tất cả như vẫn nguyên vẹn, chỉ có người là không còn nữa. Mọi thứ dường như vẫn đợi chờ, vẫn mong một bàn tay quen thuộc quay về, nhưng sự thật thì nghiệt ngã hơn thế. Đó là nỗi cô đơn không thể khỏa lấp, là sự trống trải len lỏi trong từng khoảnh khắc của cuộc sống thường nhật.
Hoa vẫn nở, nhưng tình yêu đã hóa thành dĩ vãng
“Đoá hồng nhung anh vẫn cắm cho em
Dù hoa nở không thuộc về em nữa
Nhìn trong gương anh thấy mình rất rõ
Dãy núi bên kia hứa hẹn những gì”
Hình ảnh đoá hồng nhung là một biểu tượng đầy ám ảnh. Người ra đi, nhưng người ở lại vẫn giữ nguyên thói quen xưa – vẫn cắm hoa, vẫn chờ đợi một điều gì đó không bao giờ quay lại. Đây chính là nghịch lý đau đớn của ký ức: những gì từng thân thuộc nhất giờ lại trở thành minh chứng cho sự xa cách không thể lấp đầy.
Và rồi, trong gương, anh thấy chính mình. Một mình. Không còn ai bên cạnh. Dãy núi phía xa kia có thể hứa hẹn một điều gì đó mới mẻ, nhưng liệu có thể khỏa lấp khoảng trống trong tâm hồn?
Nỗi đau vỡ òa – Đối diện với thực tại
“Câu thơ sửng sốt hàng mi
Trang sách mở lòng dao cắt
Hoa nở thế sao anh không đã chết
Để em đừng đến đến thăm…”
Câu thơ kết lại bằng sự bùng nổ của cảm xúc, của những day dứt tận cùng. Những trang sách mở ra như một nhát dao cứa vào lòng, phơi bày tất cả những đau thương. Một câu hỏi đầy bi kịch: “Hoa nở thế sao anh không đã chết?” – một nỗi tuyệt vọng đến nghẹt thở. Nếu anh đã không còn, có lẽ em sẽ không phải tìm đến, không phải gợi lại những gì đã mất, không phải sống lại một lần nữa nỗi đau chia xa.
Lời kết – Tình yêu, mất mát và sự chịu đựng
Bài thơ “Tia chớp” là một bản nhạc trầm buồn về tình yêu và sự chia ly. Tô Hà không miêu tả trực tiếp sự mất mát, mà để nó len lỏi qua từng hình ảnh, từng câu chữ, để rồi dội vào lòng người đọc một nỗi xót xa không nói thành lời.
Tình yêu, dù đẹp đến đâu, cũng có thể trở thành nỗi đau sâu nhất. Và đôi khi, người ở lại không phải vì họ muốn, mà vì họ phải tiếp tục tồn tại, phải học cách sống với những ký ức, với những khoảng trống không bao giờ có thể lấp đầy.
*
Nhà thơ Tô Hà – Người gửi hồn vào những vần thơ Hà Nội
Tô Hà (1939 – 1991), tên thật là Lê Duy Chiểu, sinh ra tại Thường Tín, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là một cây bút gắn bó sâu sắc với mảnh đất nghìn năm văn hiến. Trong suốt cuộc đời sáng tác, Tô Hà đã để lại dấu ấn đặc biệt trong nền thơ ca Việt Nam, đặc biệt với những tác phẩm mang hơi thở của Hà Nội và cuộc sống đô thị.
Là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, ông từng đảm nhiệm vị trí Trưởng ban Biên tập Báo Người Hà Nội, góp phần đưa tờ báo trở thành một diễn đàn văn chương, nghệ thuật có giá trị. Sự nghiệp thơ ca của Tô Hà gắn liền với những tập thơ giàu hình ảnh và cảm xúc như Hương cỏ mặt trời (1978), Sóng nắng (1981), Hoa vừa đi vừa nở (1981), Thành phố có ngôi nhà của mình (1988), Sóng giữa lòng tay (1990), cùng tác phẩm văn xuôi Chuyện không có trong thư.
Thơ Tô Hà mang phong cách trữ tình, giàu nhạc điệu, thể hiện cái nhìn tinh tế trước những đổi thay của thời cuộc. Ông viết về Hà Nội không chỉ bằng những hoài niệm mà còn bằng tình yêu của một người đã chứng kiến sự trưởng thành và chuyển mình của thành phố. Những bài thơ của ông thường chất chứa sự giản dị nhưng sâu lắng, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và rung động.
Cuộc đời Tô Hà tuy ngắn ngủi, ông qua đời năm 1991 do bệnh suy thận, nhưng những tác phẩm ông để lại vẫn còn vang vọng trong lòng độc giả yêu thơ. Với sự nghiệp gắn bó cùng Hà Nội và thơ ca, ông đã trở thành một phần không thể thiếu của văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
