Mây trắng

Mây trắng bay đầy trước ngõ tre,
Buồn xưa theo với gió thu về.
Vài chàng trai trẻ sầu biêng biếc,
Mộng nở trong lòng sắc đỏ hoe.

*

Nỗi Buồn Thu Và Những Giấc Mộng Thanh Xuân

Bài thơ Mây trắng của Lưu Trọng Lư ngắn ngủi nhưng đong đầy những suy tư. Chỉ với bốn câu thơ, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thu buồn man mác, nơi có mây trắng bay lững lờ, có nỗi buồn xưa cũ tràn về trong từng cơn gió, và có cả những chàng trai trẻ mang trong lòng những giấc mộng rực cháy.

Mây trắng – biểu tượng của thời gian và hoài niệm

“Mây trắng bay đầy trước ngõ tre,
Buồn xưa theo với gió thu về.”

Mây trắng là hình ảnh quen thuộc trong thi ca, thường gợi lên sự vô định, lãng đãng như những nỗi niềm phiêu du của con người. Nhưng trong thơ Lưu Trọng Lư, mây trắng không chỉ đơn thuần là cảnh vật, mà còn là dấu hiệu của thời gian, của ký ức. Nó “bay đầy trước ngõ tre”, như thể đang vây lấy không gian, phủ lên đó một lớp hoài niệm mờ ảo.

Và khi gió thu về, nỗi buồn xưa cũng trở lại. Có những nỗi buồn không bao giờ biến mất, chỉ tạm lắng xuống để rồi mỗi độ thu sang lại trỗi dậy, quấn quýt tâm hồn người như những chiếc lá vàng chao nghiêng trong gió.

Những chàng trai trẻ và giấc mộng thanh xuân

“Vài chàng trai trẻ sầu biêng biếc,
Mộng nở trong lòng sắc đỏ hoe.”

Hình ảnh những chàng trai trẻ mang một nỗi sầu “biêng biếc” gợi lên sự bâng khuâng, khắc khoải của tuổi trẻ. Đó là nỗi buồn không rõ nguyên do, có thể là nỗi buồn của một tâm hồn mộng mơ, hoặc cũng có thể là sự hoang mang trước những đổi thay của cuộc đời.

Nhưng giữa khung cảnh thu u buồn, những giấc mộng vẫn “nở trong lòng sắc đỏ hoe”. Màu đỏ ấy có thể là màu của niềm tin, của khao khát, của những ước vọng còn cháy bỏng trong tim. Dù có sầu muộn, những chàng trai ấy vẫn mang trong mình một nội lực mạnh mẽ, như ngọn lửa không dễ dàng bị dập tắt.

Thông điệp của bài thơ – nỗi buồn và sức sống tuổi trẻ

Mây trắng của Lưu Trọng Lư là sự hòa quyện giữa hai thái cực: nỗi buồn của thời gian và sức sống của tuổi trẻ. Có những nỗi buồn như gió thu, như mây trắng – không thể nắm bắt, không thể xua tan. Nhưng trong lòng những chàng trai trẻ, dù có nỗi sầu, vẫn còn đó những giấc mơ. Bởi tuổi trẻ luôn là vậy – dù có buồn, vẫn không thôi khát khao, vẫn ấp ủ những ước vọng rực rỡ như màu đỏ hoe trong trái tim.

Và có lẽ, chính những giấc mộng ấy sẽ là ngọn lửa xua tan đi cái lạnh lẽo của mùa thu, của thời gian, và của cả những nỗi buồn không tên…

*

Lưu Trọng Lư – Người tiên phong của Phong trào Thơ mới

Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, sinh ra tại làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Ông xuất thân trong một gia đình nho học và sớm bộc lộ tài năng văn chương.

Là một trong những người khởi xướng và tích cực cổ vũ Phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư đã để lại dấu ấn sâu đậm với những vần thơ trữ tình giàu cảm xúc, nổi bật là bài Tiếng thu với hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác” đã trở thành biểu tượng của thi ca Việt Nam. Ngoài thơ, ông còn sáng tác văn xuôi, kịch nói, cải lương, góp phần phong phú cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.

Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tham gia Văn hóa cứu quốc, hoạt động tuyên truyền văn nghệ trong kháng chiến. Sau năm 1954, ông tiếp tục cống hiến trong lĩnh vực sân khấu và văn học, từng giữ chức Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.

Với những đóng góp lớn lao, năm 2000, Lưu Trọng Lư được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Lưu Trọng Lư không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là người đã góp phần làm thay đổi diện mạo thơ ca Việt Nam.

Viên Ngọc Quý.