Cây dừa
Trần Đăng Khoa
Cây dừa xanh toả nhiều tàu
Dang tay đón gió, gật đầu gọi trăng
Thân dừa bạc phếch tháng năm
Quả dừa – đàn lợn con nằm trên cao
Đêm hè hoa nở cùng sao
Tàu dừa – chiếc lược chải vào mây xanh
Ai mang nước ngọt, nước lành
Ai đeo bao hũ rượu quanh cổ dừa
Tiếng dừa làm dịu nắng trưa
Gọi đàn gió đến cùng dừa múa reo
Trời trong đầy tiếng rì rào
Đàn cò đánh nhịp bay vào bay ra…
Đứng canh trời đất bao la
Mà dừa đủng đỉnh như là đứng chơi
1967
*
Cảm nhận về bài thơ “Cây dừa” của Trần Đăng Khoa
Bài thơ “Cây dừa” của Trần Đăng Khoa tựa như một bức tranh làng quê Việt Nam sống động, nơi cây dừa hiện lên không chỉ là hình ảnh thân thuộc mà còn mang trong mình vẻ đẹp hiền hòa và sức sống mãnh liệt. Với giọng thơ trong sáng, hồn nhiên, nhà thơ đã khắc họa cây dừa như một người bạn gần gũi, gắn bó với con người và thiên nhiên.
Bức tranh thơ mộng về cây dừa
Ngay từ những dòng thơ đầu tiên, cây dừa hiện lên với dáng vẻ vừa mềm mại, vừa oai nghiêm:
“Cây dừa xanh toả nhiều tàu
Dang tay đón gió, gật đầu gọi trăng”
Nhà thơ đã nhân hóa cây dừa như một người bạn ân cần, luôn dang tay chào đón và trò chuyện cùng thiên nhiên. Từng chiếc tàu dừa được ví như cánh tay dang rộng, nhẹ nhàng đón gió, gật đầu thân thiện với ánh trăng. Cây dừa như một biểu tượng của sự hiền hòa và bền bỉ, đứng lặng lẽ mà che chở cho cuộc sống con người.
Đặc biệt, hình ảnh:
“Quả dừa – đàn lợn con nằm trên cao”
vừa ngộ nghĩnh, vừa đáng yêu, gợi lên sự ấm áp và gần gũi. Từng trái dừa được ví như những chú lợn con tròn trĩnh, nghịch ngợm nằm trên cao, mang đến niềm vui và sự trù phú cho đời sống làng quê.
Nhịp sống tươi vui dưới tán dừa
Dưới tán dừa, không gian như bừng sáng với những âm thanh rộn ràng:
“Tiếng dừa làm dịu nắng trưa
Gọi đàn gió đến cùng dừa múa reo”
Cây dừa trở thành trung tâm của vũ điệu thiên nhiên, nơi gió, nắng, và cả những cánh cò hòa quyện cùng nhau. Tiếng lá dừa rì rào trong gió không chỉ là âm thanh của cây cỏ mà còn là khúc ca dịu dàng xoa dịu cái nắng oi ả của mùa hè.
Hình ảnh “tàu dừa – chiếc lược chải vào mây xanh” lại gợi lên nét thơ mộng và bay bổng, khiến cây dừa không chỉ là một loài cây mà còn là một phần của bầu trời, của mây và sao đêm.
Thông điệp sâu sắc từ bài thơ
Qua hình ảnh cây dừa, Trần Đăng Khoa đã gửi gắm thông điệp về sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Cây dừa, dù đứng im lặng, nhưng lại góp phần làm đẹp và làm dịu đi cái khắc nghiệt của cuộc sống. Nó mang đến nước ngọt, bóng mát, và cả niềm vui cho con người.
Bài thơ cũng ca ngợi vẻ đẹp giản dị, bền bỉ của cây dừa, như một biểu tượng cho sức sống và sự gắn bó với quê hương. Cây dừa là người bạn tri kỷ của làng quê Việt Nam, lặng lẽ canh giữ trời đất bao la nhưng vẫn “đủng đỉnh như là đứng chơi” – ung dung, tự tại và vững chãi.
Lời kết cho Bài thơ “Cây dừa”
“Cây dừa” của Trần Đăng Khoa là một bài thơ đẹp, đậm chất hồn quê và tình yêu thiên nhiên. Qua đôi mắt trẻ thơ, cây dừa không chỉ là một loài cây mà còn là một phần không thể thiếu của cuộc sống, mang đến sự sống và niềm vui.
Bài thơ khép lại với hình ảnh cây dừa “đứng canh trời đất” nhưng lại đầy ung dung, nhắc nhở ta về ý nghĩa của sự bình dị và bền bỉ trong cuộc sống. Đó cũng là bài học mà nhà thơ muốn gửi gắm: Hãy yêu quý, trân trọng thiên nhiên, bởi trong sự giản dị của nó, ẩn chứa những điều kỳ diệu và thiêng liêng.
*
Trần Đăng Khoa, sinh năm 1958 tại Hải Dương, là một trong những nhà thơ xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Ông được mệnh danh là “thần đồng thơ” khi nổi tiếng từ rất sớm với những bài thơ giản dị mà sâu sắc, phản ánh chân thực cuộc sống làng quê và tình yêu đất nước. Tập thơ đầu tay “Góc sân và khoảng trời”, sáng tác khi ông mới 8 tuổi, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả.
Thơ Trần Đăng Khoa giàu hình ảnh, ngôn ngữ trong trẻo nhưng ý tứ thấm đượm những giá trị lớn lao. Các tác phẩm của ông, như “Hạt gạo làng ta“, không chỉ là lời ca ngợi cuộc sống lao động mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và tình người.
Hiện nay, Trần Đăng Khoa không chỉ sáng tác mà còn hoạt động trong lĩnh vực báo chí và văn hóa, tiếp tục cống hiến cho nền văn học nước nhà.
Viên Ngọc Quý.
