Trưa hè

Trời trong biếc không qua mây gợn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa.
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng,
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua.

Trong thôn vắng, tiếng gà xao xác gáy,
Các bà già đưa võng hát, thiu thiu…
Những đĩ con ngồi buồn lê bắt chấy
Bên đàn ruồi rạc nắng hết hơi kêu.

Ngoài đê thẳm, không người đi vắng vẻ,
Lũ chuồn chuồn giỡn nắng, đuổi nhau bay.
Nhưng thỉnh thoảng tiếng nhạc đồng buồn tẻ
Của vài người cỡi ngựa đến xua ngay.

*

Trưa Hè – Sự Tĩnh Lặng Giữa Nắng Nóng Và Nhịp Sống Thôn Quê

Khi mùa hè lên đến đỉnh điểm, mọi vật như ngưng đọng trong cái nóng gay gắt của buổi trưa. Nếu buổi sáng còn chút dịu mát, còn tiếng lao xao của chợ sớm, thì khi mặt trời lên cao, không gian trở nên vắng vẻ, im lìm, chỉ còn lại những dấu hiệu nhỏ bé của sự sống đang lặng lẽ trôi qua.

Bài thơ Trưa hè của Anh Thơ đã ghi lại khoảnh khắc ấy một cách tinh tế và đầy cảm xúc. Dưới bầu trời xanh biếc không gợn mây, gió nồm thổi mạnh, mang theo sự oi ả đặc trưng của mùa hạ.

“Trời trong biếc không qua mây gợn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa.
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng,
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua.”

Hình ảnh cánh diều bay chấp chới trong gió gợi lên nét đẹp yên bình của vùng quê. Những bông hoa lựu rực rỡ dưới nắng như ngọn lửa mùa hè đang bừng lên sức sống, nhưng giữa màu đỏ chói chang ấy, lũ bướm vàng lại bay qua với dáng vẻ lơ đãng, như thể chúng cũng đang mệt mỏi vì cái nóng oi ả của trưa hè.

Nhịp Sống Làng Quê – Chậm Rãi Và Lặng Lẽ

Bước vào không gian thôn quê, sự tĩnh lặng hiện lên rõ ràng hơn qua hình ảnh những người già, trẻ em trong buổi trưa buồn vắng:

“Trong thôn vắng, tiếng gà xao xác gáy,
Các bà già đưa võng hát, thiu thiu…
Những đĩ con ngồi buồn lê bắt chấy
Bên đàn ruồi rạc nắng hết hơi kêu.”

Trưa hè mang theo sự chậm rãi và uể oải. Không còn sự nhộn nhịp của buổi sáng, chỉ còn tiếng gà gáy lẻ loi giữa không gian tĩnh mịch. Các bà già đưa võng, miệng khe khẽ hát ru, nhưng giấc ngủ cũng chỉ chập chờn, mơ hồ. Những đứa trẻ ngồi lê la bắt chấy cho nhau, một hình ảnh rất đời thường mà bất cứ ai từng sống ở làng quê cũng sẽ thấy quen thuộc. Ngay cả đàn ruồi cũng như kiệt sức vì cái nắng hè gay gắt, tiếng vo ve của chúng nghe rời rạc và yếu ớt.

Ngoài Đồng Đê – Không Gian Cũng Mỏi Mệt

Không chỉ trong làng, ngoài đê cũng mang một dáng vẻ trầm lặng, chỉ còn lại nắng và những cánh chuồn chuồn bay đùa trong không khí oi nồng.

“Ngoài đê thẳm, không người đi vắng vẻ,
Lũ chuồn chuồn giỡn nắng, đuổi nhau bay.
Nhưng thỉnh thoảng tiếng nhạc đồng buồn tẻ
Của vài người cỡi ngựa đến xua ngay.”

Dưới cái nắng chang chang, con đường đê dài hun hút trở nên vắng vẻ, không ai muốn đi ra ngoài vào lúc này. Chỉ có những cánh chuồn chuồn bay chấp chới trong nắng, như thể chúng đang cố tìm niềm vui nhỏ nhoi giữa trưa hè oi ả. Nhưng không gian yên bình ấy thỉnh thoảng lại bị xua tan bởi tiếng nhạc đồng buồn tẻ của những người cưỡi ngựa đi qua, gợi lên một sự xao động nhẹ trong bức tranh tĩnh lặng của làng quê.

Bức Tranh Trưa Hè – Lặng Lẽ Nhưng Đầy Chất Thơ

Dưới cái nhìn tinh tế của Anh Thơ, trưa hè hiện lên không chỉ là một khoảng thời gian oi ả, mệt mỏi mà còn là một khoảnh khắc đầy chất thơ. Sự im lặng, chậm rãi của không gian, sự buồn tẻ trong từng cử chỉ của con người khiến ta cảm nhận rõ nét hơn cái nắng hè đang bao trùm lên vạn vật.

Nhưng chính trong sự lặng lẽ ấy, vẫn có những nét đẹp riêng – cánh diều bay xa trong gió, vườn hoa lựu đỏ rực, tiếng võng kẽo kẹt cùng lời ru êm ái. Đó là vẻ đẹp bình dị của cuộc sống, của làng quê Việt Nam, nơi mỗi khoảnh khắc đều mang theo một hơi thở rất riêng, vừa mộc mạc, vừa nên thơ.

Bài thơ Trưa hè không chỉ ghi lại cảnh vật mà còn gợi lên cảm xúc về một miền quê yên ả, nơi con người hòa mình với thiên nhiên, chấp nhận những quy luật của đất trời và sống chậm rãi giữa cuộc đời vồn vã…

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.