Viết trong ngày Valentine

Tôi luôn nhớ về họ
Những người đàn bà nhân hậu
Dong dỏng cao
Mông tròn
Vòng tay mềm mại
Sớm chia tay người đàn ông
Yểu mệnh
Bằng tất cả tình yêu cháy nồng
Riết róng

Đáp lại
Bọn đàn ông
Như cánh chuồn chuồn mỏng mảnh
Phất phơ đạp nước
Trên đại dương xanh biếc
Thanh xuân

Dù tháng, dù năm
Người đàn bà không bao giờ vơi cạn
Tình yêu cay đắng của mình

Tháng 2-2008

*

Tình Yêu Và Nỗi Đau Trong Ngày Valentine

Ngày Valentine – ngày của những đôi lứa yêu nhau, của hoa hồng và những lời hứa hẹn, nhưng trong bài thơ Viết trong ngày Valentine, Nguyễn Khoa Điềm lại mang đến một góc nhìn khác. Không phải là những giây phút nồng nàn, rực rỡ, bài thơ khắc họa hình ảnh những người phụ nữ nhân hậu, với một tình yêu mãnh liệt nhưng cũng đầy cay đắng.

Người đàn bà – hiện thân của tình yêu mãnh liệt và bền bỉ

“Tôi luôn nhớ về họ
Những người đàn bà nhân hậu
Dong dỏng cao
Mông tròn
Vòng tay mềm mại”

Nguyễn Khoa Điềm mở đầu bài thơ bằng một sự tri ân dịu dàng dành cho những người phụ nữ. Họ không chỉ được nhắc đến như những thực thể tồn tại, mà còn là biểu tượng của sự dịu dàng, kiên nhẫn, nhân hậu. Những đường nét cơ thể mềm mại hòa quyện với vẻ đẹp tâm hồn, làm nên chân dung những người phụ nữ yêu và sống hết mình.

Nhưng tình yêu của họ không trọn vẹn. Họ là những người phải sớm chia tay người đàn ông của mình – những người “yểu mệnh”, những cuộc tình đứt gãy giữa chừng, để lại nỗi đau cùng ngọn lửa yêu thương vẫn chưa kịp tàn.

Những người đàn ông – như cánh chuồn chuồn thoáng qua

“Đáp lại
Bọn đàn ông
Như cánh chuồn chuồn mỏng mảnh
Phất phơ đạp nước
Trên đại dương xanh biếc
Thanh xuân”

Hình ảnh những người đàn ông hiện lên thật mong manh, hời hợt như cánh chuồn chuồn lướt nhẹ trên mặt nước. Họ bước vào cuộc đời của người phụ nữ như một cơn gió, để rồi nhanh chóng rời đi, để lại những người đàn bà một mình với tình yêu vẫn còn nguyên vẹn trong tim.

Phép ẩn dụ “cánh chuồn chuồn đạp nước trên đại dương thanh xuân” gợi lên sự phù phiếm, sự chông chênh của những người đàn ông trước tình yêu của người phụ nữ. Họ có thể đắm mình trong cuộc vui, trong ánh sáng của tuổi trẻ, nhưng ít ai có thể lặn sâu vào đáy đại dương cảm xúc của người phụ nữ, nơi chất chứa cả sự dịu dàng lẫn đắng cay.

Tình yêu của người phụ nữ – mãi mãi không vơi cạn

“Dù tháng, dù năm
Người đàn bà không bao giờ vơi cạn
Tình yêu cay đắng của mình”

Dù thời gian có trôi qua, dù những người đàn ông có rời xa, thì tình yêu của người phụ nữ vẫn còn đó, mãnh liệt và bất diệt. Nhưng đó không chỉ là một tình yêu đẹp, mà còn là một tình yêu mang đầy dư vị cay đắng. Họ yêu không chỉ bằng sự lãng mạn thoáng qua, mà bằng cả trái tim, bằng những tháng năm dài đằng đẵng, dù bên cạnh họ không còn người đàn ông ấy nữa.

Lời kết – Valentine của những người ở lại

Bài thơ Viết trong ngày Valentine không ngợi ca tình yêu lứa đôi trong men say hạnh phúc, mà khắc họa một góc khuất của tình yêu – nơi có những người phụ nữ yêu hết mình nhưng cũng chịu nhiều đau thương. Họ không quên, không vơi cạn tình yêu của mình, dù người đàn ông đã đi xa, dù thời gian có đổi thay.

Valentine không chỉ dành cho những người đang yêu, mà còn là ngày để nhớ về những mối tình đã qua, những nỗi đau lặng thầm, những con tim vẫn mãi lưu giữ hình bóng người thương. Và trong góc nhỏ của bài thơ này, ta thấy một Valentine không rực rỡ sắc hồng, nhưng vẫn thấm đượm tình yêu một tình yêu bền bỉ, sâu lắng và đầy nhân hậu.

*

Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam

Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.

Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.

Viên Ngọc Quý.