Con thuyền không bến

Em đi từ bến Chia ly
Bạn bè đón em đầy thuyền hoan hỷ
Nhưng con thuyền xuôi suốt dòng sông lệ
Và ngoài khoang mưa gió đầy trời

Nước mắt nào còn đọng nước sông trôi?
Khóc người đi không còn trở lại
Thưa thớt xóm làng, tre gày bờ, bãi
Con sông buồn vẫn cứ sông Thương!

Năm trước ngày này anh rứt yêu đương
Bỏ em bơ vơ đơn chiếc…
Năm nay khóc anh giữa sông mưa mờ mịt
Con thuyền không bến yêu thương!

Sông Thương, ngày 7-11-1995

*

Con Thuyền Không Bến – Trôi Giữa Dòng Thương Nhớ

Bài thơ Con thuyền không bến của nhà thơ Anh Thơ gợi lên một nỗi buồn mênh mông, một sự trống trải khôn cùng của người ở lại sau mất mát. Con thuyền, dòng sông, mưa gió… tất cả tạo thành một bức tranh u uất, nơi nỗi đau và ký ức quyện vào nhau, trôi mãi không bờ bến.

Dòng sông tiễn biệt – Nỗi đau khôn nguôi

“Em đi từ bến Chia ly
Bạn bè đón em đầy thuyền hoan hỷ
Nhưng con thuyền xuôi suốt dòng sông lệ
Và ngoài khoang mưa gió đầy trời”

Câu mở đầu đặt người đọc vào một chuyến đi trên sông, nhưng không phải một hành trình vui tươi mà là chuyến đi từ bến Chia ly – nơi khởi nguồn của nỗi đau, của sự mất mát. Bạn bè có thể đông vui, có thể hân hoan, nhưng với người phụ nữ trong thơ, con thuyền này chỉ là con thuyền của nước mắt, của những giọt lệ hòa tan vào dòng chảy vô tận của thời gian.

Mưa gió ngoài khoang không chỉ là cảnh vật thiên nhiên mà còn là sự đồng vọng của lòng người. Bão tố trong tâm hồn như hòa vào cơn mưa bất tận ngoài kia, tạo nên một không gian đầy cô đơn và tuyệt vọng.

Dòng Thương – Dòng lệ

“Nước mắt nào còn đọng nước sông trôi?
Khóc người đi không còn trở lại
Thưa thớt xóm làng, tre gày bờ, bãi
Con sông buồn vẫn cứ sông Thương!”

Dòng sông Thương – cái tên như vận vào số phận, cứ mãi trôi mà chẳng thể đổi thay. Nhìn dòng nước xuôi về hư vô, người con gái nhận ra nước mắt của mình rồi cũng hòa lẫn vào dòng chảy ấy. Nước sông cứ chảy, nhưng người đã đi thì không bao giờ trở lại.

Khung cảnh hai bên bờ sông cũng nhuốm màu tiêu điều: xóm làng thưa thớt, tre gày guộc… phải chăng đây là sự phản chiếu của lòng người? Thiên nhiên và con người như hòa vào nhau trong sự hoang vắng, trong nỗi đau mất mát không thể nguôi ngoai.

Con thuyền không bến – Nỗi cô đơn đến tận cùng

“Năm trước ngày này anh rứt yêu đương
Bỏ em bơ vơ đơn chiếc…
Năm nay khóc anh giữa sông mưa mờ mịt
Con thuyền không bến yêu thương!”

Năm trước, người đã chọn ra đi, bỏ lại một bóng hình cô độc giữa cuộc đời. Năm nay, con thuyền vẫn lênh đênh, nhưng lần này là giữa sông mưa giăng kín lối, giữa nỗi đau đớn không thể gọi thành lời.

Con thuyền không bến yêu thương – một hình ảnh đầy ám ảnh. Nếu trước đây, con thuyền còn có bến bờ của yêu thương, của hạnh phúc, thì giờ đây, nó chỉ còn lại sự bơ vơ giữa dòng nước lạnh lẽo. Không có bến bờ nào chờ đợi, không có vòng tay nào dang rộng đón chờ.

Thông điệp của bài thơ

Bài thơ Con thuyền không bến không chỉ nói về sự mất mát của một tình yêu, mà còn là nỗi đau về sự chia ly vĩnh viễn. Dòng sông Thương trở thành chứng nhân của nỗi cô đơn, con thuyền không bến trở thành biểu tượng cho những tâm hồn lạc lõng giữa đời.

Anh Thơ đã vẽ nên một bức tranh buồn, nhưng lại vô cùng chân thực về nỗi đau của người ở lại. Đó là lời nhắc nhở rằng, trong cuộc đời, có những mất mát không thể nguôi ngoai, có những vết thương mãi mãi không lành. Và cũng như dòng sông vẫn trôi, con người vẫn phải tiếp tục cuộc hành trình của riêng mình, dù trong lòng luôn mang theo những ký ức không thể nào phai.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.