Đi giữa vườn nhân
Đi giữa vườn nhân dạ ngẩn ngơ
Vì thương người lắm, mới say thơ
Phên thưa đã có bàn tay đỡ
Đêm lạnh, phăng lần những mối tơ
Đẹp lắm! Trên đời những vấn vương
Chao ôi! Thiên lí một con đường
Đi trong trời đất từ duyên ấy
Sớm tối không rời một chữ thương
Len giữa vườn mai chạm nắng người
Trời hơi lành lạnh ấm bàn tay
Muốn hôn tất cả; Hoa cùng nụ
Tưởng gió ngàn xa thoảng tới đây.
*
Đi Giữa Vườn Nhân – Hơi Ấm Của Tình Người
Có những bài thơ khi đọc lên, ta không chỉ cảm nhận được cái đẹp của câu chữ, mà còn thấy lòng mình trở nên ấm áp lạ thường. “Đi giữa vườn nhân” của Lưu Trọng Lư chính là một bài thơ như thế một bản hòa ca về tình yêu thương giữa con người, về sự đồng cảm và niềm khát khao gắn kết với thế gian.
Tình thương – Cội nguồn của thơ
“Đi giữa vườn nhân dạ ngẩn ngơ
Vì thương người lắm, mới say thơ”
Mở đầu bài thơ, tác giả tự nhận mình là một người “ngẩn ngơ” giữa vườn nhân vườn của lòng nhân ái, của tình người. Nhưng sự ngẩn ngơ ấy không phải vì lạc lối, mà vì một tấm lòng quá đỗi yêu thương nhân gian, đến mức không thể không rung động trước cuộc đời.
Thơ của Lưu Trọng Lư không chỉ đến từ cảm xúc, mà còn từ chính tình yêu với con người, với cuộc sống. Ông say thơ, không phải bởi những điều viển vông, mà vì thương người lắm. Đó là một tình yêu trong trẻo, không vụ lợi, một tình yêu khiến con người ta muốn nâng niu từng khoảnh khắc của cuộc đời.
Tấm lòng bao dung và sự sẻ chia
“Phên thưa đã có bàn tay đỡ
Đêm lạnh, phăng lần những mối tơ”
Câu thơ gợi lên hình ảnh bàn tay chìa ra giữa những khổ đau, một cử chỉ dịu dàng nhưng đầy sức mạnh. “Phên thưa” – bức vách mỏng manh không đủ che chắn gió lạnh, nhưng đã có một bàn tay dang ra để chở che. Đó chính là sự sẻ chia, là sự đùm bọc lẫn nhau trong cuộc đời này.
Bởi thương người, nên nhà thơ mới “phăng lần những mối tơ”, nghĩa là lần tìm từng nỗi niềm, từng mối dây liên kết giữa con người với nhau. Giữa đêm lạnh, chỉ một hành động nhỏ bé cũng có thể mang đến hơi ấm, như một tia sáng le lói trong bóng tối của cuộc đời.
Tình thương – Sợi dây gắn kết con người với vũ trụ
“Đẹp lắm! Trên đời những vấn vương
Chao ôi! Thiên lí một con đường
Đi trong trời đất từ duyên ấy
Sớm tối không rời một chữ thương”
Nhà thơ thốt lên: “Đẹp lắm! Trên đời những vấn vương”. Có lẽ, người ta thường nghĩ rằng vấn vương là điều khổ sở, là những day dứt không nguôi. Nhưng với Lưu Trọng Lư, chính những vấn vương ấy mới làm nên vẻ đẹp của đời sống, vì nó xuất phát từ tình cảm chân thành.
Và con đường mà ông đi “Thiên lý một con đường” chính là con đường của lòng thương, con đường của những người biết yêu, biết cảm thông, biết sống vì nhau. Tình thương không phải là một khoảnh khắc nhất thời, mà là một sợi chỉ xuyên suốt từ sáng đến tối, từ đời này sang đời khác.
Hòa mình vào thiên nhiên – Một khát khao giao cảm
“Len giữa vườn mai chạm nắng người
Trời hơi lành lạnh ấm bàn tay
Muốn hôn tất cả; Hoa cùng nụ
Tưởng gió ngàn xa thoảng tới đây.”
Đến cuối bài thơ, tình thương không chỉ dành cho con người, mà còn lan tỏa ra cả thiên nhiên. Vườn mai, nắng, gió, hoa cùng nụ tất cả đều là những thứ khiến lòng nhà thơ xao động. Ông không chỉ yêu thương con người, mà còn yêu cả đất trời, vạn vật.
Ông không muốn giữ tình yêu ấy trong lòng, mà muốn hôn tất cả, như một cách biểu lộ sự trân quý đối với cuộc đời. Dường như, ông cảm nhận được hơi ấm từ bàn tay con người hòa vào hơi ấm của thiên nhiên, khiến thế giới này không còn chia cắt, mà trở nên gắn bó hơn bao giờ hết.
Lời kết
“Đi giữa vườn nhân” là một bài thơ giản dị nhưng đầy cảm xúc, như một lời nhắc nhở rằng giữa cuộc đời rộng lớn này, điều đẹp đẽ nhất chính là tình yêu thương giữa con người với nhau.
Nhà thơ bước đi giữa vườn nhân, không chỉ để nhìn, để ngắm, mà còn để cảm nhận, để yêu thương, để dang tay đón nhận tất cả những gì thuộc về cuộc đời.
Và có lẽ, trong những ngày gió lạnh, chúng ta cũng nên dừng lại một chút, chìa tay ra với ai đó, để giữa đêm lạnh, một bàn tay lại ấm lên, một trái tim lại bớt cô đơn.
*
Lưu Trọng Lư – Người tiên phong của Phong trào Thơ mới
Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, sinh ra tại làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Ông xuất thân trong một gia đình nho học và sớm bộc lộ tài năng văn chương.
Là một trong những người khởi xướng và tích cực cổ vũ Phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư đã để lại dấu ấn sâu đậm với những vần thơ trữ tình giàu cảm xúc, nổi bật là bài Tiếng thu với hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác” đã trở thành biểu tượng của thi ca Việt Nam. Ngoài thơ, ông còn sáng tác văn xuôi, kịch nói, cải lương, góp phần phong phú cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.
Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tham gia Văn hóa cứu quốc, hoạt động tuyên truyền văn nghệ trong kháng chiến. Sau năm 1954, ông tiếp tục cống hiến trong lĩnh vực sân khấu và văn học, từng giữ chức Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.
Với những đóng góp lớn lao, năm 2000, Lưu Trọng Lư được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Lưu Trọng Lư không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là người đã góp phần làm thay đổi diện mạo thơ ca Việt Nam.
Viên Ngọc Quý.
