Hoa gạo
Tặng Tôn Thất Đào
Hoa gạo trên cây nở đỏ trời
Lòng ta cũng nở với hoa tươi
Như cô áo đỏ tình vừa nở
Trên cặp môi son với nụ cười
Đỏ ửng hoa say ánh nắng đào
Đẹp như thiếu nữ đượm tình yêu
Trong bầu không khí đầy mơ ước
Rạo rực lòng xuân dưới trướng đào
Rực rỡ lòng ta nhuốm sắc hoa
Vì cô áo đỏ ở phương xa
Tình yêu đỏ thắm như hoa gạo
Và má cô em đỏ đậm đà
Ta chọn vần thơ một sắc hồng
Để cô áo đỏ tuyệt vời trông
Trên cành cây gạo hoa càng thắm
Càng thấy thơ ta sắc thắm nồng
*
Hoa Gạo – Sắc Đỏ Rực Rỡ Của Tình Yêu Và Nỗi Nhớ
Có những loài hoa không chỉ đẹp bởi màu sắc, mà còn đẹp bởi những kỷ niệm và cảm xúc mà chúng khơi gợi trong lòng người. Hoa gạo, với sắc đỏ rực rỡ giữa trời xuân, đã đi vào thi ca như một biểu tượng của tình yêu, của nỗi nhớ thương và cả những xúc cảm nồng nàn nhất. Trong bài thơ “Hoa gạo” của Thái Can, loài hoa ấy không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên mà còn là sự hòa quyện giữa tâm hồn thi nhân với tình yêu, với hình bóng một người con gái nơi phương xa.
Hoa gạo – Màu đỏ của sức sống và yêu thương
“Hoa gạo trên cây nở đỏ trời
Lòng ta cũng nở với hoa tươi
Như cô áo đỏ tình vừa nở
Trên cặp môi son với nụ cười.”
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, sắc đỏ của hoa gạo đã bao trùm cả không gian. Hoa không chỉ nở trên cây, mà còn nở trong lòng người, lan tỏa sự rực rỡ, tươi vui.
Tác giả khéo léo ví sắc đỏ ấy như màu áo của một cô gái, như nụ cười e ấp trên cặp môi son. Ở đây, màu sắc không đơn thuần là màu sắc, mà là sự giao thoa giữa thiên nhiên và con người, giữa cảnh và tình, giữa hoa gạo và bóng dáng của một người con gái khiến lòng thi nhân xao động.
Thiên nhiên và lòng người – Sự hòa quyện của những rung động đầu đời
“Đỏ ửng hoa say ánh nắng đào
Đẹp như thiếu nữ đượm tình yêu
Trong bầu không khí đầy mơ ước
Rạo rực lòng xuân dưới trướng đào.”
Mỗi loài hoa đều có một mùa riêng, và hoa gạo thuộc về mùa xuân, về những ngày tràn ngập nắng ấm và khát khao. Sắc đỏ của hoa gạo không chỉ mang ý nghĩa của sức sống, của thanh xuân, mà còn là biểu tượng của những rung cảm tình yêu đầu đời – trong sáng, rạo rực và đầy mơ mộng.
Giữa bầu không khí xuân, người thi nhân không chỉ say hoa mà còn say lòng, say cả những hình ảnh về người con gái phương xa. Hoa gạo rực rỡ giữa trời, cũng giống như tình cảm trong lòng nhà thơ đang bừng nở, một sự tương đồng tuyệt đẹp giữa thiên nhiên và tâm hồn con người.
Sắc hoa – Sắc yêu thương nồng nàn
“Rực rỡ lòng ta nhuốm sắc hoa
Vì cô áo đỏ ở phương xa
Tình yêu đỏ thắm như hoa gạo
Và má cô em đỏ đậm đà.”
Bước sang đoạn thơ này, cảm xúc càng trở nên mãnh liệt hơn. Sắc đỏ không còn chỉ là của hoa, mà đã trở thành màu của tình yêu.
Nhà thơ không giấu được nỗi nhớ thương dành cho cô gái phương xa – người mang màu áo đỏ, người mà hình bóng đã gắn liền với sắc hoa gạo trong tâm trí ông. Hoa gạo không chỉ là một loài hoa vô tri, mà nó đại diện cho tình yêu, cho hình ảnh người thương, cho những rung động chân thành và mãnh liệt.
Thơ và hoa – Khi cảm xúc hóa thành sắc hồng
“Ta chọn vần thơ một sắc hồng
Để cô áo đỏ tuyệt vời trông
Trên cành cây gạo hoa càng thắm
Càng thấy thơ ta sắc thắm nồng.”
Khép lại bài thơ, Thái Can để lại một hình ảnh thật đẹp: thơ và hoa hòa quyện vào nhau. Thi nhân chọn những vần thơ mang sắc hồng, không phải ngẫu nhiên mà vì đó là màu của hoa gạo, màu của tình yêu và màu của hình bóng người con gái trong lòng ông.
Thơ cất lên cũng như hoa nở, càng nhìn hoa rực rỡ, càng thấy thơ dạt dào cảm xúc. Thơ không chỉ là ngôn từ, mà là nơi lưu giữ những nỗi nhớ, những yêu thương và những cảm xúc nồng cháy nhất.
Lời kết – Hoa gạo và những dư âm của tình yêu
“Hoa gạo” của Thái Can không chỉ đơn thuần là một bức tranh thiên nhiên, mà còn là một bài thơ về tình yêu và nỗi nhớ. Sắc đỏ của hoa gạo tượng trưng cho sự mãnh liệt, say đắm của những rung động trong tim, cũng như hình ảnh người con gái trong lòng thi nhân – đẹp đẽ, dịu dàng nhưng cũng đầy quyến rũ.
Hoa gạo cứ nở theo mùa, nhưng tình cảm trong lòng nhà thơ thì chẳng hề phai nhạt theo thời gian. Bài thơ là một minh chứng cho sức sống mãnh liệt của tình yêu – dù xa cách, dù chỉ còn là hoài niệm, nhưng vẫn luôn rực rỡ và bùng cháy như sắc đỏ hoa gạo trên bầu trời xuân.
*
Thái Can – Bác sĩ và Nhà thơ Tiền Chiến
Thái Can (1910 – 1998) là một bác sĩ và nhà thơ nổi bật trong phong trào Thơ Mới Việt Nam. Ông sinh ngày 22 tháng 10 năm 1910 tại Hà Tĩnh, từng theo học tại nhiều ngôi trường danh tiếng trước khi tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1940.
Ngay từ khi còn đi học, Thái Can đã bắt đầu sáng tác thơ và đăng trên các tờ báo lớn đương thời như Phong Hoá, Tiểu thuyết thứ bảy, Hà Nội báo… Tập thơ đầu tay Những nét đan thanh (1934) đã khẳng định phong cách trữ tình, sâu lắng của ông, sau này được tái bản với tên Thơ Thái Can (1995). Năm 1941, ông được giới thiệu trong Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh – Hoài Chân.
Thơ Thái Can chủ yếu xoay quanh tình yêu và số phận con người, với âm điệu nhẹ nhàng, man mác buồn. Dù bị nhận xét là có phần ước lệ, nhưng những vần thơ của ông vẫn để lại dấu ấn với nét nhạc điệu riêng biệt và cảm xúc chân thành. Sau năm 1954, ông di cư vào Nam rồi sang Hoa Kỳ, tiếp tục hành nghề y cho đến khi qua đời năm 1998.
Dù không thuộc hàng những tên tuổi hàng đầu của Thơ Mới, Thái Can vẫn để lại dấu ấn đặc trưng với những vần thơ đượm chất hoài niệm và triết lý nhân sinh.
Viên Ngọc Quý.
