Khổng Tử từng dạy: “Tam tư nhi hậu hành” nghĩa là suy nghĩ ba lần rồi mới hành động. Lời dạy này không chỉ phản ánh sự thận trọng cần thiết trong mỗi quyết định mà còn truyền tải một triết lý sống đầy ý nghĩa: hành động có cân nhắc sẽ giảm thiểu sai lầm và mang lại kết quả tốt đẹp.
Bài thơ “Nguồn thơ của tôi” của Chế Lan Viên là một tác phẩm đặc biệt, không chỉ khẳng định nguồn cảm hứng sâu sắc từ lịch sử dân tộc mà còn thể hiện một tiếng lòng đầy bi thương và tự hào. Đây là lời đáp lại bài thơ “Nguồn thi cảm” của nhà thơ Thanh Tịnh, nhưng hơn cả, nó là một tuyên ngôn mạnh mẽ về cội rễ văn chương của Chế Lan Viên – nơi ông tìm thấy nguồn thơ từ những biến cố lịch sử và những di sản điêu tàn.
Bài thơ “Cây Đào” của nhà thơ Tản Đà là một tác phẩm giản dị nhưng sâu sắc, mang đến cho người đọc những suy tư về giá trị của sự chăm sóc, rèn luyện và ý thức trách nhiệm đối với bản thân. Qua hình ảnh cây đào tươi đẹp, tác giả khéo léo gửi gắm thông điệp về cuộc sống, về ý nghĩa của sự lao động và sự nỗ lực cá nhân để phát triển.
Hồ Xuân Hương, được biết đến như “Bà chúa thơ Nôm,” không chỉ là một thi sĩ tài ba mà còn là người có khả năng nhìn thấu những mâu thuẫn sâu sắc trong xã hội. Trong bài thơ “Động Hương Tích”, bà không ngần ngại vạch trần sự giả dối và những mưu mẹo đầy sắc sảo của con người. Qua những câu thơ dường như mộc mạc nhưng lại đầy châm biếm và sắc sảo, bà đã khắc họa một bức tranh rõ nét về những thói đời và sự mưu mẹo trong việc tìm kiếm sự giác ngộ, sự thanh tịnh.
Trong bài thơ “Gió lạnh chiều đông”, Huy Cận đưa người đọc trở về miền ký ức tuổi thơ với những cảm xúc buốt giá và nỗi buồn xa xăm như chính mùa đông trong thơ ông. Từng câu chữ như một sợi dây nối liền giữa quá khứ và hiện tại, giữa những tháng năm non nớt và sự trưởng thành đầy hoài niệm, để lại dư âm về sự chảy trôi của thời gian và vẻ đẹp của những điều đã mất.
Bài thơ “Thư mùa thu” của Hoàng Nhuận Cầm không chỉ là một lá thư gửi người bạn chiến đấu mà còn là một bức tranh giàu cảm xúc về tình bạn, tình yêu đất nước, và những năm tháng tuổi trẻ trên chiến trường. Đằng sau những câu chữ mộc mạc là một thế giới nội tâm sâu lắng, nơi lòng yêu nước hòa quyện với kỷ niệm, nơi chiến tranh khốc liệt được dịu lại bởi tình người.
Trong vòng tay của gia đình, tình cảm giữa ông và cháu không chỉ là mối quan hệ ruột thịt mà còn là sự kết nối của hai thế hệ, một chiếc cầu yêu thương tràn đầy niềm vui và sự thấu hiểu. Bài thơ Ông và cháu của nhà thơ Tú Mỡ là một bản giao hưởng nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, tôn vinh vai trò của người ông trong việc vun đắp và nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Bài thơ “Áo đỏ” của Vũ Quần Phương tuy ngắn gọn nhưng lại chứa đựng một sức hút mãnh liệt, khắc họa cảm xúc yêu thương và rung động sâu sắc của nhân vật trữ tình. Chỉ với bốn câu thơ, tác giả đã vẽ nên bức tranh đầy màu sắc và cảm xúc về hình ảnh người con gái giữa phố đông, đồng thời gửi gắm thông điệp về sức mạnh kỳ diệu của tình yêu.
Khổng Tử, vị hiền triết với những lời dạy vượt thời gian, từng nói: “Mẫn nhi hiếu học, bất sỉ hạ vấn,” nghĩa là lanh lẹ mà hiếu học, không xấu hổ hỏi người thấp kém hơn. Lời dạy này không chỉ khuyến khích con người học hỏi mà còn đề cao tinh thần khiêm tốn, vượt qua tự ái để mở rộng tri thức.
Chế Lan Viên, người thi sĩ tài hoa của văn học Việt Nam, đã mang đến cho độc giả những áng thơ không chỉ là nghệ thuật ngôn từ mà còn là những chuyến du hành vào tâm hồn sâu thẳm. Với bài thơ “Khúc ca chiều”, ông mời gọi chúng ta đến với một buổi chiều vàng rực rỡ nhưng đượm buồn, nơi nỗi cô đơn và khát vọng yêu thương hòa quyện thành một bản nhạc u sầu nhưng đầy mê hoặc.
Hồ Xuân Hương, người được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm,” không chỉ nổi tiếng vì những tác phẩm dạt dào cảm xúc, sắc sảo mà còn vì những tư tưởng thâm trầm ẩn chứa trong từng câu chữ. Bài thơ “Chơi khán đài” là một trong những tác phẩm như vậy, nơi tác giả sử dụng khung cảnh chiều xuân, khán đài và bầu không khí lắng đọng để thể hiện những suy tư sâu sắc về tình yêu, nỗi buồn, và những khát vọng vô tận của con người.
Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận không chỉ là một bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ, mà còn là khúc tráng ca của lao động, của con người hòa mình vào thiên nhiên với tình yêu đất nước và niềm tự hào sâu sắc. Đọc bài thơ, ta như nghe thấy tiếng sóng vỗ dập dìu, tiếng hát vang vọng trên biển cả mênh mông và cảm nhận được sức sống mãnh liệt lan tỏa từ con người đến thiên nhiên.
Bài thơ “Viên xúc xắc mùa thu” của Hoàng Nhuận Cầm như một bản giao hưởng phức hợp, vừa dữ dội vừa sâu lắng, chứa đựng những cảm xúc mãnh liệt về tình yêu, cuộc sống, và những biến động không thể dự đoán trước. Hình ảnh viên xúc xắc trong bài thơ trở thành biểu tượng độc đáo cho số phận, tình yêu và cả những điều bất ngờ mà cuộc đời dành cho con người.
Bài thơ “Mười thương” của Tú Mỡ mang một nét duyên dáng riêng biệt, pha trộn giữa trào phúng và trữ tình. Dưới ngòi bút tinh tế, nhà thơ đã vẽ nên một bức chân dung hài hước về những chuẩn mực mà người đời thường ngưỡng vọng trong hình mẫu người phụ nữ lý tưởng, đồng thời nhắn nhủ một thông điệp sâu sắc về sự tự yêu thương và hiểu giá trị của bản thân.
Ghen Nguyễn Bính Cô nhân tình bé của tôi ơi!Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cườiNhững lúc có tôi, và mắt chỉNhìn tôi những lúc tôi xa xôi. Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai,Đừng hôn dù thấy bó hoa tươi.Đừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ,Đừng tắm chiều nay biển lắm người. Tôi muốn …
Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” của Hoàng Nhuận Cầm như một bức tranh sống động, gợi nhớ về những năm tháng học trò đầy mộng mơ, ngây ngô và trong trẻo. Đó là những ký ức vàng son, nơi tình yêu đầu đời chớm nở, nơi những kỷ niệm hồn nhiên của tuổi học trò khắc sâu mãi trong trái tim mỗi người.
Khổng Tử, vị thánh nhân của Nho giáo, từng nói: “Thính kỳ ngôn nhi quan kỳ hành,” tức là nghe lời họ nói và quan sát việc họ làm. Câu nói không chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn cách nhìn nhận con người mà còn là bài học sâu sắc về giá trị của lời nói, hành động, và nhân cách.
Tôi trả lời: “Con không rành về cúc, nhưng con nhớ đến một bài thơ của Tổ Huyền Quang, vị Thiền sư đời Trúc Lâm. Ông viết về hoa cúc khi đã ở tuổi thất thập. Dù xem đời người như hoa cỏ vô thường, nhưng chỉ cần thấy hoa cúc, tâm hồn ông vẫn bồi hồi như chàng trai trẻ gặp người mình thương. Có lẽ người bán hoa muốn nói đến điều đó, ý nghĩa của hoa cúc – sự trường thọ, lòng hiếu thảo và cả yêu đời.”
Bài thơ Hầu Giời của Tản Đà là một tác phẩm độc đáo, vừa mang đậm dấu ấn trữ tình, vừa hài hước, châm biếm nhưng lại sâu sắc và đầy triết lý. Qua câu chuyện thi nhân được lên thiên đình để trình bày văn chương của mình, Tản Đà không chỉ khắc họa chân dung người nghệ sĩ tài hoa mà còn gửi gắm những nỗi niềm trăn trở về thân phận kẻ làm văn, về giá trị của chữ nghĩa trong xã hội, và sứ mệnh của con người trên trần thế.
Hồ Xuân Hương, được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm,” là một trong những thi sĩ xuất sắc bậc nhất của văn học Việt Nam. Qua bài thơ “Bánh trôi nước,” bà không chỉ tôn vinh vẻ đẹp giản dị mà cao quý của người phụ nữ mà còn khắc họa sâu sắc thân phận chịu nhiều sóng gió, éo le, đồng thời gửi gắm thông điệp về lòng son sắt bất biến giữa dòng đời.
Huy Cận, thi sĩ của những nỗi buồn và sự hoài niệm, qua bài thơ “Đẹp Xưa” đã vẽ nên một bức tranh đầy chất cổ kính và lãng đãng, đưa người đọc bước vào không gian mờ ảo của thời gian, nơi vẻ đẹp của quá khứ vẫn còn lưu dấu trong từng đường nét tự nhiên và cảm xúc con người.
