Ảnh ấy
Anh ấy mơ màng trong ảnh ấy
Người em lãng mạn quá đi thôi
Anh nhìn trân trối, anh tơ tưởng
Anh ngỡ là em đứng đấy rồi.
Anh tính ôm chầm lấy mắt mơ
Lấy môi lấy má… lấy ngây thơ
Để anh nút ớn mùi hương ấm
Của một tình yêu giận hững hờ!
Anh tính – kề tay lên trái tim
Ta đòi nóng hổi với say im.
Nhưng chao! Sao chỉ không gian lạnh?
Không bóng! Không hình! – không có em!
Anh ghi lấy ảnh. Những đau thương
Thấu tận lòng anh khổ chán chường.
Anh núp mắt vào đôi mắt ấy.
Rồi không ngăn được lệ anh tuôn…
Nước mắt tràn lên đôi mắt ấy.
Nào anh hay khóc! Phải em đâu?
– Đời mô em khóc vì anh khóc
Cho lệ lòng anh bạc vẻ sầu!
Anh không rời nữa ảnh thơ ngây
Và trở nên người dễ khóc lây
Anh khóc mắt anh trong mắt ấy
Để rằng:
– Em khóc với anh đây!
*
“Ảnh Ấy” – Khi Tình Yêu Hóa Thành Nước Mắt
Tình yêu, trong những khoảnh khắc sâu lắng nhất, không chỉ là niềm vui, sự hạnh phúc, mà còn là những giây phút xót xa khi ta chạm vào một hình bóng mà không thể ôm trọn, khi ta yêu một người mà chỉ còn lại hình ảnh lặng lẽ giữa thời gian. Ảnh Ấy của Bích Khê là một bài thơ chan chứa nỗi niềm như thế – một khúc nhạc buồn của sự nhớ thương, của nỗi cô đơn khi yêu thương chỉ còn là một ảo ảnh vô hình.
Hình bóng trong ảnh – Người yêu trong mộng
“Anh ấy mơ màng trong ảnh ấy
Người em lãng mạn quá đi thôi
Anh nhìn trân trối, anh tơ tưởng
Anh ngỡ là em đứng đấy rồi.”
Mở đầu bài thơ, Bích Khê đã vẽ lên một hình ảnh đầy cảm xúc: người con trai đứng trước bức ảnh của người yêu, ánh mắt đắm đuối, lòng dâng tràn thương nhớ. Bức ảnh ấy không chỉ là một hình bóng vô tri, mà trong mắt người yêu, nó sống động đến mức anh “ngỡ là em đứng đấy rồi”.
Câu thơ “Người em lãng mạn quá đi thôi” vang lên như một lời thốt nhẹ nhàng mà tha thiết, đầy yêu thương. Hình bóng trong ảnh không còn là một hình ảnh tĩnh lặng, mà trở thành một phần linh hồn của chàng trai – một thực thể vừa gần gũi, vừa xa vời, vừa thân thuộc, vừa như giấc mơ mong manh.
Khát khao ôm lấy yêu thương – Nhưng chỉ còn trống vắng
“Anh tính ôm chầm lấy mắt mơ
Lấy môi lấy má… lấy ngây thơ
Để anh nút ớn mùi hương ấm
Của một tình yêu giận hững hờ!”
Những dòng thơ tiếp theo mở ra một nỗi khát khao mãnh liệt – muốn chạm vào đôi mắt ấy, muốn hôn lên làn môi, muốn níu giữ những gì yêu thương nhất. Nhưng tất cả chỉ là “tính”, là ý định, là ước muốn trong tâm tưởng, bởi bức ảnh kia không thể đáp lại, người con gái ấy không còn bên cạnh.
“Nhưng chao! Sao chỉ không gian lạnh?
Không bóng! Không hình! – không có em!”
Câu thơ như một tiếng kêu nghẹn ngào giữa không gian mênh mông của nỗi nhớ. Anh muốn ôm lấy người mình yêu, nhưng chỉ có “không gian lạnh”, chỉ có trống rỗng. Tình yêu ấy, dù nồng nàn đến đâu, vẫn không thể lấp đầy khoảng cách vô hình giữa người và ảnh.
Giọt nước mắt – Sự hòa tan của tâm hồn
“Anh ghi lấy ảnh. Những đau thương
Thấu tận lòng anh khổ chán chường.
Anh núp mắt vào đôi mắt ấy.
Rồi không ngăn được lệ anh tuôn…”
Hình ảnh đôi mắt trong ảnh trở thành nơi trú ẩn của chàng trai – nơi anh tìm kiếm chút hơi ấm, chút đồng cảm giữa nỗi cô đơn của mình. Nhưng càng nhìn, càng khắc khoải, càng xót xa, để rồi nước mắt trào lên.
“Nước mắt tràn lên đôi mắt ấy.
Nào anh hay khóc! Phải em đâu?
– Đời mô em khóc vì anh khóc
Cho lệ lòng anh bạc vẻ sầu!”
Một đoạn thơ đầy ám ảnh và đau xót. Anh khóc, nhưng lại tự nhủ rằng “phải em đâu?” – phải chăng đây là giọt nước mắt thay em, hay là chính em đang khóc cùng anh? Sự đồng điệu của tình yêu, của nỗi đau, khiến người và ảnh hòa làm một, để giọt lệ của anh cũng trở thành giọt lệ của em, dù thực tại em đã không còn đó.
“Em khóc với anh đây!” – Tiếng vọng từ trái tim yêu
“Anh không rời nữa ảnh thơ ngây
Và trở nên người dễ khóc lây
Anh khóc mắt anh trong mắt ấy
Để rằng:
– Em khóc với anh đây!”
Câu thơ cuối cùng vang lên như một lời tự trấn an, nhưng cũng là một niềm an ủi lớn lao. Anh không còn cảm thấy một mình nữa, vì giờ đây, trong giọt nước mắt phản chiếu trong ảnh, anh thấy người yêu đang khóc cùng anh.
Hình ảnh “Em khóc với anh đây!” không chỉ là sự tưởng tượng, mà là tiếng vọng sâu thẳm từ trái tim. Tình yêu có thể xa cách về không gian, nhưng sự đồng cảm, sự sẻ chia nỗi đau vẫn còn mãi.
Khi tình yêu vượt qua thời gian và khoảng cách
Ảnh Ấy không đơn thuần chỉ là một bài thơ về nỗi nhớ, mà còn là một khúc nhạc trầm buồn về tình yêu xa cách. Hình bóng trong ảnh không chỉ là kỷ niệm, mà còn là một sự hiện diện, một niềm an ủi cho trái tim yêu thương.
Bích Khê đã vẽ nên một bức tranh tình yêu bằng những gam màu dịu nhẹ nhưng đầy ám ảnh: có khao khát, có mong chờ, có tuyệt vọng, có nước mắt, nhưng trên tất cả, vẫn có một niềm tin rằng tình yêu không bao giờ mất đi. Hình bóng ấy vẫn ở đó, ánh mắt ấy vẫn nhìn anh, nước mắt ấy vẫn hòa vào nhau – dù chỉ là trong những khoảnh khắc của tâm hồn.
Dù người yêu không còn ở bên, nhưng tình yêu ấy vẫn sống, vẫn thổn thức, vẫn hòa nhịp cùng từng nhịp tim. Và phải chăng, trong một thế giới nào đó, nàng cũng đang nhìn anh, và thì thầm:
“Em khóc với anh đây!”
*
Bích Khê – Thi sĩ tài hoa của nền thơ hiện đại Việt Nam
Bích Khê (1916 – 1946), tên thật là Lê Quang Lương, là một nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới Việt Nam. Ông sinh ra trong một gia đình nho học yêu nước tại Quảng Ngãi. Từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu thi ca với thơ Đường luật và ca trù. Tuy nhiên, bước ngoặt trong sáng tác của ông đến từ sự ảnh hưởng của Hàn Mặc Tử, khi ông chuyển sang thể thơ mới với phong cách tượng trưng và siêu thực.
Tác phẩm nổi bật nhất của Bích Khê là Tinh Huyết (1939), được xem như một hiện tượng trong nền thơ Việt Nam thời bấy giờ. Thơ ông giàu chất nhạc, hình tượng táo bạo, kết hợp giữa cảm xúc mãnh liệt và sự tìm tòi đổi mới. Hoài Thanh từng nhận xét rằng ông có những câu thơ hay nhất Việt Nam, còn Hàn Mặc Tử ca ngợi thơ ông như “đóa hoa thần dị”.
Mắc bệnh phổi từ sớm, cuộc đời Bích Khê đầy bi kịch nhưng cũng để lại dấu ấn sâu sắc. Ông qua đời năm 1946 khi mới 30 tuổi, để lại một di sản thơ ca độc đáo, góp phần làm phong phú nền thi ca Việt Nam.
Viên Ngọc Quý.