Chiếc lá đầu tiên
Hoàng Nhuận Cầm
Em thấy không, tất cả đã xa rồi
Trong tiếng thở của thời gian rất khẽ
Tuổi thơ kia ra đi cao ngạo thế
Hoa súng tím vào trong mắt lắm mê say
Chùm phượng hồng yêu dấu ấy rời tay
Tiếng ve trong veo xé đôi hồ nước
Con ve tiên tri vô tâm báo trước
Có lẽ một người cũng bắt đầu yêu
Muốn nói bao nhiêu, muốn khóc bao nhiêu
Lời hát đầu xin hát về trường cũ
Một lớp học buâng khuâng màu xanh rủ
Sân trường đêm – rụng xuống trái bàng đêm
Nỗi nhớ đầu anh nhớ về em
Nỗi nhớ trong tim em nhớ về với mẹ
Nỗi nhớ chẳng bao giờ nhớ thế
Bạn có nhớ trường, nhớ lớp, nhớ tên tôi
“Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi
Với lại bảy chú lùn rất quấy!”
Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy
(Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao)
Những chuyện năm nao, những chuyện năm nào
Cứ xúc động, cứ xôn xao biết mấy
Mùa hoa mơ rồi đến mùa hoa phượng cháy
Trên trán thầy, tóc chớ bạc thêm
Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên
Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng lên bàn ghế cũ
Quả đã ngọt trên mấy cành đu đủ
Hoa đã vàng, hoa mướp của ta ơi
Em đã yêu anh, anh đã xa rồi
Cây bàng hẹn hò chìa tay vẫy mãi
Anh nhớ quá, mà chỉ lo ngoảnh lại
Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên.
Nguồn:
1. Xúc xắc mùa thu, NXB Hội nhà văn, 1992
2. Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến, Hoàng Nhuận Cầm, NXB Hội nhà văn, 2007
*
Chiếc Lá Đầu Tiên: Hồi Ức Ngọt Ngào Về Thời Thanh Xuân
“Em thấy không, tất cả đã xa rồi
Trong tiếng thở của thời gian rất khẽ…”
Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” của Hoàng Nhuận Cầm như một bức tranh sống động, gợi nhớ về những năm tháng học trò đầy mộng mơ, ngây ngô và trong trẻo. Đó là những ký ức vàng son, nơi tình yêu đầu đời chớm nở, nơi những kỷ niệm hồn nhiên của tuổi học trò khắc sâu mãi trong trái tim mỗi người.
Bài thơ mở đầu với tiếng thì thầm của thời gian, gợi cảm giác hoài niệm sâu sắc. Tuổi thơ “ra đi cao ngạo”, mang theo những chùm phượng hồng, tiếng ve, những buổi chiều say mê dưới tán bàng xanh. Mỗi hình ảnh trong bài thơ như một lát cắt tinh tế của ký ức, đưa ta trở về với sân trường cũ, với lớp học màu xanh, và với những nụ cười trong trẻo ngày nào.
Hoàng Nhuận Cầm đã viết lên nỗi nhớ đầu đời bằng ngôn ngữ chân thật mà giàu cảm xúc:
“Nỗi nhớ đầu anh nhớ về em
Nỗi nhớ trong tim em nhớ về với mẹ”
Đây không chỉ là nỗi nhớ về tình bạn, tình thầy trò, mà còn là nỗi nhớ về gia đình – nơi luôn là điểm tựa ấm áp cho mọi hành trình trưởng thành. Nỗi nhớ ấy mang một sự chân thành, dung dị nhưng đầy sâu sắc, khơi dậy những cảm xúc lắng đọng trong lòng người đọc.
Tình yêu đầu đời trong bài thơ hiện lên thật đẹp và dịu dàng. Đó không phải là thứ tình yêu cuồng nhiệt, mãnh liệt, mà là những cảm xúc nhẹ nhàng, tinh tế, như chiếc lá đầu tiên run rẩy trong làn gió mới:
“Em đã yêu anh, anh đã xa rồi
Cây bàng hẹn hò chìa tay vẫy mãi”
Tình yêu ấy gắn liền với hình ảnh cây bàng, với chiếc lá đầu tiên rơi trên sân trường. Đó là biểu tượng của sự chớm nở, nhưng cũng là lời chia tay, khép lại một giai đoạn đẹp đẽ trong cuộc đời.
Bài thơ không chỉ là những ký ức cá nhân mà còn là lời nhắn nhủ chung cho tất cả chúng ta: hãy trân trọng những gì đã qua, bởi thời gian sẽ không bao giờ quay trở lại. Những ngày tháng học trò, dù giản đơn, nhưng chính là nền tảng tạo nên con người chúng ta hôm nay.
Kết thúc bài thơ, hình ảnh chiếc lá đầu tiên như một lời gợi nhắc:
“Anh nhớ quá, mà chỉ lo ngoảnh lại
Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên.”
Chiếc lá ấy không chỉ là dấu ấn của tuổi thanh xuân, mà còn là lời nhắc nhở về sự vô thường của cuộc sống. Mọi điều đẹp đẽ rồi sẽ qua đi, nhưng trong tâm hồn, chúng sẽ mãi là những mảnh ghép rực rỡ nhất.
“Chiếc lá đầu tiên” của Hoàng Nhuận Cầm là một bài ca hoài niệm về tuổi trẻ, tình yêu và những ngày tháng không thể nào quên. Bài thơ để lại trong lòng người đọc một nỗi bâng khuâng và biết ơn, nhắc ta rằng: hãy sống trọn vẹn và chân thành, để khi nhìn lại, ta không hối tiếc về những chiếc lá đầu tiên đã rơi.
*
Hoàng Nhuận Cầm – Người Lưu Giữ Hồn Thơ Tuổi Trẻ
Hoàng Nhuận Cầm, sinh ngày 7 tháng 2 năm 1952 tại Hà Nội, là một trong những nhà thơ hiện đại nổi bật của Việt Nam. Ông không chỉ là một người sáng tạo với những vần thơ gắn bó với tuổi trẻ, tình yêu, và ký ức chiến tranh, mà còn là một nghệ sĩ đa tài trong lĩnh vực điện ảnh, kịch bản phim và diễn xuất.
Tiểu sử và hành trình sáng tác
Hoàng Nhuận Cầm là con trai đầu lòng của nhạc sĩ nổi tiếng Hoàng Giác. Ông bắt đầu hành trình văn chương tại Khoa Văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội. Năm 1971, giữa lúc đất nước chìm trong khói lửa chiến tranh, ông gác lại việc học để nhập ngũ, chiến đấu trong Sư đoàn 325B trên mặt trận Quảng Trị. Những năm tháng ở chiến trường không chỉ là thử thách mà còn là nguồn cảm hứng cho những vần thơ của ông sau này.
Sau khi đất nước hòa bình, Hoàng Nhuận Cầm trở lại giảng đường, hoàn thành chương trình đại học và bắt đầu sự nghiệp tại Hãng Phim truyện Việt Nam. Ông từng có thời gian làm việc tại Đài Truyền hình Việt Nam trước khi quay lại Hãng Phim truyện và sau đó cùng vợ lập hãng phim tư nhân Điệp Vân.
Thơ Hoàng Nhuận Cầm – Tiếng lòng của tuổi trẻ
Những bài thơ của Hoàng Nhuận Cầm thường mang đậm hơi thở của tình yêu, tuổi trẻ và kỷ niệm. Với phong cách trẻ trung, sôi nổi nhưng không kém phần sâu sắc, ông nhanh chóng chiếm được tình cảm của độc giả, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Những tác phẩm như Chiếc lá buổi đầu tiên, Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến, và Viên xúc xắc mùa thu không chỉ là những bài thơ mà còn là những khúc ca về thời thanh xuân.
Năm 1972-1973, ông đoạt giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn nghệ, đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp văn chương. Năm 1993, tập thơ Xúc xắc mùa thu của ông được trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, khẳng định tài năng và vị thế của ông trong nền thơ hiện đại.
Hoàng Nhuận Cầm – Người nghệ sĩ đa tài
Không chỉ thành công với thơ, Hoàng Nhuận Cầm còn ghi dấu ấn trong lĩnh vực điện ảnh. Ông là tác giả của nhiều kịch bản phim nổi tiếng như Đêm hội Long Trì (1989), Hà Nội mùa Đông năm 46 (1997), và Mùi cỏ cháy (2012). Những bộ phim này không chỉ thể hiện tài năng biên kịch của ông mà còn góp phần tái hiện những lát cắt sống động về lịch sử và con người Việt Nam.
Bên cạnh đó, ông còn tham gia diễn xuất trong các chương trình và bộ phim, nổi bật nhất là nhân vật “Bác sĩ Hoa Súng” trong Gặp nhau cuối tuần và vai nhà thơ trong phim Số đỏ.
Di sản để lại
Hoàng Nhuận Cầm qua đời ngày 20 tháng 4 năm 2021 tại Hà Nội, không lâu sau sinh nhật lần thứ 69. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương lớn trong lòng người yêu thơ và nghệ thuật.
Dẫu đã khuất, nhưng những vần thơ, kịch bản phim và vai diễn của ông vẫn sống mãi, như một lời nhắc nhở về một người nghệ sĩ đã dành trọn đời mình để cống hiến cho văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Những tác phẩm của ông không chỉ là kỷ niệm mà còn là ngọn lửa truyền cảm hứng cho các thế hệ sau, khẳng định giá trị của tuổi trẻ, tình yêu và lòng yêu nước.
Hoàng Nhuận Cầm – một nhà thơ, nhà biên kịch, và người kể chuyện đầy tâm huyết – sẽ mãi là biểu tượng của một tâm hồn yêu đời và yêu nghệ thuật không ngừng nghỉ.
Viên Ngọc Quý.
