Những bài hát, con đường và con người

Những bài hát không ai hát nữa
Đã vỡ trên môi anh ngọn gió dịu dàng
Sẫm bên đường mỗi sợi cỏ hoàng hôn
Nghe thương mến lại thắp từng ngọn lửa
Những bài hát không ai hát nữa
Đã vỡ trên môi anh ngọn gió dịu dàng.

Những con đường không ai trở lại
Đã xuyên qua anh những mạch máu âm thầm
Anh nghe đập những bước chân đồng đội
Bao lối mòn chớp lửa chiến tranh
Những con đường không ai trở lại
Đã xuyên qua anh những mạch máu âm thầm

Những con người không ai gặp nữa
Đã đặt trên vai anh gánh nặng cuối cùng
Bao khuôn mặt gầy xanh, mơ mộng
Như cánh rừng, đã thuộc về anh
Những con người không ai gặp nữa
Đang sống cùng anh trọn tuổi xuân…

7-1984

*

Những Bài Hát, Con Đường và Con Người – Dấu Ấn Không Phai của Ký Ức

Ký ức là những gì đã trôi qua nhưng không hề mất đi. Nó vẫn còn đó, âm vang trong những bài hát xưa, in dấu trên những con đường cũ và hiện hữu trong hình bóng những con người từng gắn bó. Bài thơ Những bài hát, con đường và con người của Nguyễn Khoa Điềm là một dòng hoài niệm sâu lắng, nơi những kỷ niệm tưởng như đã tàn phai nhưng vẫn cháy sáng trong lòng người ở lại.

Những bài hát – âm vang của quá khứ

“Những bài hát không ai hát nữa
Đã vỡ trên môi anh ngọn gió dịu dàng…”

Những bài hát đã từng vang vọng, từng là nhịp đập của một thời tuổi trẻ, giờ đây không còn ai cất lên nữa. Nhưng chúng không thực sự mất đi – chúng chỉ hóa thành những cơn gió dịu dàng, len lỏi vào lòng người, khơi dậy những xúc cảm thương mến. Ký ức không phải là thứ có thể xóa nhòa. Ngược lại, nó vẫn sống mãi, thắp sáng từng ngọn lửa âm ỉ trong tâm hồn.

Những con đường – nhịp đập của lịch sử

“Những con đường không ai trở lại
Đã xuyên qua anh những mạch máu âm thầm…”

Những con đường xưa, những dấu chân đã từng in hằn trên lối mòn chiến tranh, giờ đây có thể vắng bóng người qua lại. Nhưng chúng không chỉ là những con đường vật lý – chúng còn là những vết cắt trong lòng người, là dòng chảy ký ức âm thầm hòa vào mạch máu. Trên những con đường ấy, đồng đội đã từng sánh vai, đã từng ngã xuống, và giờ đây, dù họ không còn nữa, bước chân họ vẫn vang vọng trong lòng người ở lại.

Những con người – sự tiếp nối của một thế hệ

“Những con người không ai gặp nữa
Đã đặt trên vai anh gánh nặng cuối cùng…”

Những con người đã khuất, những người không còn xuất hiện trên cõi đời này, nhưng họ không hề biến mất. Họ để lại cho người ở lại một sứ mệnh, một gánh nặng của ký ức, của nghĩa tình. Những khuôn mặt xanh xao, mơ mộng, giờ đã thuộc về một phần của anh – một phần không thể tách rời. Họ không chỉ là quá khứ, họ vẫn sống, vẫn hòa vào cuộc đời, vẫn đồng hành trên từng bước đường.

Lời kết – Sống để gìn giữ ký ức

Bài thơ Những bài hát, con đường và con người của Nguyễn Khoa Điềm là một dòng hoài niệm trầm lắng nhưng sâu sắc. Nó nhắc nhở chúng ta rằng những điều tưởng chừng như đã mất – những bài hát không ai hát, những con đường không ai trở lại, những con người không còn gặp nữa – thực ra vẫn luôn tồn tại trong tâm hồn người ở lại.

Ký ức không phải để quên lãng. Ký ức là để trân trọng, để tiếp nối, để những gì đã qua không trở thành vô nghĩa. Những con người của quá khứ không mất đi, họ vẫn sống trong mỗi chúng ta, trong từng bước đi, trong từng lời ca, trong từng đoạn đường của cuộc đời này.

*

Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam

Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.

Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.

Viên Ngọc Quý.