Đêm hè

Vườn vắng gió, ve sầu im tiếng hát,
Ao đầy bèo, đom đóm rủ nhau bơi.
Trời quang mây, cánh diều bay hóng mát
Tận Ngân Hà buông giọng sáo chơi vơi.

Nhà trong xóm đèn mờ qua tấm rại,
Các ông già ra võng hát thơ xưa.
Những đàn bà lên khung ngồi dệt vải
Tiếng thoi gieo cùng điệu nhịp nhàng đưa.

Ngoài đồng lúa một vài cô tát nước
Múc trăng lên theo tiếng hát mơ màng.
Thấp thoáng bóng trên sông đào phía trước.
Bọn trai làng bơi tắm nói cười vang.

*

Đêm Hè – Bức Tranh Thanh Bình Của Làng Quê Việt

Giữa cái oi nồng của những ngày hè, khi mặt trời khuất sau lũy tre làng, bầu trời mở ra một khoảng không dịu dàng và thênh thang. Đêm xuống, mọi vật như lặng đi trong sự thư thái, nhường chỗ cho những âm thanh và hình ảnh rất đỗi bình dị của làng quê Việt. Trong bài thơ Đêm hè, nhà thơ Anh Thơ đã khắc họa một bức tranh làng quê mộc mạc mà tràn đầy sức sống, nơi con người hòa quyện với thiên nhiên trong nhịp điệu chậm rãi, an yên của cuộc sống.

Không Gian Đêm Hè – Sự Lắng Đọng Và Bình Yên

Bài thơ mở ra với khung cảnh tĩnh mịch của khu vườn khi đêm về:

“Vườn vắng gió, ve sầu im tiếng hát,
Ao đầy bèo, đom đóm rủ nhau bơi.
Trời quang mây, cánh diều bay hóng mát
Tận Ngân Hà buông giọng sáo chơi vơi.”

Không còn cái oi bức của ban ngày, không gian đêm hè được bao phủ bởi sự lặng lẽ. Tiếng ve sầu vốn xao xác suốt ngày cũng im bặt, như nhường lại khoảng không cho màn đêm thấm đẫm sự mát lành. Ao bèo tĩnh lặng, điểm xuyết ánh sáng lập lòe của đom đóm, tạo nên một vẻ đẹp huyền ảo. Trên cao, bầu trời trong vắt, không gợn chút mây, cánh diều lững lờ bay trong gió nhẹ, tiếng sáo diều vang vọng như một khúc nhạc của thiên nhiên, hòa quyện với không gian tĩnh mịch của làng quê.

Những Âm Thanh Đời Thường Trong Đêm Quê

Không gian yên bình của buổi đêm không đồng nghĩa với sự tĩnh lặng tuyệt đối. Ở đâu đó, ánh đèn leo lét hắt qua tấm rại, soi rõ những sinh hoạt quen thuộc của người dân:

“Nhà trong xóm đèn mờ qua tấm rại,
Các ông già ra võng hát thơ xưa.
Những đàn bà lên khung ngồi dệt vải
Tiếng thoi gieo cùng điệu nhịp nhàng đưa.”

Hình ảnh những ông lão thong dong trên chiếc võng, trầm tư ngâm thơ xưa, gợi lên một nét đẹp rất riêng của làng quê. Trong khi đó, những người phụ nữ bên khung cửi vẫn miệt mài với công việc, tiếng thoi đưa đều đặn như một khúc nhạc lao động nhịp nhàng, thân thuộc.

Tất cả những âm thanh ấy, dù nhẹ nhàng, vẫn đủ để làm nên linh hồn của một đêm hè – một nhịp điệu bình yên của cuộc sống, nơi con người hòa mình với tự nhiên và tận hưởng khoảnh khắc thảnh thơi giữa cuộc mưu sinh.

Sự Gắn Bó Giữa Con Người Và Thiên Nhiên

Bài thơ khép lại với hình ảnh con người vui đùa giữa thiên nhiên rộng lớn:

“Ngoài đồng lúa một vài cô tát nước
Múc trăng lên theo tiếng hát mơ màng.
Thấp thoáng bóng trên sông đào phía trước.
Bọn trai làng bơi tắm nói cười vang.”

Cảnh những cô gái tát nước dưới ánh trăng, tiếng hát ngân nga hòa vào không gian khiến bức tranh đêm hè trở nên trữ tình hơn bao giờ hết. Những chàng trai làng cũng chẳng chịu thua, họ vui đùa dưới dòng sông mát lành, tiếng cười vang xa, xua tan đi cái nóng oi ả của mùa hè.

Thông Điệp Về Cuộc Sống Bình Dị Mà Đẹp Đẽ

Bài thơ Đêm hè không chỉ là một bức tranh về cảnh sắc làng quê mà còn mang đến cảm giác ấm áp về cuộc sống nơi đây. Trong nhịp điệu chậm rãi của buổi đêm, con người vẫn hăng say lao động, vẫn vui đùa, vẫn tận hưởng những niềm vui nhỏ bé mà trọn vẹn.

Dưới ánh trăng và bầu trời sao, từng âm thanh, từng hình ảnh đều đượm một nỗi bình yên sâu lắng. Cuộc sống làng quê tuy giản dị nhưng đầy sức sống, nơi con người gắn bó hài hòa với thiên nhiên, tìm thấy niềm vui trong những điều nhỏ bé.

Giữa nhịp sống hối hả ngày nay, đọc Đêm hè của Anh Thơ, ta như được trở về với một miền ký ức thân thương, nơi mà chỉ cần một đêm gió mát, một cánh diều vi vu hay một tiếng hát giữa đồng cũng đủ để làm lòng người lắng lại trong sự an nhiên hiếm có…

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.