Hai nhăm năm

Gần năm mươi năm, tôi vẫn tuổi hai nhăm.
Bởi chỉ mới hai nhăm năm là tôi được sống.
Có nước mà yêu: núi cao, biển rộng.
Có Đảng, Bác Hồ chỉ lối đi lên
Ôi! cái ngày ta được em chính quyền
Bụng đói lả, mà cuộc đời no hạnh phúc.

Anh yêu ơi! khi đọc trang thơ em nóng rực
Có lửa căm thù, có tiếng tình yêu.
Hai nhăm năm, không phải giấc chiêm bao.
Ta dựng lại đời ta, trên hai lần giặc phá.
Nhà Hạnh-phúc vẫn khói cơm thơm toả.

Con gái ta lại cắp sách tới trường xưa.
Những dòng sông, cầu lại nối đôi bờ.
Xe rầm rập ngày đêm vận chuyển vui
Dồn sức của, sức người ra trên tuyến
Trận cuối cùng, ta biết sức riêng ta.

Tôi muốn nói cùng các bạn bè xa
Từ người con gái anh hùng Xô-viết.
Trên giường bệnh ôm trái tim da diết
Bút giấy bên mình, lo viết cho Việt-nam
Đến người con trắng giải băng tang.
Thương nhớ Bác từ phương trời Thuỵ điền
Hắn hôm nay các chị càng xao xuyến.
Với những lời vẫn trang sách sáng ngời.
Đã góp phần chiến thắng cho quê tôi.

Hai nhăm năm Bác kính yêu ơi!
Nói sao hết lời chúng con ơn nhớ Bác.
Hôm nay bao bốt đèn đổ sập
Bao quân thù ngã gục ở miền Nam.

Những đứa con tuổi chẵn hai nhăm
Càng lớn mạnh với sức vươn cường tráng
Ở nơi xa, hẳn Bác vui, vì chúng con đang chiến thắng.

Hà Nội – Thái Bình
Những ngày đầu tháng 8-1970

*

Tuổi Hai Nhăm – Một Hành Trình Không Ngừng Lớn Mạnh

Bài thơ Hai nhăm năm của nhà thơ Anh Thơ là một lời tự sự đầy nhiệt huyết về quãng đời được sống trong tự do, được cống hiến cho đất nước và lý tưởng cách mạng. Hai nhăm năm không chỉ là con số, mà là một mốc son ghi dấu sự trưởng thành của một con người, của dân tộc, khi được soi đường bởi Đảng và Bác Hồ.

Hai Nhăm Năm – Một Tuổi Trẻ Bất Diệt

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, nhà thơ khẳng định rằng dù gần năm mươi tuổi, mình vẫn mãi tuổi hai nhăm – bởi chỉ khi đất nước giành được chính quyền, chỉ khi được sống dưới ánh sáng cách mạng, bà mới thực sự bắt đầu một cuộc đời ý nghĩa:

“Gần năm mươi năm, tôi vẫn tuổi hai nhăm.
Bởi chỉ mới hai nhăm năm là tôi được sống.
Có nước mà yêu: núi cao, biển rộng.
Có Đảng, Bác Hồ chỉ lối đi lên”

Đó là một lời tuyên ngôn mạnh mẽ về sự đổi thay của đời người khi gắn bó với vận mệnh dân tộc. Trước Cách mạng tháng Tám, con người sống trong kiếp lầm than, nhưng từ khi đất nước giành lại độc lập, mỗi ngày trôi qua đều trọn vẹn ý nghĩa. Hai nhăm năm ấy không chỉ là thời gian, mà là một quãng đời hạnh phúc – dù có đói khổ, dù phải chiến đấu, nhưng vẫn đầy ắp niềm tin vào tương lai.

Ngọn Lửa Căm Thù Và Tình Yêu Đất Nước

Trong thơ Anh Thơ, tình yêu nước luôn hòa quyện với nỗi căm thù giặc, trở thành động lực để chiến đấu và xây dựng quê hương:

“Anh yêu ơi! khi đọc trang thơ em nóng rực
Có lửa căm thù, có tiếng tình yêu.
Hai nhăm năm, không phải giấc chiêm bao.
Ta dựng lại đời ta, trên hai lần giặc phá.
Nhà Hạnh-phúc vẫn khói cơm thơm toả.”

Hai lần giặc phá, nhưng vẫn không thể khuất phục được tinh thần dân tộc. Dưới ngọn lửa chiến tranh, nhân dân ta không chỉ chống lại quân thù, mà còn kiên trì dựng xây, gìn giữ những giá trị của cuộc sống bình dị: tiếng cười trong ngôi nhà, hương cơm ấm áp, những đứa trẻ lại cắp sách đến trường.

Khát Vọng Xây Dựng Và Khẳng Định Chính Mình

Hai nhăm năm không chỉ là quãng thời gian đấu tranh mà còn là hành trình vươn lên mạnh mẽ. Những cây cầu lại nối đôi bờ, những dòng sông lại chảy trong yên bình, những con đường rầm rập xe cộ, và cả dân tộc dốc sức vào trận chiến cuối cùng:

“Những dòng sông, cầu lại nối đôi bờ.
Xe rầm rập ngày đêm vận chuyển vui
Dồn sức của, sức người ra trên tuyến
Trận cuối cùng, ta biết sức riêng ta.”

Những câu thơ mang đầy hơi thở của thời đại, thể hiện sự chuyển động không ngừng của đất nước. Cuộc kháng chiến chưa kết thúc, nhưng niềm tin chiến thắng đã lan tỏa mạnh mẽ, bởi nhân dân ta đã đủ sức mạnh để làm chủ vận mệnh của chính mình.

Niềm Tự Hào Và Lòng Biết Ơn

Ở nửa sau bài thơ, Anh Thơ mở rộng tầm nhìn ra thế giới. Những người bạn quốc tế, từ nữ anh hùng Xô Viết, người con Thụy Điển, cho đến biết bao tấm lòng xa xôi, tất cả đều đang dõi theo và sát cánh cùng Việt Nam trong cuộc chiến chính nghĩa:

“Tôi muốn nói cùng các bạn bè xa
Từ người con gái anh hùng Xô-viết.
Trên giường bệnh ôm trái tim da diết
Bút giấy bên mình, lo viết cho Việt-nam”

Hình ảnh người con gái trên giường bệnh vẫn cầm bút viết về Việt Nam là một biểu tượng đẹp đẽ của tinh thần đoàn kết quốc tế, một sự đồng lòng trong cuộc đấu tranh vì chính nghĩa. Những người bạn ấy đã góp phần làm nên chiến thắng của quê hương ta, và đó là điều mà nhà thơ không thể nào quên.

Lời Nhắn Gửi Đến Bác Hồ

Khép lại bài thơ, Anh Thơ nhắc đến vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc. Hai nhăm năm đã trôi qua, nhưng hình ảnh Bác Hồ vẫn sống mãi trong lòng nhân dân, và chiến thắng của đất nước chính là niềm vui lớn nhất gửi tới Người:

“Hai nhăm năm Bác kính yêu ơi!
Nói sao hết lời chúng con ơn nhớ Bác.
Hôm nay bao bốt đèn đổ sập
Bao quân thù ngã gục ở miền Nam.”

Sự trưởng thành của thế hệ “tuổi hai nhăm” chính là minh chứng cho tầm nhìn của Bác, cho con đường mà Người đã vạch ra. Dù Bác không còn nữa, nhưng ở nơi xa, hẳn Người cũng đang vui vì chiến thắng từng ngày của dân tộc.

Lời Kết

Bài thơ Hai nhăm năm không chỉ là một lời tự sự cá nhân, mà còn là lời khẳng định về sự lớn mạnh của cả một dân tộc. Nhà thơ nhìn lại quãng đường đã qua với niềm tự hào sâu sắc, bởi đó là những năm tháng không uổng phí, những năm tháng dựng xây trong chiến đấu.

Từ những vần thơ ấy, ta cảm nhận được sự kiên cường của con người Việt Nam – dù trải qua bao đau thương, mất mát, vẫn vững vàng tiến lên, vẫn giữ trọn niềm tin vào tương lai. Hai nhăm năm là biểu tượng của tuổi trẻ, của khát vọng, và của một đất nước không bao giờ khuất phục.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.