Thấy người trở lại

Tặng hai bạn Th, L.

Vẫn khoé môi dẩu lên như ngày nào
Vẫn bước chân nhanh, tiếng cười vang
Bình tâm ngắm em hạnh phúc
Con đường dài đã đi qua
Bao gió mưa
Giờ đi vào trọn vẹn.

Rồi em đi mãi
In dấu chân sớm chiều bận rộn
Nhắc chúng ta luôn trở về…

*

Dấu chân trở về – Sự hiện diện của ký ức và tình người

Trong cuộc đời, có những con người bước vào thế giới của ta, để lại những dấu ấn không thể xóa nhòa. Dù họ có đi xa hay trở lại, dù thời gian có phủ lên bao lớp bụi của dĩ vãng, thì hình ảnh của họ vẫn còn đó, sống động trong tâm trí ta. Bài thơ Thấy người trở lại của Nguyễn Khoa Điềm là một bản nhạc dịu dàng về sự trở về – không chỉ là sự trở về của một người, mà còn là sự trở về của những ký ức, những tình cảm đã từng đong đầy.

Những nét thân quen không đổi thay

“Vẫn khoé môi dẩu lên như ngày nào
Vẫn bước chân nhanh, tiếng cười vang
Bình tâm ngắm em hạnh phúc”

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh người trở lại – một hình ảnh không hề xa lạ, mà trái lại, quá đỗi thân quen. Dáng vẻ ấy, nụ cười ấy, giọng nói ấy vẫn như ngày nào, gợi lên biết bao cảm xúc trong lòng người đối diện. Cái “khoé môi dẩu lên”, bước chân nhanh nhẹn, tiếng cười vang – tất cả như minh chứng rằng dù bao năm tháng đã qua, người ấy vẫn giữ nguyên những gì từng thuộc về họ, từng làm nên con người họ.

Không chỉ là niềm vui của sự gặp lại, mà trong khoảnh khắc ấy, người ngắm nhìn cũng cảm thấy một sự bình yên. Chứng kiến người bạn của mình hạnh phúc, người ở lại cũng vơi đi những ưu tư của cuộc sống.

Con đường dài đã qua – Những giông bão trở thành dĩ vãng

“Con đường dài đã đi qua
Bao gió mưa
Giờ đi vào trọn vẹn.”

Cuộc đời là những chặng đường dài, nơi con người phải vượt qua bao thử thách, bao bão tố. Có lẽ người ấy cũng đã từng đi qua những tháng ngày không dễ dàng, đã từng đối diện với những khó khăn, những biến cố. Nhưng giờ đây, khi gặp lại, dường như tất cả đã lùi vào quá khứ, nhường chỗ cho sự bình yên và trọn vẹn của hiện tại.

Câu thơ “Giờ đi vào trọn vẹn” mang một sắc thái nhẹ nhàng nhưng sâu lắng. Đó không chỉ là sự hoàn thành một hành trình, mà còn là sự đủ đầy về tinh thần, về cảm xúc. Những gì đã trải qua, dù có gian nan thế nào, cũng đã góp phần làm nên con người của hôm nay.

Dấu chân không phai – Lời nhắc nhở về sự trở về

“Rồi em đi mãi
In dấu chân sớm chiều bận rộn
Nhắc chúng ta luôn trở về…”

Câu thơ cuối cùng mang một dư vị man mác. Người ấy vẫn tiếp tục bước đi trên hành trình của mình, như mọi người vẫn phải tiến về phía trước. Nhưng dù có đi xa, những dấu chân đã in trên con đường cũ vẫn còn đó.

Hình ảnh “dấu chân sớm chiều bận rộn” gợi lên một cuộc sống đầy trách nhiệm, đầy những tất bật, lo toan. Nhưng chính những bước chân ấy lại nhắc nhở những người ở lại về sự trở về. Trở về không chỉ là một hành động vật lý, mà còn là một trạng thái tâm hồn – trở về với những giá trị xưa cũ, với những gì từng gắn bó, với những con người đã từng cùng ta đi qua một đoạn đường đời.

Lời kết

Bài thơ Thấy người trở lại tuy ngắn gọn nhưng chất chứa nhiều tầng ý nghĩa. Đó là niềm hạnh phúc khi thấy một người thân quen quay về, là sự trân trọng đối với những gì họ đã trải qua, và là lời nhắc nhở rằng dù cuộc sống có cuốn ta đi xa đến đâu, cũng đừng quên con đường trở về – trở về với tình cảm chân thành, với những người đã luôn ở đó chờ đợi ta.

Nguyễn Khoa Điềm, bằng những câu thơ dung dị mà giàu cảm xúc, đã vẽ nên một bức tranh đầy ấm áp về tình người. Trong thế giới rộng lớn này, có những con người đến rồi đi, nhưng có những người, dù đi xa, vẫn mãi hiện diện trong trái tim ta – như một dấu chân không bao giờ phai nhạt.

*

Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam

Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.

Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.

Viên Ngọc Quý.